ՈՒմից և ինչ զարգացումներից է վախենում Նիկոլ Փաշինյանը
04.09.2020 | 00:40
Քաղաքական աշնան մոտենալուն պես՝ թեժ աշնան թեմայի աշխուժացմանը զուգահեռ‚ ավելի ու ավելի ակտիվացան հարցերն այն մասին, թե ներքաղաքական կյանքում, ի վերջո, ինչ հեռանկարներ են սպասվում։ Խոսքը նախ և առաջ իշխանություն-ընդդիմություն փոխհարաբերությունների վերաբերյալ է։ Ամռանը, երբ կարծես թե հարաբերական անդորրի ամիսներ պետք է լինեին, քաղաքական կյանքը եռում էր։
Ամռան շրջանում Հայաստանի երկրորդ և երրորդ նախագահները հանդես եկան ասուլիսներով կամ տարբեր ձևաչափերի քաղաքական քննարկումներով, ընդ որում՝ աննախադեպ։ Դժվար է հիշել, թե Սերժ Սարգսյանը երբևիցե երեք ժամից ավելի տևողությամբ մամուլի ասուլիս հրավիրած լիներ, իսկ Ռոբերտ Քոչարյանն էլ այսքան հաճախ հայտնվեր էկրաններին տարբեր թեմատիկ քննարկումներով։ Նույնիսկ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, որ կարողանում է երկար պաուզաներ պահել, ժամանակ առ ժամանակ ստիպված էր լինում հասկանալի կամ անհասկանալի հոդված-հայտարարություններով հանդես գալ։ ՀՀ երեք նախագահների նման ակտիվությունը վկայում է, որ ներքաղաքական լուրջ գործընթացներ են խմորվում։ Գուցե առաջին հայացքից թվում է, թե դրանք ընդամենը հերթական գործընթացներ են, սակայն իրականում կան դրանց դրդապատճառները։ Ի վերջո, հենց ամռանը տեղի ունեցան ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի հետ կապված հայտնի իրադարձությունները, ձևավորվեց համագործակցություն երեք քաղաքական ուժերի միջև, որի առանցքում Արթուր Վանեցյանի «Հայրենիք» կուսակցությունը, ՀՅԴ-ն և ԲՀԿ-ն են։ Իրենց դիրքորոշումներում արմատական մոտեցումները վերահաստատեցին «Սասնա ծռերը», որոնք, իրենց ոճի համաձայն, շարունակում են հոխորտալ, սպառնալ և այլն։ Ահա այսպիսի գործընթացներով էին հագեցած արձակուրդային համարվող ամառային ամիսները։
Հերթական թեժ աշնան ակնկալիքի նախաշեմին շատերի մոտ հարց առաջացավ. արդյոք ընդդիմադիր բևեռում տեղի ունեցող գործընթացները կարո՞ղ են որևէ վճռորոշ նշանակություն ունենալ իշխանության համար‚ թե՞, այնուամենայնիվ, զարգացող իրադարձությունները չեն մտահոգում ՀՀ ղեկավարությանը, ինչպես վերջիններս ցանկանում են ցույց տալ՝ ձևացնելով, թե իրենք ունեն ժողովրդի լիակատար աջակցությունը։ Այնուամենայնիվ‚ իշխանությունը մտահոգվելու կարիք ունի՞, թե՞ ոչ։
Այս հարցի շուրջ տարբեր կարծիքներ կարող են հնչել, սակայն ամենայն հավանականությամբ, իշխանությունը ոչ միայն կարիք ունի մտահոգվելու, այլև իրականում լավ էլ մտահոգված ու անհանգիստ է։ Հակառակ դեպքում այսքան նյարդային կերպով չէր պայքարի ընդդիմադիր ցանկացած դրսևորման դեմ։ Հիշենք թեկուզ Գագիկ Ծառուկյանի դեմ ընթացող քայլերը, որոնցով փորձում են լռեցնել նրան ու նրա ղեկավարած քաղաքական ուժին՝ ընդհուպ մինչև դատարան տանելով ու ազատազրկման սպառնալիքով։ Հիշենք նաև, թե ինչ ծիծաղելի պատրվակներով է իշխանությունը փորձում ԱԱԾ, ոստիկանություն կամ քննչական կոմիտե տանել Արթուր Վանեցյանին՝ այդպիսով հոգեբանական ճնշում գործադրելով նրա դեմ։ Սա ցույց է տալիս, որ իշխանության ձևական հանգստության, պաթոսի ու ինքնավստահության տակ իրականում թաքնված է լուրջ անհանգստություն, և հենց արմատում ցանկանում են ընդդիմության ակտիվությունը կանխել։
Իսկ ումի՞ց պետք է անհանգստանա իշխանությունը։
Իհարկե, իշխանությունն առանձնապես անհանգստանալու առիթ չունի նախկիններից։ ՀՀ ղեկավարությունը շատ լավ հասկանում է, որ քանի դեռ կա նախկիններ-ներկաներ, սև-սպիտակ բաժանումը, իրենք ունեն դիրքային առավելություն։ Իհարկե, այդ առավելությունը երկար տևել չի կարող, սակայն դեռ թարմ են 2018 թվականի իրադարձությունների վերաբերյալ հիշողությունները։ Այս պարագայում իշխանությանն առանձնապես չի մտահոգում հանրապետականների և նրանց առաջնորդի որոշակի ակտիվությունը։ Հակառակը՝ նրանք միշտ փորձում են ՀՀԿ ակտիվությունն օգտագործել առավելություն ստանալու համար՝ հանրությանը սպառնալով նախկինների վերադարձով։ Այնպես որ, քանի դեռ թարմ է «Մերժիր Սերժին» կարգախոսը, և նախկինների այլընտրանք ընկալվում է գործող իշխանությունը, վերջիններս առանձնապես անհանգստանալու կարիք չունեն։
Ռոբերտ Քոչարյանի պարագայում իրավիճակն ինչ-որ տեղ նույնն է։ Դարձյալ խաղարկվում է «նախկիններ» խաղաքարտը։ Սակայն կա մի նրբություն. Ռոբերտ Քոչարյանը 12 տարի իշխանության չէ և հիմնականում չի ասոցացվում նախկինների հետ։ Սերունդ է փոխվել, որը լավ քարոզչական աշխատանքի դեպքում կարող է նաև միֆականացնել Ռոբերտ Քոչարյանին։ Ընդ որում, հետևելով Քոչարյանի քարոզին՝ հենց դա էլ նկատում ենք. ՀՀ երկրորդ նախագահը ներկայացվում է որպես շինարար, որպես տնտեսական հաջողությունների հեղինակ, պատերազմի հաղթանակում մեծ ներդրում ունեցող գործիչ և այլն։ Նոր սերնդի համար սա կարող է շատ լավ խայծ լինել։ Ի վերջո, 2018 թ. գարնանը մերժել էին Սերժին, ոչ թե Ռոբերտին, և այս պարագայում որքան էլ խաղարկվի նախկինների գործոնը, այնուամենայնիվ, Ռոբերտ Քոչարյանն ուղղակիորեն չի կապվում 2018 թ. իրադարձությունների հետ։ Իսկ Նիկոլ Փաշինյանի գործողությունների շնորհիվ ՀՀ երկրորդ նախագահը բերվեց քաղաքական դաշտ, նրան տրվեց տուժածի կերպար ու կարգավիճակ։
Ինչ վերաբերում է «Բարգավաճ Հայաստանին», ապա մինչև Գագիկ Ծառուկյանի հետ ընթացող զարգացումներն այս ուժի կառույցների հզորության‚ ինստիտուցիոնալիզմի‚ մարդկային ռեսուրսների մասին առասպելական պատկերացումներ կային։ Սակայն ինչպես իրականությունը ցույց տվեց‚ այդ կառույցները պատրաստ չեն ծայրահեղ պայմաններում զանգվածային փողոցային միջոցառումների։ Բացի այդ‚ ԲՀԿ ղեկավարը՝ Գագիկ Ծառուկյանը‚ բավականին խոցելի կերպար է՝ հաշվի առնելով նրա ունեցվածքն ու այն հանգամանքը‚ որ նա ՀՀ ամենախոշոր և ոչ ամենամաքուր հետագիծն ունեցող սեփականատերերից է, նա‚ ըստ էության‚ կորցնելու շատ բան ունի‚ և այդ հանգամանքի վրա խաղացել են և՛ Սերժ Սարգսյանի‚ և՛ ներկա իշխանությունը։ Սա Գագիկ Ծառուկյանի աքիլեսյան գարշապարն է‚ ինչը նրան բավականին խոցելի է դարձնում‚ և վերջինս միշտ ամենավերջին պահին նահանջում է։
Նույն կերպ իր խոցելիությունն ունի խորհրդարանում ընդդիմադիր դաշտում դիրքավորվող «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցությունը‚ որը երբ փորձում է թեկուզ մեկ սմ խախտել իր համար գծված արահետը‚ նրան անմիջապես սկսում են երեսով տալ իր ծագումնաբանությունը‚ կապում են նախկին իշխանությունների հետ‚ ակնարկում են «Վատիկանի հետ կապերը»։ Եվ կարծես թե այդ խաղաքարտը միշտ գործում է‚ և այդպիսով իշխանությունը հեշտությամբ կարողանում է վերահսկողության ներքո պահել Մարուքյանին ու նրա քաղաքական ուժը‚ մանավանդ որ Մարուքյանն էլ առանձնապես դեմ չէ‚ որ իր հետ անընդհատ պայմանավորվեն։ Այս գործիչն ու նրա ղեկավարած կուսակցությունը առանձնապես անհանգստություն չեն պատճառում‚ քանի որ հռետորաբանությունից այն կողմ գործը երբեք չի անցնում։
Ընդդիմադիր այս ներկապնակում ամենաանխոցելին «Հայրենիք» կուսակցությունն է՝ Արթուր Վանեցյանով։ Նրան դժվար է ասոցացնել նախկինների հետ։ Որպես հանրային դեմք՝ Արթուր Վանեցյանը հենց հեղափոխության ծնունդ է‚ հենց հեղափոխական իշխանությունը նրան բերեց ասպարեզ։ Փորձեցին նրան կապել նախկինների հետ‚ սակայն ապարդյուն‚ քանի որ հիմքերը բավականին թույլ են։ Բացի այդ‚ Վանեցյանն ինքնաբավ գործիչ է‚ անընդհատ նոր կառույցներ է բացում հանրապետությունով մեկ‚ այսինքն՝ ինստիտուցիոնալ առումով է զարգանում կուսակցությունը։ Ակնհայտ է‚ որ կան նաև լուրջ կապեր դրսում‚ մասնավորապես‚ Մոսկվայում և ԱՄՆ վարչակարգում։ Այս առումով Վանեցյանն ամենաանխոցելին ու միաժամանակ ամենավտանգավորն է։ Եվ դրանով է պայմանավորված‚ որ նա անընդհատ հայտնվում է այս կամ այն ուժային կառույցում տարբեր կարգավիճակներով. ամեն ջանք գործադրվում է Վանեցյանին վարկաբեկելու համար։ Սակայն՝ ապարդյուն‚ քանի որ անմիջապես ստանում են շատ կտրուկ հարված‚ այդ թվում՝ ինֆորմացիոն‚ ինչը շատ մտահոգում է Նիկոլ Փաշինյանին ու նրա իշխանությանը։ Փաշինյանին վախեցնում է այն փաստը‚ որ Վանեցյանը շատ բան գիտի թե՛ իշխանության‚ թե՛ կոնկրետ մարդկանց և այն գործընթացների վերաբերյալ‚ որոնց արդյունքում Նիկոլ Փաշինյանը հայտնվեց երկրի կառավարման ղեկին։
Իհարկե‚ միայն Վանեցյանով չեն սահմանափակվում ՀՀ իշխանությունների վախերը։ Նրանց խստորեն մտահոգում է Քոչարյանի և Վանեցյանի միջև ալյանս ստեղծելու հեռանկարը‚ որն ընդհանրապես շատ վտանգավոր խառնուրդ կարող է լինել գործող կառավարության համար։ Բացի այն‚ որ կարող են միավորվել ինստիտուցիոնալ կառույցներն ու նրանց հզոր ղեկավարները‚ այստեղ ընդգծվում են նաև աշխարհաքաղաքական ընդհանրությունները։ Սա նշանակում է‚ որ այս միավորումը գուցե հստակ աջակցություն ունենա նաև դրսից։ Եվ հիմա իշխանությունն ամեն ինչ անում է՝ թույլ չտալու նման ալյանսի ձևավորումը։ Իսկ նման հեռանկարը չի բացառվում‚ քանի որ Վանեցյանը հայտարարել էր‚ որ Արցախից վերադառնալուց հետո (այդ այցն արդեն կայացել է) սկսելու է հանդիպումների շարք ՀՀ նախկին նախագահների՝ Տեր-Պետրոսյանի‚ Քոչարյանի և Սարգսյանի հետ։ Եվ հնարավոր այդ ալյանսն օրորոցում խեղդելու համար փաշինյանական իշխանությունն ամեն քայլի գնալու է։
Արամ Վ. ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
.
.
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
Հայաստանի էլեկտրաէներգիայի շուկայի ազատականացման առաջին պտուղները
Վրաստանից էլեկտրաէներգիա ներկրող երկրների շարքում Հայաստանը զբաղեցրել է երկրորդ տեղը։2024 թ. 9 ամիսների ընթացքում Վրաստանից մատակարարումների ծավալը կազմել է 1 մլրդ կՎտ.ժ, ինչը 28,8%-ով պակաս է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ...
