Ինչքան թույլ լինեն ազգային պետությունների էլիտաները, այնքան փոքր կլինի նրանց դիմադրությունը գլոբալիզացիոն ուժերին
Քաղաքակրթական դինամիկայում էլիտաների գործունեությունն ունի կենտրոնական դեր պետությունների կայացման, դրանց պրոգրեսի ու կայունության գործում։
Մյուս կողմից էլ էլիտաների որակի անկումը աշխարհի բարեկեցիկ երկրներում վաղուց արդեն նկատելի փաստ է, որը տեսնելու համար բավական է համեմատել, օրինակ, եվրոպական առաջատար երկրների ներկա էլիտաները դրանց անցյալ դարի 50-60-ականների էլիտաների հետ։
Ներկա աշխարհաքաղաքական պայքարի ու ռադիկալ փոփոխությունների պայմաններում այս փաստը ստանում է արտակարգ կարևորություն և ունի հասկանալու ու բացատրության կարիք։
Այն հանգամանքը, որ այս փաստը ամենից նկատելին է հենց առավելագույն բարեկեցություն ունեցող երկրներում, խոսում է այն մասին, որ այս գործում մարդկանց բարեկեցության մակարդակը առնվազն հիմնական գործոններից մեկն է, եթե ոչ՝ ամենահիմնականը։
Բանն այն է, որ աղքատ ու անհույս մարդկանց կառավարելը մի բան է, իսկ բարեկեցիկ կյանքով ապրող ու ամեն ինչի նկատմամբ անտարբեր ու ինվարիանտ մարդկանց ղեկավարելը՝ բոլորովին այլ բան։
Եվ այստեղ կենտրոնական է դառնում այն միտքը, որ բարեկեցիկ ու անտարբեր մարդկանց կարող են ղեկավարել նաև շատ թույլ էլիտաները։
Բայց դա հետևանք է, իսկ հիմնականը քաղաքակրթական դինամիկայի բուն կառուցվածքն է և դրա մաս կազմող տարաբնույթ հզորությունների միջև պայքարը։
Եվ դա առաջին հերթին պայքար է գլոբալիզացիայի ձգտող վերպետական ֆինանսական ստրուկտուրաների և ազգային պետությունների միջև։
Իրենց շահույթը առավելագույնի հասցնելու համար գլոբալիզացիոն ուժերին ձեռնտու է առաջատար երկրներում մշակված տեխնոլոգիաներով արտադրություններ կազմակերպել ցածր վարձատրությամբ բավարարվող աշխատուժ ունեցող երկրներում։
Այս հանգամանքն էլ ուղիղ գծով խփում է տեխնոլոգիապես զարգացած և բարեկեցիկ կյանքով ապրող երկրների հզորությանը, որն էլ ազգային պետությունների կողմից առաջացնում է դիմադրություն։
Իսկ այդ դիմադրությունը ղեկավարող միակ ուժը այդ երկրների էլիտաներն են։
Այստեղից էլ, ինչքան թույլ լինեն ազգային պետությունների էլիտաները, այնքան փոքր կլինի նրանց դիմադրությունը գլոբալիզացիոն ուժերին, որի արդյունքն էլ էլիտաների թուլանալու մեզ հետաքրքրող երևույթի բացատրությունն է։
Բայց մյուս կողմից էլ դա այն բանի ապացույցն է, որ այդ և բազմաթիվ այլ երկրներում իշխանափոխություններն ու էլիտաները կառավարելի են։
Այս երևույթն էլ մարդկության պատմությանը ուղեկցել է միշտ՝ եթե ուզում ես ավելի հեշտ հաղթել հակառակորդ ուժին՝ գլխատիր նրան, զրկելով իսկական էլիտայից։
Այն, ինչը որ պատմականորեն տեղի է ունեցել նաև մեզ հետ։
Պավել Բարսեղյան
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
