Ինչ են պայմանավորվել Ալիևն ու Պուտինը՝ գիտեն միայն երկուսով
Պուտինի այցը Բաքու միանշանակ վճռորոշ նշանակություն կունենա հարավկովկասյան տարածաշրջանի քաղաքական զարգացումների առումով: Ես կասեի ավելին՝ փոփոխությունները, որ նկատվում են այս այցի հետ կապված իսրայելա-ադրբեջանական և իրանա-ադրբեջանական հարաբերություններում, ցույց են տալիս, որ այն առավել լայն՝ մերձավորարևելյան նշանակություն ունի:
Այս այցի հետ կապված Հայաստանում ֆանտաստիկ վերլուծականների տարափ է: Իրարամերժ և հակասական մեկնաբանություններ և զարմանահրաշ կանխատեսումներ: Ռուսամետները, արևմտամետները և, ի վերջո, «հայամետները» եզրակացրին.
1. Պուտինը եկել էր, որ Ալիևին թույլ չտա հարձակվել Հայաստանի վրա:
2. Պուտինը Բաքվում պլանավորում էր Հայաստանի վրա հարձակումը և Սյունիքի գրավումը:
3. Մոսկվա-Բաքու ամրապնդվող առանցքին հակադրել Հայաստան-Իրան-Հնդկաստան դաշինքը, իհարկե, այդտեղ ընդգրկել նաև Չինաստանին և դիվերսիֆիկացնել ռազմաքաղաքական ու տնտեսական հարաբերությունները ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի հետ՝ ազատագրվելով ռուսական ազդեցությունից:
Այս երեք դարակազմիկ եզրահանգում-կանխատեսումների շուրջ պարզաբանումներ տալը առնվազն հինգ-վեց դասախոսության թեմա է, և ես, իհարկե, ֆեյսբուքյան հարթակում ի վիճակի չեմ դա անել: Բայց մի հանգամանքի վրա մեր կարկառուն քաղաքագետների ուշադրությունը ցանկանում եմ հրավիրել:
Դիվանագիտությունն ու արտաքին քաղաքականությունը պետական գործունեության ամենաքողարկված և ոչ հրապարակային ոլորտներն են: Այն, ինչ հայտնվում է մամուլում և նույնիսկ բարձրաձայնվում ամենաբարձր պետական մակարդակներով, հաճախ չի արտացոլում բուն իրականությունը: Իրականության տասը տոկոսն անգամ հասանելի չէ հանրությանը: Այդպես է եղել նախկինում, այդպես է նաև հիմա: Շատ պայմանավորվածություններ և համաձայնություններ այդպես էլ մնում են գաղտնի, որովհետև բանավոր են եղել և չունեն իրավա-պայմանագրային հիմք: Ինչ են պայմանավորվել Ալիևն ու Պուտինը՝ գիտեն միայն երկուսով, որովհետև այն կայացել է Ադրբեջանի նախագահի բարձրակարգ զրահապատ լիմուզինի մեջ, Բաքվում մոտ մեկժամյա շրջագայության ժամանակ, որտեղ երրորդ մարդ չի եղել, և հաստատ լսողական սարքեր ևս չեն եղել: Այնպես որ, ապագա իրադարձությունները միայն ինչ-որ բան կլուսաբանեն: Ես միայն երկու հայտարարության վրա եմ մտորում որոնցից մեկը դրական է, մյուսը՝ բացասական: Պուտինը ասաց, որ կխոսի Փաշինյանի հետ՝ սա լավ է: Լավրովը մեղադրեց Երևանին համաձայնագրերը տապալելու մեջ՝ սա վատ է: Լավ եղեք: Երբեք մի վիրավորեք միմյանց այլ կարծիք ունենալու համար, ամեն մարդ դրա իրավունքը ունի, դեռ ոչինչ պարզ չէ: Կպարզվի միայն ուկրաինական պատերազմի արդյունքներով:
Գարիկ Քեռյան