10 նոյեմբերի 2020 թ. Յոթանասուն տարի պահանջվեց, որ կարողացանք մի քիչ շտկել մեր ողնաշարը, իսկ արցախյան առաջին պատերազմը ամրացրեց այն: Մեզ թվում էր, էլ ոչինչ չի կասեցնի անկախ ապրելու և աշխարարհի բազմազգ ներկապնակում մեր հպարտ ու ձիգ ներկայությունը: Ավաղ: Երեկ հերթական անգամ կոտրվեց մեր ողնաշարը, փշրվեց անաստվածային նենգությամբ: Երբ քառասուն օրից ավելի, քեզ համոզում են, որ հաղթելու ես, ամեն օր նոր հերոսներ են օծում, մեդալներ բաշխում, դիրքերում հանգիստ խղճով սուրճի բաժակով սելֆի անում ու դիմավորում լուսաբացը, առավոտից երեկո փափուկ բարձ են դնում գլխիդ տակ՝ թե հաղթում ենք, կորցնում ես զգոնությունը, պարտության վտանգների մասին մտածելու ունակությունը: Չէ՞ որ հաղթում ես հերթական անգամ և ընդամենը պետք է օգնես բանակին կարողություններովդ, լինես զինվորի կողքին:

Հայ գողականները, ընդհանրապես հետխորհրդային տարածքի բոլոր գողերը, գողականները և «ճշտով» ապրող քաղաքացիները շատ բան ունեն սովորելու գերմանական նացիստներից, մասնավորապես, Գերման Գյորինգից: Այդ անձնավորությունը 85 տարի առաջ այս օրերին այնպիսի մի սխրանք գործեց, որը պետք է ոսկե տառերով գրվի գողականի բոլոր իրավական ակտերում, դասավանդվի հատուկ հաստատություններում: Փորձեմ ներկայացնել Գերման Գյորինգի արածի վեհությունն ու մեծությունը գողականի և համայն մարդկության համար, որը, ցավոք, առ այսօր չի հռչակել Գյորինգին որպես բոլոր ժամանակների ամենակատարյալ և ամենահզոր գողական: Դե ինչ, փորձեմ ներկայացնել եղելությունը:

Վերջին ամիսների ու շաբաթների աշխարհաքաղաքական ծանրագույն, աղետալի իրադարձությունների ազդեցությունների ու տպավորությունների տակ վերակարդացի հայ ականավոր պատմաբան, գրող Լեոյի «Անցյալից» աշխատությունը։

Ատրպատականցի հանրահռչակ մուջթահիդ (կրոնապետ), «Մուլինա» գրչանվամբ՝ Սեյյեդ Մուհամմեդ Բին Աբդ ուլ-Քարիմ Մուսավի Թաբրիզին ծնվել է 1876թ.՝ Թավրիզում: Նրա գերդաստանի տոհմածառային արմատները հասնում են Իմամ Մուսա Քազեմին:

1915 թ. ցեղասպանությունից մազապուրծ եղած որբերը, ԱՄՆ-ի կողմից ստեղծված «Մերձավոր Արևելքի օգնության ֆոնդ»-ի շնորհիվ, պատսպարվում են Լիբանանի մայրաքաղաք Բեյրութում։

«Հրաչյա Ներսիսյանը բնության այն շնորհներից է, որ մարմնավորում է վեհ մարդկայնությունը, դերասանական տաղանդն ու խորաթափանց իմաստնությունը»,- տաղանդավոր դերսանին այսպես է բնութագրել նկարիչ Մարտիրոս Սարյանը:

Պատերազմից առաջ էր: 44-օրյայից մի քանի օր առաջ: Մի տղա նստեց, շարժվեցինք:

Մեկ-երկու փաստ նրա կյանքից, որ քչերին է հայտնի: Երբ սկսվում է Առաջին համաշխարհային պատերազմը, Հրաչյայի ծնողները թաքցնում են իրենց որդուն, որպեսզի նրան չզորակոչեն թուրքական բանակ: Սակայն շուտով տղային գտնում են: Նա զինվորագրվում է ու արաբների դեմ կռիվներից մեկի ժամանակ գերի է ընկնում: Հայտնվում է բանտում, որտեղ նրան խոշտանգում ու տանջում են:

Չեմ ուզում ծանրաբեռնել մարդկային ուղեղը, բայց կարևոր հիշեցում եմ ուզում անել. «Ոչնչից ամեն ինչ ստեղծողը մենք ենք, մենք՝ հայերս: Այն որակվել է որպես ապագայի ֆիլմ, իսկ ապագան արդեն եկել է»:

Հինգ տարի առաջ դեռևս հին ու բարի ԱԺ-ն փակ քվեարկությամբ` ընդամենը 3 դեմ, 1 անվավեր և 81 կողմ ձայնով համաձայնություն տվեց տուշոնկա շոուին: