Միառժամանակ առաջ Հարավային Կովկասում ռազմական համագործակցության հարցերի վերաբերյալ առաջարկությունների մշակման գործում մեծ դեր էր խաղում Ջ. Հոփքինսի համալսարանին (Վաշինգտոն) առընթեր Կենտրոնական Ասիայի և Կովկասի ինստիտուտը: 2000-ականներին Կովկասում ԱՄՆ-ի քաղաքականության մշակումներում այդ ինստիտուտի նշանակությունն այնքան էլ մեծ չէր, բայց նրա փորձագետներն ունեն սառը պատերազմի ժամանակներից եկող նշանակալի փորձ, և նրանց կարծիքը, անշուշտ, հետաքրքրություն է ներկայացնում Կովկասի նկատմամբ հայացքների ու գնահատականների քննարկման ընթացքում:

Հիմա 21-րդ դարն է, հոգևոր հարցերին փոխարինել են նյութականները: Սակայն մարդիկ շարունակում են հավատալ հրաշքների, երևի` ինքնաբերաբար: Հրաշքներ չկան, կան պատահականություններ, կան անակնկալներ, կան հաջողություններ ու անհաջողություններ, բայց ոչ հրաշքներ:

Հասկանալի է, ընտրությունների հիմնական իմիջմեյքերը լինելու է ՀՀԿ-ն` յուր ներկայացուցչով: Հայտը ներկայացվեց Ազատություն ռ/կ-ով` ընտրությունների հենց քթի տակ։ Սերժ Սարգսյանի հարցազրույցի «նոու-հաուները» «եռանիստ» էին. մնացյալը իր մշտական թեզերի վերաշարադրումներն էին:

Եվրասիական ու Մաքսային միությունների գործընթացները, որոնք իրենց վրա են բևեռել աշխարհի ուշադրությունը, ինչպես և սպասվում էր, ձախողման վտանգի տակ են հայտնվել:

Այնպես է ստացվել, որ մարդկության պատմության ամեն օրացուցային շրջափուլ կանոնավորապես ուղեկցվում է գաղափարախոսական հին հայացքների փլուզմամբ և հասարակական նոր կեցության ծնունդով։ Այսպես, ուղիղ երկու տարի առաջ, երբ Եգիպտոսը ժողովրդական ցասման ճարակ էր դարձել, իսկ Կահիրեի Ազատության հրապարակում` Թահրիրում, թևածում էին «ժողովրդական լսողությանն» այնքան հաճելի Ազատություն, Արդարություն, Հավասարություն պահանջները, ես առիթ ունեցա մի շարք հոդվածներում կասկածի ենթարկելու դեպքերի առաջադիմական լինելը և ենթադրություն անելու, որ ամբողջ «արաբական գարունը» շուտով կփոխի «համամարդկային մոտեցումները» ոչ միայն Մերձավոր Արևելքում, այլև այդ տարածաշրջանի սահմաններից շատ հեռու։

Թեմայի շուրջ դատողություններ անելուց առաջ հարկ է ճշտել, թե ինչ նպատակներ են հետապնդում միմյանց հանդեպ ԱՄՆ-ն ու Իրանը։ Անզուսպ քարոզչության կեղծ փայլի և իրար որպես բացարձակ չարիք ներկայացնելու փորձերի հետևում ավելի ու ավելի են երևում այդ պետությունների իսկական շահերը։

Նախագահական ընտրություններին մեկ ամիս մեկ օր է մնացել: Ընտրական գործընթացներում արդեն իր խոսքն է ասում Ընտրական օրենսգիրքը. ԿԸՀ-ն սահմանում է գործընթացի մասնակիցների վարքականոնները` վճարովի ու անվճար եթերաժամի, պաստառների փակցման, ընտրական հանձնաժողովների ստեղծման և այլնի, և այլնի:

Նախագահական ընտրություններով զբաղված` չենք նկատում, թե ոնց է վերաձևվում մեծ աշխարհը մեր շուրջը և մեր «ներսում»: Նախ` մեծ կռիվը, եթե այդպիսին կար, ասում են` ավարտվեց: Խոսքը Ռոտշիլդների և Ռոքֆելլերների «կորպորացիաների» միացման մասին է, եթե նման տարանջատում ընդհանրապես գոյություն ուներ: ՈՒ թե այդպես, ապա նշանակում է, որ Ռուսաստանի գործերն առանձնապես լավ չեն:

Մոսկվայից նորից ահարկու ձայն լսվեց. «Հավաքում ենք հողերը»։ Այս անգամ, կարծես, ավելի ռազմաշունչ։ Եվ նախկին խորհրդային տարածությունում սկսվել է մի նյարդային ու բավական քաոսային իրարանցում` թե՛ կրեմլյան այրերին նեղացնելն է վախեցնում, թե՛ չէր խանգարի անձնական շահեր հետապնդել։ Եվ այդ իրարանցումն ինձ հիշեցրեց մի հին ու շատ ուսանելի առակ. «Ջրի պռնկով, ոսկորը բերանն առած, մի շուն էր վազում։ Հանկարծ իր արտացոլանքում տեսնում է «մի ուրիշ շուն»` էլի ոսկորը բերանին։ Ընդ որում, կարծես, ավելի մեծ ու համով։ Առանց երկար մտածելու, շունը բերանի ոսկորը գցում է ջուրն ու նետվում հրապուրիչ խայծի հետևից»։

Ադրբեջանի հետ ԱՄՆ-ի և Թուրքիայի հարաբերությունները զարգանում են շատ բարդ պայմաններում, երբ Ադրբեջանը ոչ մի ուղղությամբ չի կարող հասնել անվտանգության խնդիրների լուծման: Ադրբեջանը, ինչպես Հարավային Կովկասի մյուս պետությունները, ներկա պայմաններում լիովին ինքնաբավ չէ պաշտպանության և անվտանգության ոլորտում: