«Սրա վերջը ինչա՞ լինելու»:
Այս հարցը, թերևս, ամենաշատ հնչող հարցն է, որ տալիս են մեր հայրենակիցները քաղաքական և աշխարհաքաղաքական հարցերի մասին խոսելիս:
Պատասխանը լինում է տարբեր` կախված պատասխանողի քաղաքական հայացքներից, տեղեկացվածության ու գիտելիքների ծավալից: Բայց, գրեթե բոլոր դեպքերում, փորձում են ներկայացնել «վերջի» իրենց տարբերակը:
Իսկ ո՞րն է այդ «վերջը», որ այդքան համառորեն փնտրում են բոլորը, կամ կա՞ արդյոք այդպիսի «վերջ»: Իմ համոզմամբ, այդքան բաղձալի «վերջը» ուղղակի չկա, գոյություն չունի, քանզի մեկի համար մի բանի վերջը մյուսի համար նորի սկիզբն է, կամ ցանկացած վերջ սկիզբ է նորի:
Օրինակ, իշխանության հեռացումը շատերի համար վերջ է, բայց իրակսնում՝ շատ ավելի բարդ ու ծանր նորի սկիզբ: Արցախի ինքնորոշման իրավունքի ճանաչումը շատերի համար վերջ է, իսկ իրականում՝ այն ձևակերպելու, ամրապնդելու և պաշտպանելու շատ ավելի բարդ նորի սկիզբ:
Անընդհատ սպասելով այդ «վերջին» և չգտնելով այդ «վերջը»՝ մենք հուսահատվում ենք, թևաթափ ենք լինում, դադարում ենք պայքարել, որոշում ենք հանձնել ու հանձնվել, որ «հանգիստ ապրենք»: Մի մասն արտագաղթում է, մի մասը` երազում արտագաղթել, մյուս մասը կոտրվում ու հանձնվում է, իսկ առավել համառները պայքարում են, կռվում են, չեն կոտրվում ու չեն հանձնվում:
Սա, իմ կարծիքով, մեր պարտությունների ու ձախողումների հիմնական պատճառներից մեկն է, եթե ոչ՝ ամենագլխավորը, քանի որ պայքարից հոգնելն ու հրաժարվելը անխուսափելիորեն հանգեցնում է թուլացման ու անկման, նաև՝ մահվան, քանի որ «կյանքը պայքար է, իսկ պայքարը` կյանք» բանաձևը երբեք ու ոչ մի իրավիճակում չի կորցնում իր կենսունակությունն ու նշանակությունը:
Մենք պետք է գիտակցենք շատ կարևոր մեկ բան. քաղաքական ու աշխարհաքաղաքական գործընթացները ՎԵՐՋ չունեն, չեն ավարտվում, փոխակերպվում են, փոխվում են խնդիրների բնույթը, ծավալն ու դժվարությունները, բայց երբեք չեն վերջանում:
Հետևաբար, զինվենք անսահման համբերությամբ, կամքի երկաթյա ուժով, պայքարելու, կռվելու ու հաղթելու մեծ հավատով ու նվիրումով:
Սա է լինելու բանալին:
Արթուր Ղազինյան