Մի զար­մա­ցեք, որ հրա­պա­րա­կում քիչ մարդ է հա­վաք­վում

Այ­սօր շա­տե­րը զար­մա­նում են, թե ին­չու Ար­ցա­խը հանձ­նե­լու փաս­տը շատ մար­դու ոտ­քի չի հա­նել, հան­րա­հա­վաք­նե­րին սպաս­վա­ծից քիչ մարդ է գա­լիս։ Շատ բազ­մա­շերտ է այս հար­ցի պա­տաս­խա­նը։ Նախ այ­սօր­վա տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րին հաս­նե­լու հա­մար եր­կար տա­րի­ներ աշ­խա­տանք է տար­վել, հենց այն­պես չէ, որ մարդ­կանց զգա­յա­րան­նե­րը բթա­ցել են։ Տա­րի­ներ շա­րու­նակ դր­սի գու­մար­նե­րով Հա­յաս­տա­նում ծրագ­րեր են ի­րա­կա­նաց­վել, ո­րոնք այդ պա­հին թվա­ցել են մանր-մունր, բայց կա­թիլ-կա­թիլ մի մեծ օվ­կիա­նոս են դար­ձել, որ­տեղ հի­մա բո­լորս ենք խեղդ­վում։ Դեռևս նա­խորդ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի տա­րի­նե­րից սկ­սած, այս­պես կոչ­ված, եվ­րո­պա­կան ար­ժեք­նե­րին հա­մա­պա­տաս­խա­նե­լու հա­մար ի՜նչ «մար­դա­սի­րա­կան», «ժո­ղովր­դա­վար» սե­մի­նար­ներ ու քն­նար­կում­ներ են գրանտ­նե­րով ի­րա­կա­նաց­վել, ո­րոնք ու­նե­ցել են մի քա­նի հիմ­նա­կան շեշ­տադ­րում­ներ՝ հար­ված ազ­գա­յին ար­ժեք­նե­րին, ըն­տա­նի­քի գա­ղա­փա­րին և միտ­ված են ե­ղել հայ­րե­նա­սի­րու­թյու­նը կեղծ կա­տե­գո­րիա հա­մա­րե­լուն, գեն­դե­րա­յին հա­վա­սա­րու­թյուն հաս­տա­տե­լուն։ Ի վեր­ջո, հա­յից աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­ցի (կոս­մո­պո­լիտ) կեր­տե­լու «վեհ» մղում­ներն են դար­ձել այդ ա­մե­նի քո­ղա­ծած­կույ­թը։ Սրան էլ գու­մա­րեք «խա­ղա­ղա­սի­րա­կան», թուր­քի հետ հաշտ ու հա­մե­րաշխ ապ­րե­լու բո­լոր ազ­գա­կոր­ծան գա­ղա­փար­ներն ու սե­մի­նար­նե­րը, ու պատ­կերն ամ­բող­ջա­կան կդառ­նա։ Այս ա­մե­նի ար­դյուն­քում հի­մա ու­նենք այն­պի­սի հա­սա­րա­կու­թյուն, ո­րին հե­տաքր­քիր չեն ազ­գա­յին հար­ցե­րը, ո­րով­հետև աշ­խարհն է նրա տունն ու հայ­րե­նի­քը։

Ի դեպ, ու­շագ­րավ է, որ շատ հա­ճախ այդ ծրագ­րե­րի թի­րախ կամ շա­հա­ռու են հա­մար­վել սո­ցիա­լա­կան, հո­գե­բա­նա­կան խն­դիր­ներ ու­նե­ցող մար­դիկ, ո­րոնց մա­նի­պու­լաց­նե­լը, նրանց գի­տակ­ցու­թյան վրա ազ­դե­լը շատ հեշտ է։ Այս քա­ղա­քա­կա­նու­թյանն օգ­նե­ցին ժա­մա­նա­կա­կից տեխ­նո­լո­գիա­նե­րը, սոց­ցան­ցա­յին ի­րո­ղու­թյուն­նե­րը, ու մար­դիկ սկ­սե­ցին և՛ հեշտ կա­ռա­վար­վել, և՛ հեշտ մարս­վող տե­ղե­կու­թյան սպա­ռող դառ­նալ, և չմ­տա­ծել, քա­նի որ ի­րենց փո­խա­րեն վա­ղուց մտա­ծել էին։ Վեր­ջին 2,5 տա­րի­նե­րը այս­պի­սի հան­րու­թյուն կեր­տե­լու հար­ցում վճ­ռո­րոշ ե­ղան, ո­րով­հետև ողջ պե­տա­կան ա­պա­րատն այս գոր­ծին լծ­վեց։ Ե­թե նախ­կի­նում դր­սի գրանտ­նե­րով էին այս ա­մենն ի­րա­կա­նաց­նում, այս ըն­թաց­քում դրանց գու­մար­վե­ցին պե­տու­թյան գու­մար­նե­րը, պե­տա­կան լծակ­նե­րը։ Ա­վե­լին, ծրագ­րե­րի ի­րա­կա­նաց­նող­նե­րը հենց պաշ­տո­նյա­ներն էին, ինչն ա­վե­լի վս­տա­հե­լի և ար­դյու­նա­վետ էր դարձ­նում նման գա­ղա­փար­նե­րի տա­րա­ծու­մը։ Մարդ­կանց բե­րե­ցին մի վի­ճա­կի, որ նրանք այդ քաո­սի մեջ այլևս չհաս­կա­նան, թե ինչ ծա­գում, նկա­րա­գիր, ա­ռա­քե­լու­թյուն, բա­րո­յա­կան, ար­ժե­քա­յին չա­փո­րո­շիչ­ներ ու­նեն։ Որ­քան էլ ցա­վա­լի է, ու­նե­ցանք ա­մորֆ հա­սա­րա­կու­թյուն, որ­տեղ սթափ գնա­հա­տող­նե­րին հո­շո­տում էին, իսկ մա­նի­պու­լյա­տոր­նե­րին՝ եր­կր­պա­գում։ Այլ խոս­քով, վտանգ­ներ զգա­լու մեր զգա­յա­րան­ներն ամ­բող­ջո­վին բթաց­րին, մենք դար­ձանք մի հա­սա­րա­կու­թյուն, որ­տեղ միշտ մե­ղա­վոր էին բո­լո­րը, բա­ցի մե­զա­նից։ Սկ­սե­ցինք մեր սխալ­նե­րը չհաս­կա­նալ, քա­նի որ միշտ մեկ այլ մե­ղա­վոր կար։
Այս ի­րա­վի­ճա­կը նկա­րագ­րող շատ տի­պիկ ու թարմ օ­րի­նակ կա։ Երբ կո­րո­նա­վի­րու­սը մեր տան դռանն էր, իսկ մենք հեր­թա­կան «ծրագ­րի» գլուխ­բեր­ման շե­մին, պե­տա­կան ա­մե­նա­բարձր մա­կար­դա­կով հայ­տա­րար­վեց, թե կո­րո­նա­վի­րուսն ու՞մ շունն է, օ­ղիով կախ­տա­հա­նենք, պին­ցե­տով էլ դուրս կշպր­տենք։ Հա­սա­րա­կու­թյունն այս ազ­դակն ան­մի­ջա­պես վերց­րեց ու ան­տար­բեր դար­ձավ այդ վտան­գի հան­դեպ։ Հե­տո, որ­քան էլ փոր­ձե­ցին հա­կա­ռակն ա­պա­ցու­ցել, ար­դեն ա­նի­մաստ էր, մարդ­կանց զգա­յա­րան­նե­րը բթա­ցել էին. հա­սա­րա­կու­թյու­նը դար­ձավ վա­րա­կա­կիր, ու այ­սօր ա­ռող­ջա­պա­հա­կան ա­ղե­տի առջև ենք կանգ­նած։

Նույն վի­ճակն է նաև մյուս բո­լոր սպառ­նա­լիք­նե­րի և վտանգ­նե­րի պա­րա­գա­յում։ Ե­թե վի­րու­սի դեպ­քում ան­ձամբ մար­դու ա­ռող­ջու­թյան հար­ցը նրան քիչ է հու­զում, ին­չու՞ եք մտա­ծում, թե ազ­գա­յին հար­ցե­րը կա­րող են ոտ­քի հա­նել հա­սա­րա­կու­թյան զգա­լի հատ­վա­ծին։ Նրանց վա­ղուց, շատ վա­ղուց կա­թիլ-կա­թիլ նե­րար­կել են, թե ի՞նչ ազգ ու ազ­գա­յին, հող ու հայ­րե­նիք, դրանք կեղծ կա­տե­գո­րիա­ներ են, իսկ դուք ա­սում եք՝ Ար­ցա­խը հանձ­նե­ցին։

Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ