Քարոզարշավն իր կես ճամփին է: Կարելի է ուրվագծել` «յո՞ երթան» թեկնածուները:
Ասենք մեկընդմիշտ. հայաստանյան ընտրությունների քարոզարշավի պատմության մեջ եզակի անգամ հանգիստ-դանթող վիճակ է: Եթե չհաշվենք իշխանական թեկնածուի թույլ տված վերջին «բացթողումները», որոնք, ոմանց պնդմամբ, հոգնած պոռթկումներ են, ոմանց գնահատմամբ էլ` ընդամենը քաղտեխնոլոգիա` միտված ընտրությունների աշխուժացմանը:
Նրանց իրենց կարծիքի հետ թողնենք միայնակ, շարունակենք հիշել հին-բարի ժամանակները, երբ թեկնածուների, մանավանդ ընդդիմադիր, ոտների տակ կով, եզ, ջորի, մոզի, ինչ ասես` չէին մորթում, ի նշան խոր երախտագիտության: Գյուղի տատիկները պաչում էին ընդդիմադիր թեկնածուների թշերը, ստիպված` իշխանական թեկնածուի համար նույնպես նման անկեղծ տատիկներ էին գտնվում, որ համ էլ էպոսային օրհնանքներ տան, բռնեն թագավորների ձեռները, մի քիչ կանգնեն նրանց կողքին: Հիմա արդեն Էպոսն «անձամբ» է մասնակցում ընտրություններին, ճիշտ է, որևէ քարոզչություն դեռ չի անում, բայց, մյուս կողմից էլ, որևէ տատիկ մինչև հիմա չի երևացել էկրաններին:
Այսպիսով, այս ընտրությունները ոչ միայն հանգիստ են, այլև ահավոր քաղաքակիրթ, այնքան, որ համարյա թե բացակայում է ֆոլկլորը, ինչն անչափ անհրաժեշտ տարր է, մանավանդ հայոց մենթալ պլանի տեսանկյունից:
Քարոզարշավի հաջորդ բացը կրկին ու կրկին նույնն է` դեբատների բացակայություն: Փոքր-ինչ անհասկանալի է, թե ինչու այս ինստիտուտը, երբ ընտրությունների կազմակերպիչ-մենեջերները շեշտը դրել են քաղաքակրթական նոտայի վրա, այդպես էլ չկարևորվեց, մանավանդ որ բանավիճողների բանակը` Հայրիկյան, Րաֆֆի, Բագրատյան, բավականին գունեղ ու, ինչպես ընդունված է ասել, «տիպային հանգամանքներում» էր:
Դեռ կես ճամփին ենք, գուցե և այս կիրառումը տեղ գտնի հայոց «քաղաքակրթական» քարտարանում, ուր, ինչպես ասացինք, նոր ձեռագիր է կիրառվում նաև ընդդիմադիր թեկնածուների պարագայում: Նկատի ունենք վերջիններիս համատեղ հայտարարությունը` արված Հայոց բանակի օրը, ուր բանակի առնչությամբ ոչինչ չկար, սակայն դրսևորված կոնսոլիդացիան արտահայտություն էր, որ մեզանում կան օրեր, երբ միասնականությունն անառարկելի է:
Ապա և` հայտարարությունը «հավաստում» էր, որ այլևս չկան ընդդիմադիր անհանդուրժողական բացականչումներ` «Վերջ սերժանտացմանը, դոդացմանը, ռոբոտացմանը», հակընդդեմ ճամբարից էլ` «էլ քոռ փիսո, էլ քաչալ շուն», որն էլ ենթագիտակցական թշնամանքի կարող էր հանգեցնել` հասարակությունը բաժանելով ոչ թե բանավիճող, այլ միմյանց չհանդուրժող կողմերի, որպես հեշտ ղեկավարվող հումք:
ՈՒ հիմա փոքր-ինչ դժվար է ասել` ընտրությունների կրքոտ-միտինգայի՞նն է լավ, թե՞ հանդարտ-դանթողը: Մանավանդ, ոնց երևում է, ոսկե միջինը մեզ մոտ, մեր «խասիաթի» հանգույն, չի ստացվում. կամ էս է, կամ էն:
Հասկանալի է, ընտրությունների ազատ ճարտարապետ-քարշարները փորձել են այս ամենը ծառայեցնել ավելի մեծ «քաղաքակրթական» նշանակության` հայոց մեջ առաջին անգամ ներմուծելով միմյանց շնորհավորելու, հաղթած թեկնածուի ձեռքը սեղմելու «սրբազան» նպատակը, ինչը նախագծվում էր դեռևս 2008 թվականին, սակայն, հասկանալի պատճառներով, չստացվեց: Իսկ եթե ավելի անկեղծ` «թույլ չտրվեց»:
Կստացվի՞ այս անգամ:
Այո՜։
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ