Կրթական համակարգն է գեներացնում գրագետ, գիտակ և ինքնուրույն մտածողություն ունեցող մարդկանց
Շատ հետաքրքիր է այն հարցը, թե մարդկանց գրագիտության և մտածողության ինքնուրույնության տեսանկյունից ո՞րն է ավելի լավ տարբերակ պետականության կայունության համար։
Այս հարցին Ջորջ Օրուելը տալիս է հետևյալ պատասխանը, որին ես այսօր հանդիպեսի ֆեյսբուքյան մի գրառման մեջ։
«Եթե մարդկանց հսկայական զանգվածներ դառնան գրագետ և մտածեն ինքնուրույն, ապա նրանք կազատվեն արտոնյալ փոքրամասնությունից»։
Քանի որ պատմության մեջ հայտնի չէ որևէ երկիր կամ պետականություն, որում արտոնյալ փոքրամասնությունը ղեկավարած չլինի մարդկանց հսկայական զանգվածների, ապա, հավանաբար, Օրուելը ուզեցել է նշել կրթության հսկայական դերը որակյալ պետականություն կառուցելու գործում։
Բայց անկախ նրանից, թե ինչ է ուզեցել ասել Օրուելը, այն հարցը, որը բերվեց սկզբում, ունի շատ խոր իմաստ և կարևորություն։
Նախ սկսենք նրանից, որ դիտարկենք այս հարցի երկու հնարավոր ծայրահեղ լուծումներ՝
1․ Հասարակություն, որը կազմված է բացարձակ գիտակ ու ինքնուրույն մտածողության տեր հանճարներից,
2․ Հասարակություն, որը կազմված է բացարձակ տգետ և ինքնուրույն մտածողություն չունեցող մարդկանցից։
Այստեղ պետք է նկատի ունենալ, որ բացարձակ տգետն ու անգրագետը նույն բանը չեն, քանի որ անգրագետ մարդկանց մեջ կարելի է գտնել ակտիվ, գիտակ և ինքնուրույն մտածողություն ունեցող շատերին։
Գալով մեր հարցի երկու ծայրահեղ լուծումներին, ակնհայտ է, որ դրանցից ոչ մեկը կայուն հասարակություն կամ պետականություն լինել չեն կարող, քանի որ առաջին դեպքում բոլորը պոտենցիալ լիդերներ են, իսկ երկրորդ դեպքում ոչ մի պոտենցիալ լիդեր չկա։
Իսկ որտեղ շատ լիդերներ կամ լիդերության իմիտացիա անողներ, այնտեղ էլ պառակտված ու անկայուն հասարակություն։
Իսկ որտեղ էլ լիդերներ չկան, կամ եղածներն էլ մի բանի նման չեն, ապա դարձյալ կայուն պետականության կառուցումը անհնարին կդառնա։
Հիմա անցնենք իրական հասարակություններին, որոնք այս երկու ծայրահեղ դեպքերի արանքում են, և տեսնենք դրանցում կրթական գործի դրվածքը, որը սերտորեն կապված է մեր հարցի հետ, քանի որ կրթական համակարգն է գեներացնում գրագետ, գիտակ և ինքնուրույն մտածողություն ունեցող մարդկանց, որի մասին՝ հաջորդիվ։
Պավել Բարսեղյան
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
-
Ասում են
Ադրբեջանը վերսկսել է պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղի դեմ՝ գնդակոծելով խաղաղ բնակիչներին և քաղաքացիական ենթակառուցվածքները
-
Ասում են… Մենք առաջարկել ենք համաձայնության գալ Ադրբեջանի հետ այնպես, որ Քելբաջարն ու Լաչինը, նաև ամբողջ Ղարաբաղը, փաստացի մնան Հայաստանի իրավասության ներքո
-
Ասում են Ռուսաստանը գնահատում է Հայաստանի հետ կառուցողական հարաբերությունները, սակայն հնարավոր չէ համաձայնել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի թեզերի հետ՝ ռուս խաղաղապահների առաքելության ձախողման մասին:
Տարածաշրջանային
Փաշինյանը գնում է Սաակաշվիլու ճանապարհով. ո՞ր տարբերակը կունենանք
2008 թվականի օգոստոսի 8-ին Վրաստանի այն ժամանակվա նախագահ Սաակաշվիլին գնաց արկածախնդրության՝ հարձակվեց Հարավային Օսիայի վրա:Սաակաշվիլուն թվում էր, թե Ռուսաստանը թույլ է, և ինքը բլից-կրիգով կգրավի իր ուզած տարածքները, բայց հետագայում ստիպված կծոտում էր սեփական փողկապը...
