Լիսաբոնեան Սխրանքի 40-ամեակին ընդառաջ. Թուրքիայի ակադեմական կայքը` ՀՑԱՄ-ՀՅԲ-ի մասին

Սակարեա նահանգի պետական համալսարանն իր աւելի քան 85,000 ուսանողներով, համարւում է Թուրքիայի խոշորագոյն համալսարաններից մէկը։ Այն Թուրքիայի առաջին եւ միակ պետական համալսարանն է, որն ունի ISO-2002 վկայագիր՝ «EFQM - Excellence Competence Level Quality Certificate» (Գերազանց իրաւասութեան մակարդակի որակաւորման վկայագիր)։ Սակարեա համալսարանում աշխատում է 16 գիտա-հետազոտական կենտրոն, այդ թւում նաեւ «Հայ-թուրքական յարաբերութիւնների հետազոտութեան կենտրոն»-ը, որը ցայժմ հրապարակել է մի քանի նկատառելի ուսումնասիրական հատորներ եւ պրակներ:
Սոյն կենտրոնի կայքէջային մի պրակը կոչւում է՝ «Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları - Ermeni Devrimci Ordusu (JCAG-ARA) ve Faaliyetleri» (Հայոց Ցեղասպանութեան արդարութեան Մարտիկներ – Հայ Յեղափոխական Բանակ (ՀՑԱՄ-ՀՅԲ) եւ նրա գործունէութիւնը), ընդորում մանրամասն բնութագրումներ եւ նկարագութիւններ է տրւում ՀՑԱՄ-ՀՅԲ-ի կատարած ակտերի մասին։ Ստորեւ թարգմանաբար ներկայացնում ենք պրակի «եզրակացութիւն» բաժնից մի քանի յոյժ կարեւոր հատուածներ․
«ՀՑԱՄ-ՀՅԲ-ի յարձակումները սկսուեցին 1975 թուականի հոկտեմբերի 22-ին Վիէննայում Թուրքիայի դեսպան Դանիշ Թունալիգիլի սպանութեամբ, իսկ երկու օր անց՝ 1975 թուականի հոկտեմբերի 24-ին, շարունակուեցին Փարիզում Թուրքիայի դեսպան Իսմայիլ Էրէզի սպանութեամբ։ Սպանութիւնները պրոֆեսիոնալ գործողութիւններ էին եւ բաւականին լաւ պատրաստուած։ ՀՑԱՄ-ն իր գործունեութիւնը շարունակեց 1983 թուականի յուլիսի 14-ից՝ ՀՅԲ անունով: ՀՑԱՄ-ՀՅԲ-ի վերջին ակտը տեղի է ունեցել 1986 թուականի նոյեմբերին։
«Չնայած ԱՍԱԼԱ-ն հայկական ամենամեծ ահաբեկչական կազմակերպութիւնն էր, որը 1975-1986 թուականներին իրականացրել էր 158 գործողութիւն, այդուհանդերձ կարելի է ասել, որ ՀՑԱՄ-ՀՅԲ-ն առաւել հաջողակ էր։ ՀՑԱՄ-ՀՅԲ-ի կողմից իրականացուած գործողութիւնների արդիւնքում գրանցուել է 36 զոհ (24 սպանուած և 12 վիրաւոր)։ Սպանուածներից 23-ը դիւանագէտներ էին, եւ միայն մէկը քաղաքացիական անձ։ Հաշուի առնելով, որ ԱՍԱԼԱ-ի յարձակումների ժամանակ զոհուել է 43 խաղաղ բնակիչ, աւելի պարզ է դառնում, որ ՀՑԱՄ-ՀՅԲ-ի գործողութիւնները եղել են՝ նպատակակէտային․․․
«ՀՑԱՄ-ՀՅԲ-ն ստանձնել է դեսպանների դէմ կատարուած բոլոր սպանութիւնների պատասխանատուութիւնը»:

Կարէն ԽԱՆԼԱՐԵԱՆ
Իրանի խորհրդարանի նախկին պատգամավոր,
Թեհրանի Ազատ համալսարանի դասախոս,
Պատմական գիտությունների թեկնածու

Մեկնաբանություններ