ՀԱՊԿ-Ը ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՈՒՆԻ՞ ԳՈՆԵ ՄԵԿ ԶԻՆՎԱԾ ԿԱԶՄԱՎՈՐՈՒՄ, ՈՐԸ ՊԱՏՐԱՍՏ ԼԻՆԻ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՊԱՀԻՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ ՑՈՒՑԱԲԵՐԵԼՈՒ
04.05.2010 | 00:00
Եթե ՀԱՊԿ-ը շարունակի զարգանալ այնպես, ինչպես հիմա, ապա այդ կառույցը հեռանկար չունի։Բելառուսը Կուրմանբեկ Բակիևին ճանաչում է որպես գործող նախագահի, Ռուսաստանը` ոչ, իսկ կազմակերպության մյուս անդամներն այդ հարցի առթիվ իրենց սկզբունքային վերաբերմունքը չեն արտահայտում։ Նման մոտեցումները սպառնալիքի տակ են դնում ՀԱՊԿ-ի գոյության նպատակահարմարությունը որպես ռազմաքաղաքական կառույցի։ ՀԱՊԿ-ի մեկ այլ խնդիր էլ կապված է այն բանի հետ, որ այդ կազմակերպությունը, փաստորեն, չունի այնպիսի սպառնալիքների կանխման մեխանիզմ, որոնց բախվեց Ղրղզստանը։ Նրանում մշակված չեն օրինականորեն ընտրված իշխանությունների անվտանգության ապահովմանն սպառնացող վտանգներին արձագանքելու մեխանիզմներ։ Հասկանալի է, որ ՀԱՊԿ-ը նախ և առաջ մի միություն է, որը ենթադրում է արտաքին ագրեսիայից պետությունների անվտանգության ապահովմանն աջակցելու միջոցների օգտագործում, բայց ոչ ներքաղաքական սպառնալիքներից` նրանց վարչակազմերի։ Հասկանալի է նաև, որ դա ամենևին էլ միևնույն բանը չէ։ Բայց պետության կործանմանը հակազդեցության պարտավորությունները, որպես այդպիսիք, նույնպես այդ կազմակերպության իրավասությունների ոլորտից են։ Եվ էլի` ենթադրենք, Բելառուսի նախագահը ՀԱՊԿ-ի գագաթաժողով գա Կուրմանբեկ Բակիևի` Ղրղզստանի օրինականորեն ընտրված նախագահի հետ։ Այդ դեպքում ի՞նչ պիտի անի Մոսկվան։ Լուկաշենկոյին թողնի, իսկ Բակիևին` ո՞չ։ Բայց դա խայտառակություն կլինի։ Թողնի Բակիևին և նրան հնարավորություն ընձեռի ելույթ ունենալու Ղրղզստանի իրադրությանը նվիրված ՀԱՊԿ-ի նիստում` դարձյալ գլուխկոտրուկ է Մոսկվայի համար։ Բակիևը կարող է պահանջել ՀԱՊԿ-ի հանձնաժողով ստեղծել` Բիշքեկի խաղաղ բնակիչների գնդակոծման փաստի քննության համար։ Իսկ այդ հարցի քննարկումը կարող է տանել ոչ այնտեղ, ուր կուզեին «ոմանք»։ Այդ դեպքում շատ անախորժ հարցերի ստիպված պիտի լինի պատասխանել ոչ թե Ղրղզստանի պաշտոնական առաջնորդը, այլ այն պետության ղեկավարը, որը շահագրգռված է եղել այսպիսի արյունալի եղանակով Բակիևին տապալելու գործում։ Մի եղանակ, որն ուղղակիորեն համեմատելի ու նման է ոչ միայն 2008 թ. մարտի 1-ին և 1999 թ. հոկտեմբերի 27-ին Երևանում տեղի ունեցած արյունալի իրադարձությունների, այլև «Բուխարեստի ողբերգության» հետ, երբ առեղծվածային դիպուկահարները, մեթոդաբար գնդակահարելով խաղաղ ցուցարարներին, Ռումինիայի բնակչությանը տրամադրում էին Չաուշեսկուի դեմ։ Միաժամանակ, Բիշքեկի իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ այդ կազմակերպության մոդելն անկատար է։ Իսկ եթե հանկարծ դա դրամատիկ ազդեցություն գործի հայ-ադրբեջանական հնարավոր պատերազմի ելքի վրա՞, որի վերսկսումը միայն խելագարը կարող է բացառել։ Առաջիկա մարտերում Բաքուն հաստատ հարվածներ կհասցնի թե՛ Աղդամ-Ստեփանակերտ գծին, թե՛Երասխ-Արարատ-Քելբաջար ուղղությամբ, սկզբնական փուլում տանկային հոծ շարասյուներով գրոհելով Երևան-Գորիս-Ստեփանակերտ (Մեղրի) կարևոր ռազմավարական ճանապարհի վրա, որը Նախիջևանի անմիջական մոտակայքում է։ Վերջին ուղղությամբ հակառակորդի անէական շարժումն անգամ կհանգեցնի այն բանին, որ մեր զորքերը կկորցնեն Իրանի հետ կապող երթուղիները, վրացական ճանապարհները Թբիլիսին կփակի հենց առաջին օրը` վկայակոչելով վրաց-ադրբեջանական ռազմավարական դաշինքը։ Այս հանգամանքների պարագայում ավելորդ չէ հարց տալ. «Իսկ ՀԱՊԿ-ը, որպես կազմակերպություն, Հայաստանում ունի՞ գոնե մեկ զինված կազմավորում, որը պատրաստ լինի անհրաժեշտ պահին աջակցություն ցուցաբերելու Հայաստանին հնարավոր հայ-ադրբեջանական պատերազմում»։ Ցավոք` ոչ։Կամ էլ` «գոյություն ունի՞ գոնե որևէ ոչ երևակայական, այլ իրական տարանցման սխեմա` հայ-ադրբեջանական հնարավոր բախման գոտի ՀԱՊԿ-ի անդամ երկրների զինծառայողներին հասցնելու համար, եթե, իրոք, նման բախում տեղի ունենա»։ Էլի պատասխանը բացասական է։Եվ, վերջապես, չկան ոչ միայն ցամաքային, այլև օդային կապուղիներ, որոնք Ռուսաստանին թույլ տային սպառազինություն մատակարարել Գյումրիի իր ռազմաբազային։ Այնպես որ, Հայաստանի պաշտպանության ապահովման գործում ՀԱՊԿ-ի դերակատարության մասին հետևություններն ինքներդ արեք...Վլադիմիր ՍԱՐԳՍՅԱՆՔաղաքական ծրագրավորման կենտրոնի ղեկավար
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
.
.
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
