Մեկն ութսունականներ էր գնացել ու մոռացել, դուռը բաց էր թողել։ Ես էլ գողացա էս։ Ես էն ներքևում եմ՝ փոշու հատիկի չափ, տղերքով «Կազիրյոկում» նստած կոֆե ենք խմում ու խոսում աշխարհի ամենաանիմաստ բաներից, ձեռով ենք անում անցնող-դարձողներին, նայում ենք աղջիկներին։ Կողքի սեղանին էլ են մերոնք, մյուս սեղանին էլ, բոլորը մերոնք են, օտար մարդ չկա։

Արևոտ, անուշ օր էր, իջել էի Մերգելյան՝ իմ մանկության թաղերը։ Մերգելյանի այգին լրիվ քարուքանդ են արել։ Խոսում են, որ ուզում են առաջվա այգին վերականգնել։ Ես էդ այգում եմ մեծացել։ Ինչքա՜ն ենք խաղացել այգու խոտերի ու ծառերի մեջ։ Հետո այգին բետոնապատեցին, ծառերը՝ գազանանոցի գազանների նման, վանդակների ու երկաթյա շրջանակների մեջ առան, շուրջները սեղան-աթոռ շարեցին ու սրճարան սարքեցին, կարուսել-մարուսել դրեցին՝ էլի վանդակների մեջ, ինչ-որ խցիկներ, վագոններ ցցեցին այգու մեջտեղում: Ու սկսեցին ամեն սանտիմետրից փող քամել՝ հետսովետական ազատ քրեական հարաբերությունների օրենքներով։ Երբ այգով անցնում էի, ինձ թվում էր, թե այգին բանտարկել են՝ բետոնախեղդ, վանդակներով, շղթաներով ու կողպեքներով կապկպած:

Ճիշտն ասած, որոշել էի էլ բան չգրել, նույնիսկ էջս փակել, բայց բաներ են տեղի ունենում՝ ուղղակի քարացած-նստած եմ։ Նիկոլը գնացել Տավուշի ժողովրդին հավաքել, ասել է՝ կա՛մ տուն-տեղ հանձնում եք թուրքին, հեռանում, կա՛մ Ադրբեջանը և Թուրքիան պատերազմ են սկսում

Ես գիտեի՝ միայն մեծերն են մեռնում, իսկ երեխեքն անմահ են։ Բայց մի օր եկա մանկապարտեզ, տեսնեմ՝ դաստիարակչուհին լացում է։ Մեր խիստ դաստիարակչունին՝ մեծ, սպիտակած մազերով կին․․․ ու երեխեքի առաջ լացում է՝ թաշկինակով աչքերը սրբում ու լուռ հեկեկում։ Տարօրինակ էր։ Երեխեքից ով արդեն եկել էր, ամեն մեկը մի անկյուն մտած, գլուխը կախ ինչ-որ բանով էր զբաղված, աշխատում էին ուշադրություն չգրավել, չանհանգստացնել նրան։

Գիտե՞ք հին սերունդն ինչով է տարբերվում նորից. եթե մի սիրուն տարա ձեռն ընկնի, կյանքում դեն չի նետի։ Ասենք՝ խանութից սիրուն, ձևավոր բանկայով սերկևիլի ջեմ է առել, որ հիմա հազար տեսակի ամանով ծախում են՝ էլ կլոր, էլ քառակուսի, էլ օվալաձև, էլ Մոնա Լիզայի կոնքերով։ Ջեմը կուտի, հետո ամանը կլվանա, կսրբի ու մեջը չորացրած ռեհան կպահի։ Վիսկիի շիշը հո չի՞ գժվել՝ դեն նետի, մեջը տնական խնձորի քացախ կպահի, եթե տնական թթի օղի կամ ժավելի սպիրտ չունենա, իսկ հալած յուղի էն գունավոր պլաստմասայե ամանների մեջ շաքարավազ կամ կարմիր լոբի կպահի։ Բա ափսոս չի՞ դեն նետի էդ սիրուն ամանները։

Տատերի ասած ՝ էդ ու՞մ եք ըրմացնում ....Այ փիլթա-փիլթա ըլի ձեր լեզուն, կռնատակներումդ օխտը մոծուկ դուս գա, ջաններդ որդնոտի, որ գլխի ընկնեք, թե կենդանի մարդու վրա սուգ ու շիվան չեն անի: Աստծուն դժարեկան բան է դա:

1980-ի Օլիմպիական խաղերի բացման հանդիսավոր արարողությունը Մոսկվայի Լուժնիկի մարզադաշտում Հայերը Բերդ են պարում` ՄԱՍԻՍ սարի ֆոնին:

Գուցե ինձ դավադրապաշտության մեջ մեղադրեք կամ կոնսպիրոլոգ սարքեք, բայց ես համարյա կասկած չունեմ, որ էս ամեն ինչը սկսվեց Ռիչարդ Մուրի (բրիտանական Մ6-ի պետ) Հայաստան գալուց հետո, երբ կառավարական ռելիզում մի քանի ֆիկտիվ նկար դրեցին...

Մեր մի կողմը Շամշադինից է, մյուսը՝ Սյունիքից՝ Մեղրիից: Շամշադինը հատուկ ձևով եմ միշտ սիրել: Աշխարհի տարբեր տեղերից մարդկանց տարել եմ Շամշադինի գեղեցկությունը ցույց տալու: Նույնիսկ շատ հայեր Շամշադինի տեղը չգիտեին:

Այսօր Լեոնիդ Ենգիբարյանի ծննդյան օրն է