Բաց հարց Ռու­սաս­տա­նի ԶԼՄ-նե­րին. Ինչ­քա՞ն կա­րե­լի է ստել Ար­ցա­խի հար­ցում հա­յե­րի «մեղ­քի» մա­սին

ՈՒ­շադ­րու­թյուն դարձ­րեք, Հա­յաս­տա­նի հայ­րե­նա­սեր քա­ղա­քա­ցի­ներ. հենց որ Փա­շի­նյանն սկ­սեց ար­դա­րաց­նել իր (իր անձ­նա­կան) կա­պի­տու­լյա­ցիան, ու հենց որ նրա «քայ­լա­րած­ներն» սկ­սե­ցին ար­դա­րաց­նել դա­վա­ճա­նին (իբր «մա­տու­ռը Նի­կո­լից ա­ռաջ՝ XIV դա­րում են ա­վե­րել»), իս­կույն դա­վա­ճա­նին փա­ռա­բա­նող­նե­րին միա­ցան կով­կա­սա­թա­թար­նե­րի հայտ­նի լոբ­բիստ­նե­րը, ա­սենք, հա­մա­սե­ռա­մոլ Սեր­գեյ Մար­կո­վը, կեղծ ռազ­մա­կան փոր­ձա­գետ Ի­գոր Կո­րոտ­չեն­կոն (ա­սում են, որ նրան հե­ռաց­րել են ՌԴ ԶՈՒ-ի կազ­մից հենց... հա­մա­սե­ռա­մո­լա­կան հա­կում ու­նե­նա­լու պատ­ճա­ռով) և ու­րիշ­ներ։ Սևխա­վիա­րա­յին փո­ղե­րը լուրջ գայ­թակ­ղու­թյուն են ռուս հա­մա­սե­ռա­մոլ­նե­րի (և ոչ միայն նրանց) հա­մար։ «Ան­ձամբ Իլ­հա­մից» ե­կող փո­ղե­րի սի­րա­հար­նե­րը Մոսկ­վա­յում չա­փա­զանց շատ են։ Բա­վա­կան է հի­շել, թե Ա­լիևի կլա­նի «գր­պա­նա­յին շնիկ­ներն» ինչ հա­լա­ծանք էին սկ­սել Մոսկ­վա­յի մի­ջազ­գա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի պե­տա­կան ինս­տի­տու­տի (ՄՄՀ­ՊԻ) պրո­ֆե­սոր Վլա­դի­միր Զա­խա­րո­վի դեմ Ար­ցա­խի հար­ցում նրա օ­բյեկ­տիվ դիր­քո­րոշ­ման պատ­ճա­ռով։ Պա­տե­րազ­մը՝ պա­տե­րազմ, բայց Մոսկ­վա­յում շա­րու­նակ­վում է Ա­լիևի կլա­նի բո­լոր հրա­ման­նե­րը կա­տա­րե­լուն վարժ­ված առ­նետ­նե­րի քաշ­վռ­տու­քը։ Եվ դա նույն­պես պա­տե­րազմ է, ընդ ո­րում՝ ոչ պա­կաս կա­տա­ղի։ Նրանք ար­դեն «նա­խա­գիծ» են շր­ջա­նա­ռու­թյան մեջ դրել, թե, իբր, «Զան­գե­զուր» բա­ռի ստու­գա­բա­նու­թյու­նը գա­լիս է թուր­քա­կան «զան­գի» ցե­ղի ա­նու­նից։ Հաս­կա­նա­լի՞ է ա­մեն ինչ, հա­յեր։ Հենց վեր­ջերս գլ­խա­վոր «քայ­լա­կան­նե­րից» մե­կը ծի­ծա­ղում էր ձեզ վրա, թե «թա­վի­շը վա­ղուց չկա»...

Նո­յեմ­բե­րի 23-ին EADaily կայ­քում տես­նե­լով «Դմիտ­րի Սե­մու­շին. Ղա­րա­բա­ղի հար­ցում պատ­մու­թյան խե­ղա­թյու­րում­ներն ան­թույ­լատ­րե­լի են» հոդ­վա­ծը, ինչ-որ տեղ ու­րա­խա­ցա և սկ­սե­ցի կար­դալ՝ կան­խա­ճա­շա­կե­լով Ար­ցա­խի խնդ­րի ըն­թաց­քի և զար­գաց­ման օ­բյեկ­տիվ վեր­լու­ծու­թյուն։
Ա­վաղ, Դ. Սե­մու­շի­նը, ո­րը հենց վեր­նագ­րից վերջ­նագ­րա­յին պա­հանջ­ներ ներ­կա­յաց­րեց Ար­ցա­խի մա­սին գրած կամ հի­մա գրող բո­լոր հե­ղի­նակ­նե­րին ու նա­խազ­գու­շաց­րեց, որ «չխե­ղա­թյու­րեն պատ­մու­թյու­նը», ի­րա­կա­նում հենց ին­քը ո­րո­շեց ա­մեն ինչ կամ գրե­թե ա­մեն ինչ խե­ղա­թյու­րել։ Ես կետ առ կետ չեմ հեր­քի Սե­մու­շի­նի պն­դում­նե­րը. դա կթող­նեմ մաս­նա­գետ պատ­մա­բան­նե­րին, մա­նա­վանդ որ Ար­ցա­խի խնդ­րի էու­թյու­նը ոչ թե ինչ-որ «հայ­կա­կան ան­դր­սահ­մա­նա­յին նա­ցիո­նա­լիզ­մի» մեջ է, այլ այն բա­նում, որ 1918 թ. անգ­լիա­ցի­նե­րի և թուր­քե­րի ջան­քե­րով պատ­մու­թյան ու աշ­խար­հագ­րու­թյան այ­լան­դակ ծաղր է ստեղծ­վել։

Մեջ­բե­րում ա­նենք. «Ադր­բե­ջա­նի հան­րա­պե­տու­թյու­նում ա­մեն ինչ ար­հես­տա­կան, «ա­նիս­կա­կան» էր, սկ­սած ան­վա­նու­մից, ո­րը փո­խա­րի­նա­բար վերց­վել էր Պարս­կաս­տա­նի նա­հանգ­նե­րից մե­կի ա­նու­նից։ Ար­հես­տա­կան տա­րածք, որն ընդ­գր­կում էր լեզ­գիա­կան Զա­քա­թա­լան, հայ-թա­թա­րա­կան Բաք­վի ու Ե­լի­զա­վետ­պո­լի նա­հանգ­նե­րը, ռու­սա­կան Մու­ղա­նը և թուր­քա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյամբ միա­վոր­վել որ­պես Կով­կա­սում պան­թուր­քիզ­մի ու պա­նիս­լա­միզ­մի ա­ռա­ջա­դիրք։ Ար­հես­տա­կան պե­տա­կա­նու­թյուն էր, ո­րով­հետև ժո­ղո­վուրդ­նե­րի մեծ գաղ­թի ճա­նա­պար­հին ըն­կած և ի­րար փո­խա­րի­նած նվա­ճող­նե­րի տա­րա­տե­սակ մշա­կույթ­նե­րի ազ­դե­ցու­թյա­նը են­թարկ­ված այդ տա­րածք­նե­րում միշտ ապ­րել են մանր մե­կու­սի ցե­ղեր, ո­րոնք թշ­նա­մի էին ի­րար ու մինչև հի­մա պահ­պա­նել են քոչ­վո­րա­կան կեն­ցա­ղի գծե­րը։ Վեր­ջա­պես, ար­հես­տա­կա­նո­րեն էր պահ­վում նաև ադր­բե­ջա­նա­կան կա­ռա­վա­րու­թյու­նը. սկզ­բում՝ Նու­րի փա­շա­յի կամ­քով, հե­տո՝ գե­նե­րալ Թոմ­սո­նի, հե­տա­գա­յում՝ պար­զա­պես ի­ներ­ցիա­յով» (Աղ­բյու­րը. գե­նե­րալ Ա. Ի. Դե­նի­կին, «Ռու­սա­կան խռո­վու­թյան ուր­վագ­ծեր, հ. 4։ Ռու­սաս­տա­նի հա­րա­վի զին­ված ու­ժե­րը»։ «հսՏՉՏ» գրահ­րա­տա­րակ­չու­թյուն։ Բեռ­լին։ 1925։ Էջ 164)։

Հը, պա­րոն Սե­մու­շին, 2020 թ. գե­նե­րալ Դե­նի­կի­նը չկա՞, որ Ձեր խղ­ճին դի­մի։ Ան­գամ, ին­չու չէ, Ձեզ պարգևավ­ճար­ներ տա, որ Դուք սո­վո­րեք «պատ­մու­թյու­նը չխե­ղա­թյու­րե­լու»։ Թե՞ Դուք, որ­պես ծա­խու և թր­քա­մետ «բոլշևիկ­նե­րի» հետևորդ, կսկ­սեք պն­դել, թե իբր սպի­տակգ­վար­դիա­կան գե­նե­րա­լը Ձեզ հա­մար հե­ղի­նա­կու­թյուն չէ։ Վեր­ջերս, այն էլ «Ի­րա­նիս­տի­կա» խմ­բում («Ֆեյս­բու­քի» շր­ջա­նա­կում) ա­ռիթ ու­նե­ցա տես­նե­լու, թե ինչ չա­րու­թյամբ ու հիս­տե­րի­կո­րեն են ար­ձա­գան­քում կով­կա­սյան թուր­քերն ու բո­լոր թր­քա­մետ­նե­րը. «Ա՛յ-ա՛յ-ա՛յ, Դե­նի­կի­նի՝ այդ ա­նար­ժե­քի վկա­յու­թյու՞­նը»։ Նախ՝ իսկ ին­չու՞։ Ի տար­բե­րու­թյուն թր­քա­մետ Փա­շի­նյա­նի, նա ա­կա­նա­տեսն էր այն բա­նի, թե 1918 թ. ինչ­պես էին ստեղծ­վում ան­կախ Հա­յաս­տա­նը, Վրաս­տա­նը և կով­կա­սա­թա­թար­նե­րի պան­թուր­քա­կան հան­րա­պե­տու­թյու­նը։ Իսկ Դե­նի­կի­նի ֆո­նին Իլ­համ Ա­լիևը, նույ­նիսկ նրա հայ­րը՝ ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ի գե­նե­րալ Հեյ­դա­րը, խոր­հր­դա­յին վար­չա­կար­գի կի­սագ­րա­գետ «թռչ­նակ­ներ» են, ոչ թե զին­վո­րա­կան­ներ կամ պատ­մա­բան­ներ, ո­րոնք լավ գի­տեն, թե այն ժա­մա­նակ Այ­սր­կով­կա­սում ինչ և ին­չու էր կա­տար­վում։ Երկ­րորդ. լավ, Դե­նի­կի­նը «դուր չի՞ գա­լիս»։ Այդ դեպ­քում՝ ու­րիշ մեջ­բե­րում. «...Ադր­բե­ջան ան­վա­նումն ըն­տր­վել է այն պատ­ճա­ռով, որ երբ հաս­տատ­վում էր Ադր­բե­ջա­նի Հան­րա­պե­տու­թյու­նը, են­թադր­վում էր, որ պարս­կա­կան և այդ Ադր­բե­ջան­նե­րը մեկ ամ­բող­ջու­թյուն կկազ­մեն... Այդ հի­ման վրա է ըն­տր­վել Ադր­բե­ջան ան­վա­նու­մը, բայց այժմ, երբ Ադր­բե­ջան բառն օգ­տա­գործ­վում է եր­կու ի­մաս­տով՝ պարս­կա­կան Ադր­բե­ջա­նի և հա­տուկ հան­րա­պե­տու­թյան, շփոթ­վում ենք ու հարց­նում, թե ո՞ր Ադր­բե­ջանն է նկա­տի առն­վում՝ պարս­կա­կա՞­նը, թե՞ այս Ադր­բե­ջա­նը»։ Վա­սի­լի Բար­տոլդ, ա­կա­դե­մի­կոս, արևե­լա­գետ, հան­րա­հայտ անձ, և ար­դեն ձեր խոր­հր­դա­յին ժա­մա­նակ, Դ. Սե­մու­շին։ Վկա­յու­թյունն Ա­լիևնե­րի ըն­տա­նի­քից չէ, ուս­տի Բար­տոլ­դի ա­սա՞ծն էլ Ձեզ չի հա­մո­զի։

Այդ դեպ­քում ա­հա Ձեզ Հեյ­դար Ա­լիևի խոս­տո­վա­նու­թյու­նը։ Ան­ձամբ ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ի գե­նե­րալ Հեյ­դար Ա­լիևի։ Նրան հա­վա­տու՞մ եք։ Չէ՞ որ կո­մու­նիստ է, կո­մու­նիզ­մի կա­ռու­ցող. «Հե­տա­գա­յում պետք է այն­պի­սի աշ­խա­տու­թյուն­ներ ստեղ­ծել, որ դրանք մշ­տա­պես, հետևո­ղա­կա­նո­րեն ա­պա­ցու­ցեն Ադր­բե­ջա­նին այն հո­ղե­րի պատ­կա­նե­լը, ո­րոնց վրա այժմ գտն­վում է Հա­յաս­տա­նը։ Մենք պետք է ա­նենք դա։ Մենք պետք է ու­ղի բա­ցենք ա­պա­գա սե­րունդ­նե­րի հա­մար»։ Դա հենց Հեյ­դար Ա­լիևն է՝ Ձեր սի­րե­լի Ադր­բե­ջա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հը, պա­րոն Սե­մու­շին։ Գր­ված է «ըՈՍՌվ­րՍՌռ ՐՈոՏփՌռ» թեր­թի 1999 թ. փետր­վա­րի 11-ի հա­մա­րում։

Ա­հա թե ին­չից է սկս­վել ա­մեն ինչ՝ Անգ­լիա­յի և թուր­քե­րի ազ­գայ­նա­կան, պան­թուր­քիս­տա­կան մա­սի ան­զուսպ հա­վակ­նու­թյուն­նե­րից. նրանք ստեղ­ծե­ցին «պան­թուր­քիզ­մի և պա­նիս­լա­միզ­մի ա­ռա­ջա­դիր­քը Կով­կա­սում», ինչ­պես ճշգ­րիտ ա­սել է Դե­նի­կի­նը, իսկ հե­տո՝ Ձեր, հա­վա­նա­բար, պաշ­տե­լի բոլշևիկ­նե­րի բթամ­տու­թյու­նից, ո­րոնք նույն­պես, պետք է են­թադ­րել, «աչք ու­նեին» Հյու­սի­սա­յին Ի­րա­նի վրա, ին­չը հրա­պա­րա­կավ, խոր­հր­դա­յին ժա­մա­նակ, խոս­տո­վա­նել է հենց խոր­հր­դա­յին արևե­լա­գետ Բար­տոլ­դը։ Ար­ցախն ու ար­ցախ­ցի­նե­րը զոհն են Անգ­լիա­յի, պան­թուր­քիզ­մի և «Կար­միր Արևել­քի մի­ջո­ցով զար­գա­ցող պեր­մա­նենտ հե­ղա­փո­խու­թյան» կողմ­նա­կից­նե­րի, այ­սինքն՝ բոլշևիկ­նե­րի։ Եվ հա­վա­տում եմ Ա­րա­րիչ Աստ­ծուն, պա­րոն Սե­մու­շին, և հաս­տատ գի­տեմ, որ բո­լո­րը, ով­քեր մաս­նա­կից են Ար­ցա­խի և ար­ցա­խա­հա­յե­րի ող­բեր­գու­թյա­նը, պատժ­վե­լու են Աստ­ծո պատ­ժով՝ ան­կախ այն բա­նից, թե ով­քեր են ըստ դա­վա­նան­քի կամ գա­ղա­փա­րա­կան հա­մակ­րան­քի. հրեա­ներ, սուն­նի­ներ, ուղ­ղա­փառ­ներ, կո­մու­նիստ­ներ... Յու­րա­քան­չյու­րին կհա­տուց­վի ըստ նրա գոր­ծե­րի։

Բայց ինձ հո­մե­րա­կան ծի­ծա­ղի հասց­րեց պա­րոն Սե­մու­շի­նի հետևյալ կեղծ դրույ­թը. «Ան­դր­կով­կա­սում ա­ռա­ջի­նը հենց հայ ազ­գայ­նա­կան­ներն ի­րենց Ղա­րա­բաղ-Ար­ցա­խով 1987 թ. հր­կի­զե­ցին Խոր­հր­դա­յին Միու­թյու­նը»։ Պետք է ա­սել, որ նման կեղ­ծի­քով «տա­ռա­պում են» ժա­մա­նա­կա­կից Ռու­սաս­տա­նի գործ­նա­կա­նում բո­լոր կո­մու­նիս­տա­կան ու կո­մու­նիս­տա­մետ գոր­ծիչ­նե­րը, ո­րոնք մինչ օրս ե­րա­զում են «կուս­կո­մի­տե­նե­րի քար­տու­ղար­նե­րի» պաշ­տոն­նե­րի մա­սին, երբ նրանք ԽՍՀՄ-ում փո­խա­րի­նում էին ի­րա­կան պե­տա­կա­նու­թյանն ու պե­տա­կան իշ­խա­նու­թյա­նը։ ՌԴ-ի ըն­կեր կո­մու­նիստ­ներ ու կո­մու­նիս­տա­մետ­ներ, ձեզ չի՞ ձանձ­րաց­րել ստե­լը։ Տե­սեք, կար­ծես թե լուրջ հե­տա­զո­տող Դ. Սե­մու­շինն էլ է շարժ­վում ձեր ու­զա­ծով։

Սե­մու­շին, թույլ տվեք Ձեզ մե­ղադ­րել կան­խամ­տած­ված կեղ­ծի­քի մեջ, ո­րի հա­մար հա­վա­նա­բար վճար­վել եք Ա­լիևնե­րի ըն­տա­նի­քի կող­մից։ Խոր­հր­դա­յին Միու­թյունն ա­ռա­ջի­նը հր­կի­զել են Ղա­զախս­տա­նի թուրք ազ­գայ­նա­կան­նե­րը 1985 թ.՝ Ալ­մա Ա­թա­յում ան­կար­գու­թյուն­ներ հրահ­րե­լով այդ հան­րա­պե­տու­թյան կոմ­կու­սի ղե­կա­վա­րու­թյու­նից Կու­նաևին հե­ռաց­նե­լուց և ռուս Կոլ­բի­նին Ղա­զախս­տա­նի ԿԿ ղե­կա­վար նշա­նա­կե­լուց հե­տո։ Լա­րեք ձեր հի­շո­ղու­թյու­նը. 1985 թ. դեռ ո­չինչ չկար ոչ Ստե­փա­նա­կեր­տում, ոչ Երևա­նում։ Բայց ջար­դեր, խռո­վու­թյուն­ներ, մի­լի­ցիա­յի վրա հար­ձա­կում­ներ կա­յին Ղա­զախս­տա­նում։ Եվ ա­մենևին պա­տա­հա­կան չէ, որ հենց նույն 1985 թ. ՈՒզ­բեկս­տա­նում սկս­վում է ղրիմ­ցի թա­թար­նե­րի «շար­ժու­մը»։ Հե­տո՝ նաև մես­խեթ­ցի թուր­քե­րի։ Սե­մու­շին, ղա­զախ­նե­րը, ղրիմ­ցի թա­թար­նե­րը, մես­խեթ­ցի թուր­քե­րը նու՞յ­նպես Ձեր աչ­քին «հա­յեր» են ի­րենց «հայ­կա­կան ան­դր­սահ­մա­նա­յին նա­ցիո­նա­լիզ­մով», թե դա, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, այն է, ին­չի մա­սին XX դա­րի սկզ­բին աշ­խար­հին նա­խազ­գու­շաց­նում էր գե­նե­րալ Դե­նի­կի­նը. «Ար­հես­տա­կան տա­րածք, որն ընդ­գր­կում էր լեզ­գիա­կան Զա­քա­թա­լան, հայ-թա­թա­րա­կան Բաք­վի ու Ե­լի­զա­վե­տ­պո­լի նա­հանգ­նե­րը, ռու­սա­կան Մու­ղա­նը և թուր­քա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյամբ միա­վոր­վել որ­պես Կով­կա­սում պան­թուր­քիզ­մի ու պա­նիս­լա­միզ­մի ա­ռա­ջա­դիրք»։

Չեմ հա­վա­տում Սե­մու­շի­նի և այլ սե­մու­շին­նե­րի ազն­վու­թյանն ու մաս­նա­գետ լի­նե­լուն ոչ միայն Ար­ցա­խի խնդ­րի էու­թյու­նը գնա­հա­տե­լիս, այլև ընդ­հան­րա­պես հայ-թուր­քա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի գնա­հա­տա­կան­նե­րում։ Սե­մու­շին, ես փող չու­նեմ, որ գնեմ Ձեր լոբ­բիս­տա­կան ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րը, ուս­տի հույսս դնում եմ Աստ­ծո և Նրա պատ­ժող ա­ջի վրա։ Դուք և Ձեզ նման­նե­րը չեք խու­սա­փի երկ­նա­յին հա­տու­ցու­մից՝ հա­վա­տա­ցյալ լի­նեք, թե ա­թեիստ։ Չեմ հա­վա­տում նաև EADaily.com լրատ­վա­մի­ջո­ցի ղե­կա­վա­րու­թյան ազն­վու­թյա­նը, օ­բյեկ­տի­վու­թյա­նը և ան­կա­շա­ռու­թյա­նը. ա­մե­նաս­կզ­բում ես ու­զում էի, որ պան­թուր­քիզ­մի և շատ «հին Ադր­բե­ջա­նի» մա­սին Գյուլ­նազ տա­տի հե­քիաթ­նե­րի շա­րու­նակ­ման կողմ­նակ­ցին իմ պա­տաս­խա­նը հրա­պա­րա­կեր հենց այդ լրատ­վա­մի­ջո­ցը։ Ա­վա՜ղ, ա­լիևյան փո­ղե­րը հա­վա­նա­բար շա­տե­րի հա­մար քաղցր ու հեշտ ե­կամ­տի մի­ջոց են։ Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, մի­լիո­նա­վոր ըն­թեր­ցող­ներ պար­տա­վոր են ի­մա­նա­լու ճշ­մար­տու­թյու­նը, ո­րը XX դա­րում ա­ռանձ­նա­պես չէին թաքց­նում նաև կով­կա­սյան թա­թար­նե­րի «պե­տա­կա­նու­թյան» ստեղծ­ման հե­ղի­նակ­նե­րը։ Հենց կով­կա­սյան թա­թար­նե­րի, ո­րով­հետև ան­գամ ԽՍՀՄ-ի գո­յու­թյան ըն­թաց­քում, ընդ­հուպ մինչև 30-ա­կան թվա­կան­նե­րը, մինչև 1936 թ. «ստա­լի­նյան Սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը», ոչ ոք սույն էթ­նո­սը չէր ան­վա­նում «ադր­բե­ջան­ցի»։ Ժա­մա­նակն է, որ թաղ­վի անգ­լիա­ցի­նե­րի, պան­թուր­քիստ­նե­րի և բոլշևիկ­նե­րի այդ խո­շոր կեղ­ծի­քը և Կով­կա­սի տա­րա­ծաշր­ջա­նը վե­րա­դարձ­վի ճշ­մար­տու­թյա­նը։

Բայց մեր պատ­մու­թյան վեր­ջում ցան­կա­նում եմ հարց տալ ար­դեն հենց Ռու­սաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին։ ՌԴ ներ­կա­յիս կա­ռա­վա­րող պա­րո­նայք, ձեր ու­շադ­րու­թյու­նը հատ­կա­պես հրա­վի­րում եմ խոր­հր­դա­յին, հատ­կա­պես խոր­հր­դա­յին ա­կա­դե­մի­կոս, արևե­լա­գետ Վա­սի­լի Բար­տոլ­դից բեր­ված մեջ­բեր­մա­նը. «Ադր­բե­ջան ան­վա­նումն ըն­տր­վել է այն պատ­ճա­ռով, որ երբ հաս­տատ­վում էր Ադր­բե­ջա­նի Հան­րա­պե­տու­թյու­նը, են­թադր­վում էր, որ պարս­կա­կան և այդ Ադր­բե­ջան­նե­րը մեկ ամ­բող­ջու­թյուն կկազ­մեն... Այդ հի­ման վրա է ըն­տր­վել Ադր­բե­ջան ան­վա­նու­մը, բայց այժմ, երբ Ադր­բե­ջան բառն օգ­տա­գործ­վում է եր­կու ի­մաս­տով՝ պարս­կա­կան Ադր­բե­ջա­նի և հա­տուկ հան­րա­պե­տու­թյան, շփոթ­վում ենք ու հարց­նում, թե ո՞ր Ադր­բե­ջանն է նկա­տի առն­վում՝ պարս­կա­կա՞­նը, թե՞ այս Ադր­բե­ջա­նը»։ Դրա­նով Բար­տոլ­դը խոս­տո­վա­նում է, որ ԽՍՀՄ-ի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը, Անգ­լիա­յի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րից հե­տո, ե­րա­զում էին բռ­նակ­ցել իս­կա­կան Ադր­բե­ջա­նը, այ­սինքն՝ ողջ Հյու­սի­սա­յին Ի­րա­նը։ Այն, թե ԽՍՀՄ-ի փլու­զու­մից հե­տո էլ ՌԴ-ն ինչ­պես և ինչ ջան­քե­րի գնով է օգ­նում, որ պահ­պան­վի Ա­լիևնե­րի քր­դա­կան կլա­նի «ապ­շե­րո­նյան խա­նու­թյու­նը», ա­պա­ցու՞յց է, որ Պու­տին-Մեդ­վեդև-Պու­տին ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նի Ռու­սաս­տանն էլ, ինչ­պես ԽՍՀՄ-ը, ե­րա­զում է Ի­րա­նից «կտ­րել» նրա բո­լոր հյու­սի­սա­յին նա­հանգ­նե­րը։ Ե­թե՝ ա­յո, ա­պա դուք, Ռու­սաս­տա­նի կա­ռա­վա­րիչ­ներ, կեղ­ծա­վոր եք և ա­նազ­նիվ, ան­գամ ա­նար­դար՝ Մեր­ձա­վոր Արևել­քում հա­կաա­հա­բեկ­չա­կան պա­տե­րազ­մում ձեր դաշ­նակ­ցի նկատ­մամբ։ Եվ հարկ կլի­նի այն, ինչ պետք է, ներ­շն­չել գո­նե Ի­րա­նի ԱԳՆ-ի ղե­կա­վա­րու­թյա­նը։

Իսկ ե­թե ձեր պա­տաս­խանն է՝ «Ոչ», ա­պա ին­չու՞ Ռու­սաս­տա­նը հենց հի­մա էլ չսկ­սի ուղ­ղել Լե­նին-Ստա­լի­նի վար­չա­կար­գի հան­ցա­վոր սխա­լը (փառք Աստ­ծո, որ Հա­յաս­տա­նում չեն ըն­դուն­վել խոր­հր­դա­յին շր­ջա­նում, այս­պես կոչ­ված, «ա­պօ­րի­նա­բար բռ­նա­դատ­ված­նե­րի» ար­դա­րաց­ման մա­սին օ­րենք­նե­րը)։ Չէ՞ որ ԽՍՀՄ-ի վե­րա­ցու­մից հե­տո է ա­ռա­ջա­ցել ա­վար­նե­րի, լեզ­գի­նե­րի, թա­թե­րի, ու­դի­նե­րի, ցա­խուր­նե­րի, թա­բա­սա­րան­նե­րի, ինչ­պես նաև «ապ­շե­րո­նյան խա­նու­թյան» հյու­սի­սում ապ­րող և կով­կա­սյան լեզ­վախմ­բին պատ­կա­նող այլ ժո­ղո­վուրդ­նե­րի «բա­ժան­ված ազգ» երևույ­թը։ Բա­ցի այդ, XXI դա­րում ին­չու՞ պետք է այդ տա­րածք­նե­րի հա­մար օգ­տա­գործ­վի այն նույն տե­ղա­նու­նը, որն անգ­լիա­ցի­ներն 1918 թ. «գո­ղա­ցել են» Ի­րա­նից։ Դուք չե՞ք ա­մա­չում, Ռու­սաս­տա­նը կա­ռա­վա­րող պա­րո­նայք։

Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ

Հեղինակի նյութեր

• Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում-3
• Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում-2
• Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում
• Ժամանակակից «Ադրբեջանի հանրապետությունը» սիոնիստների, անգլո-սաքսոնների և պանթուրքիստների հենակետն է՝ ընդդեմ Իրանի և ՌԴ-ի- 2
• Ժամանակակից «Ադրբեջանի հանրապետությունը» սիոնիստների, անգլո-սաքսոնների և պանթուրքիստների հենակետն է՝ ընդդեմ Իրանի և ՌԴ-ի-1
• Երևա­նի և Ստե­փա­նա­կեր­տի ա­ռա­ջին խն­դի­րը պաշտ­պա­նու­թ­յան եր­կու պե­տա­կան կո­մի­տե­նե­րի շտապ ձևա­վո­րումն է
• Երևա­նի և Ստե­փա­նա­կեր­տի ա­ռա­ջին խն­դի­րը պաշտ­պա­նու­թ­յան եր­կու պե­տա­կան կո­մի­տե­նե­րի շտապ ձևա­վո­րումն է
• Կրկին ու կր­կին՝ «Փա­շի­ն­յա՛ն, հե­ռա­ցի՛ր». սա ժո­ղովր­դի պա­հանջն է
• Կրկին ու կր­կին՝ «Փա­շի­ն­յա՛ն, հե­ռա­ցի՛ր». սա ժո­ղովր­դի պա­հանջն է
• Փա­շի­ն­յանն ա­մեն օր, կա­մա­վոր հրա­ժա­րա­կան չտա­լով, ըն­դա­մենն ա­պա­ցու­ցում է, որ հա­կա­հայ ու­ժե­րի դրա­ծո է
• Ռու­սաս­տանը, Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րի թողտ­վու­թ­յամբ, Թուր­քիա­յին ներս է թո­ղել Այսր­կով­կա­սի մեր մա­սը
• Թուր­քիան մուտք է գոր­ծել տա­րա­ծաշր­ջան ու Ար­ցա­խից սպառ­նում է և՛ Ի­րա­նին, և՛ Ռու­սաս­տա­նին
• Փա­շի­ն­յան, խոս­տո­վա­նիր, գու­ցե Զան­գե­զուրն է՞լ եք ար­դեն վա­ճա­ռել թուր­քե­րին
• Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րի մի մա­սը դա­վա­ճա­նել է ողջ հայ ժո­ղովր­դին
• Մեր ժո­ղովր­դին ԱՄՆ-ը, Իս­րա­յե­լը, Անգ­լիան և Թուր­քիան դա­վա­ճան­նե­րի ձեռ­քով «Այսր­կով­կաս­յան Դեյ­թոն» են պար­տադ­րել
• «Ով խա­ղա­ղու­թ­յուն է ու­զում խայ­տա­ռա­կութ­յան գնով, կս­տա­նա և՛ պա­տե­րազմ, և՛ խայ­տա­ռա­կութ­յուն»
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ

Մեկնաբանություններ