ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեայում Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի ելույթը տևեց 40 րոպե: Նա ՄԱԿ-ի անդամ երկրներին կոչ արեց գտնել «աշխարհակարգի նոր մոդել»: Զարգացման նոր մոդելը պետք է հիմնված լինի ինքնիշխանության սկզբունքները հարգելու ու տարածաշրջանային համագործակցության վրա:
«Մենք ապրում ենք միջազգային աշխարհակարգի սուր ճգնաժամի պայմաններում և պետք չէ այդ փլուզման պատասխանատուներին որոնել: Նրանք այստեղ են, այս դահլիճում, այսօր նրանք ելույթ են ունենում ձեր առաջ: Պատասխանատուն մենք ենք` համաշխարհային առաջնորդներս»` հայտարարել է Էմանուել Մակրոնը: Ֆրանսիայի նախագահի խոսքով` «որոշ» երկրներ վճռել են միջազգային հարաբերություններին վերաբերվել ուժի դիրքերից` օգտագործելով «վերապրում է ուժեղագույնը» սկզբունքը: Le Monde-ի լրագրողները գտնում են, որ Ֆրանսիայի նախագահը նկատի ուներ ԱՄՆ-ին: «Բայց այդ սկզբունքը չի պաշտպանում ոչ մի ժողովուրդ: Մենք ընտրում ենք միջազգային քաղաքականությանը բազմակողմանի մոտեցումը»` ընդգծել է Մակրոնը: Ֆրանսիայի նախագահը հակադրել է Ֆրանսիայի ու ԱՄՆ-ի դիրքորոշումները Իրանի հարցում` քննադատելով Դոնալդ Թրամփի տեսակետը: Մակրոնը կոչ է արել ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեային իրանական ճգնաժամի հարցը լուծել երկխոսության, այլ ոչ թե «Իրանի վարչակարգին մեկուսացնելու» ճանապարհով, որ ազդարարել է ԱՄՆ նախագահը: Ֆրանսիայի նախագահը նաև կոչ է արել երկրներին այլևս առևտրական պայմանագրեր չկնքել երկրների հետ, որ չեն պահպանում Փարիզի Կլիմայի համաժողովի համաձայնությունները: ԱՄՆ այդ պայմանագրից դուրս է եկել 2017-ի մայիսին, Թրամփի նախագահ դառնալուց հետո:
RFI
Հ.Գ. ԱՄՆ-ն չի կարող եվրոպական ընկերությունների փոխարեն որոշել՝ ու՞մ հետ և որտե՞ղ առևտուր անել և զարգացնել տնտեսական գործունեությունը` ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում հայտարարեց Բելգիայի վարչապետ Շառլ Միշելը: «Մենք չենք կարող համաձայնել, որ ԱՄՆ-ն է որոշում, թե որ տարածաշրջանների հետ եվրոպական ընկերությունները կարող են առևտուր անել»,- ասաց նա: Նա նաև արևմտյան առաջնորդներից առաջինն էր, որ Նյու Յորքում հանդիպեց Իրանի նախագահ Հասան Ռուհանիի հետ: Բելգիայի վարչապետը նշել է, որ իրենք «միամիտ չեն Իրանի և նրա տարածաշրջանային դերի կարևորության հարցում»:
«Միևնույն ժամանակ, իրանական միջուկային էներգետիկան ապամոնտաժելու մասին համաձայնագիրը քաղաքական երկխոսության ճանապարհ է բացում՝ Իրանում աջակցելու համար ուժերին, որոնք ցանկանում են արդիականացնել երկիրը, ամրապնդել տնտեսությունը և որոնք պատրաստ են ստանձնել միջուկային դեէսկալացիայի պարտավորություններ»,- ասել է Շառլ Միշելը:
RFI-ին նաև հաղորդում է, որ ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլտոնը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը թույլ չի տա ԵՄ-ին ստեղծել Իրանի դեմ ԱՄՆ պատժամիջոցները շրջանցող մեխանիզմ, որի մասին ասել էր ԵՄ դիվանագիտության ղեկավար Ֆեդերիկա Մոգերինին: «Թեհրանում մեզ անվանում են Մեծ Սատանա, աշխարհի վերջի մունետիկներ: Ես ուզում եմ նրանց հավատացնել, եթե դուք մեր, մեր դաշնակիցների կամ գործընկերների ճանապարհը փակեք, եթե դուք վնաս հասցնեք մեր քաղաքացիներին, շարունակեք ստել, դուք իրոք թանկ կվճարեք»` ասել է Ջոն Բոլտոնը: Նա ընդգծել է, որ ԱՄՆ-ը աներեր է Իրանի դեմ տնտեսական պատժամիջոցների հարցում և հետևելու է ԵՄ-ի սահմանափակումները շրջանցող մեխանիզմի ստեղծման փորձերին: ԱՄՆ իշխանությունների կարծիքով` Թեհրանի հետ հաշվարկների հատուկ մեխանիզմ ստեղծելու ԵՄ ծրագրերը «անարդյունավետ են»: Պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի խոսքով` այդ քայլը կօգնի Իրանին ամրապնդել իր դիրքերը իբրև «ահաբեկչության հովանավոր»:
Սեպտեմբերի 25-ին Իրանի հետ միջուկային համաձայնագիրը ստորագրած երկրները հայտարարեցին, որ ստեղծելու են Իրանի նավթի դիմաց փոխհաշվարկների բարտերային համակարգ` շրջանցելու համար պատժամիջոցները և ներմուծողների ռիսկերը: Թեհրանից ստացված նավթի դիմաց չի վճարվելու, այլ փոխհատուցվելու է համարժեք ապրանքներով` եվրոպական երկրներից, Չինաստանից, Ռուսաստանից: Միջուկային համաձայնագիրը ստորագրած երկրները ստեղծելու են հատուկ հաշվիչ պալատ, որը ստուգելու է, որ Իրանից արտահանվող ու ներմուծվող ապրանքների գինը համապատասխանի, իսկ հետո տրանզակցիաները կատարեն միմյանց միջև: Օրինակ` եթե Թեհրանը նավթ վաճառի Իսպանիային, իսկ Գերմանիան տեխնիկա փոխանցի Իրանին, Իսպանիայի իշխանությունները գումարը կփոխանցեն Գերմանիայի մատակարարին` շրջանցելով միջնորդներին:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ