Թուրքական բանակի գեներալ, Ալեքսանդրապոլը (Գյումրի) գրաված Քյազըմ Կարաբեքիր փաշան, ով Շիրակում և Լոռիում հայերին ոչնչացնողն է, Մոսկվայի և Կարսի 1921 թ-ի ռուս- թուրքական պայմանագրերը կնքելուց հետո, երբ ստիպված է եղել դուրս գալ Ալեքսանդրապոլ-Գյումրիից, քաղաքից հեռանալուց առաջ, ըստ Ալեքսանդրապոլի քաղաքային Դումայի նախկին նախագահ Նիկոլայ Կիրակոսյանի, քաղաքային ինքնավարության նախագահի հետ հանդիպման ժամանակ ասել է.
«Մենք գնում ենք, գալիս են կարմիրները, տեսեք հայեր, ձեզ լավ պահեք: Եթե մենք մեկ անգամ ևս եկանք, քարը քարի վրա չենք թողնի Ալեքսանդրապոլում, ոչ մի ներում չի լինի, նույնիսկ երեխաներին: Բոլորին սրի կքաշեք: Այն, ինչ այս անգամ արեցինք, դա դեռ բարեբախտություն է: Վախեցեք մեր երրորդ գալուց»:
Թուրքիայի ներկայիս բռնապետ Ռեջեփ Էրդողանի նեոօսմանական և նեոպանթուրանական քաղաքկանության հիմքում ընկած են նաև Քյազըմ Կարաբեքիրի տեսակետները հարավային Կովկասի և Հայաստանի վերաբերյալ:
Գագիկ ՀԱՄԲԱՐՅԱՆ
Հ.Գ.
Սկզբնաղբյուր՝ «Բանբեր Հայաստանի Արխիվների», 1 (105), 2005 թ.
Կ. Ալեքսանյան՝ «Թուրքիայի ցեղասպանության քաղաքականության շարունակությունն Ալեքսանդրապոլի գավառում»