Համաշխարհային տերությունները համաձայնեցրել են հրադադարը Սիրիայում

ՈՒրբաթ օրը վաղ առավոտյան համաշխարհային տերությունները համաձայնության եկան՝ մեկ շաբաթից Սիրիայում կրակի դադարեցման վերաբերյալ, որը հնարավորություն կտա հումանիտար օգնություն հասցնել, բայց Ռուսաստանին ու Ասադին թույլ կտա արագացնել հարձակումը և Կրեմլի ազդեցության մեծացումը տարածաշրջանում՝ The Wall Street Journal-ում գրում են Անտոն Տրոյանովսկին և Ջեյ Սոլոմոնը: Հինգշաբթի օրը ամերիկյան պաշտոնյան հայտարարեց, որ Ռուսաստանն առաջարկել է մասնակի դադարեցնել նախագահ Բաշար Ասադի ուժերին աջակցող ռմբակոծությունները մարտի 1-ին: Ի պատասխան՝ ԱՄՆ-ը կոչ է արել անհապաղ դադարեցնել կրակը, պնդելով, որ Ռուսաստանը լրացուցիչ ժամանակը կօգտագործի՝ ընդլայնելու վարչակարգի տարածքային նվաճումները և ոչնչացնելու ԱՄՆ-ի աջակցությունն ունեցող ընդդիմության ուժերին: Որոշ դիվանագետներ ասում են, որ հումանիտար օգնությունը՝ ինքնաթիռներից նետվող բեռի տեսքով, կարող է կապվել ավելի մեծ համաձայնության հետ՝ ՄԱԿ-ի հովանու ներքո Ժնևի խաղաղ բանակցությունների վերսկսման, որ անցյալ շաբաթ ընդհատվել էին: Վերջին օրերին Օբամայի աշխատակազմի պաշտոնյաները հրապարակավ մեղադրում էին Մոսկվային դիվանագիտական գործընթացի սաբոտաժի մեջ:
«Ռուսաստանը ուղղակի պայմաններ է ստեղծում ԻՊ-ի համար»՝ հայտարարեց Բրետ Մակգերկը՝ Օբամայի հատուկ ներկայացուցիչը ԻՊ-ի դեմ պայքարում: Ոմանք այլ տեսակետ ունեին: ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը սիրիական խնդիրը անցած շաբաթ քննարկեց ԱՄԷ-ի գահաժառանգի և այլ պաշտոնատարների հետ Աբու Դաբիում: Նրանք ուզում էին միասնական մոտեցում տեսնել սիրիական պատերազմի դադարեցման և ԻՊ-ի դեմ պայքարում: Իսրայելում ևս հույս ունեն, որ Ռուսաստանը կարող է նպաստել իրանյան գործողությունների սահմանափակմանը Իսրայելի դեմ՝ Սիրիայի տարածքից: ԱՄՆ-ի գլխավորած հակաԻՊական կոալիցիայի
պաշտպանության նախարարները հինգշաբթի օրը հանդիպեցին Բրյուսելում, որ գնահատեն ԻՊ-ի դեմ ռազմական արշավանքը: ԱՄՆ պաշտպանության նախարար Էշտոն Կարտերը հայտարարեց, որ ԱՄՆ-ի ու դաշնակիցների նոր ջանքերը Սիրիայում ու Իրաքում արդյունքներ կտան մարտի կեսին: ԱՄՆ-ի գլխավորած հակաԻՊական կոալիցիայի համար առանցքային հարցը տեղում ուժեղ գործընկեր գտնելն է: Սաուդցիները հայտարարեցին, որ պատրաստ են իրենց ցամաքային ուժերը տրամադրել կոալիցիայի գործողություններին մասնակցելու համար, բայց ավելի որոշակի ոչ մի տեղեկություն չտվեցին: ԱՄՆ-ի ջանքերը դժվարացնում են իր տարածաշրջանային որոշ գործընկերների տարբեր նախապատվությունները: Սաուդյան Արաբիան և Թուրքիան առաջվա նման ջանում են գահընկեց անել Բաշար Ասադին, ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիան, միաժամանակ, իր խնդիրն է համարում վերահսկողություն պահպանել սիրիացի քրդերի նկատմամբ: Էր Ռիադը մտադիր է նվազեցնել Իրանի ազդեցության ոլորտը Սիրիայում: Այդ գործընթացները արտահայտում են ԱՄՆ-ի դաշնակիցների աճող հիասթափությունը Օբամայի վարչակարգից և կարող են ուժեղացնել քաոսը մարտական գործողությունների գոտում՝ արաբ ու եվրոպացի պաշտոնյաների կարծիքով: ԱՄՆ-ի պաշտոնատարներն ընդունում են իրենց դաշնակիցների որոշակի տագնապները, բայց պնդում են, որ Թուրքիան և արաբներն ավելին պետք է անեն ԻՊ-ի դեմ պայքարում: Սաուդյան Արաբիան, Թուրքիան ու Կատարը միացել են ԱՄՆ-ին ու Եվրոպային, արտահայտելով «խոր անհանգստություն» ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հարձակումից Սիրիայում, սակայն Իսրայելը, Հորդանանը, ԱՄԷ-ն, Եգիպտոսը այդ կարծիքին չեն: Չորս երկրներն էլ կանոնավոր խորհրդակցություններ են վարում Մոսկվայի հետ Սիրիայում ռազմական գործողությունների վերաբերյալ: ԱՄՆ պաշտոնատարներն ակնարկեցին, որ կմեծացնեն ապստամբներին աջակցությունը, եթե բանակցությունները տեղապտույտի մեջ հայտնվեն, և չբացառեցին թուրքական սահմանի մոտ ոչ թռիչքային գոտի հայտարարելը:
«Մենք պետք է նախազգուշական միջոցներ ձեռնարկենք, եթե դա չաշխատի»՝ հայտարարեց Մակգերկը Մյունխենի բանակցությունների վերաբերյալ:
Անտոն ՏՐՈՅԱՆՈՎՍԿԻ, Ջեյ ՍՈԼՈՄՈՆ, The Wall Street Journal

Հ.Գ. Փաստորեն՝ մինչև հրադադարի հաստատումը մնացել է երեք օր, եթե համաձայնությունը ուրբաթ օրն է կայացել: Փխրուն համաձայնություն, պայմանով՝ որ Ռուսաստանը շարունակում է ԻՊ-ի և Ջաբհատ ան Նուսրայի դեմ ռմբակոծությունները: Ո՞վ է խանգարում վերջնական համաձայնությանը: Առաջին հայացքից՝ Թուրքիան, որ ունի քրդերի խնդիր, Սաուդյան Արաբիան, որ Սիրիայում պայքարում է Իրանի դեմ, Ռուսաստանը, որ խնդիր է դրել պահել Բաշար Ասադին, ԱՄՆ-ը, որ չի գտնում հուսալի դաշնակից տեղում: Իրականում թնջուկը շատ ավելի բարդ է ու ընդգրկում է տարածաշրջանի բոլոր տերություններին՝ քաղաքական, ռազմական, տնտեսական, ժողովրդագրական, կրոնական շահերով: Բացի այդ՝ խաղաղության համաձայնագրի համար պետք է որոշարկվեն Սիրիայի հետագա կառավարումն ու տարածքը, սահմանների պաշտպանությունը, նաև, որ պակաս կարևոր չէ, վերականգնումը, որ վիթխարի ֆինանսական ներդրումներ է պահանջում ու քաղաքական ազդեցության հնարավորություն է տալու այն երկրներին, որ հանձն կառնեն կառուցել ավերված քաղաքներն ու գյուղերը:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ