ՀՀ իշխանությունն ի վիճակի՞ է ճգնաժամային պայմաններում իրականացնել արդյունավետ կառավարում
14.04.2020 | 00:46
Արտակարգ դրությունը կառավարման ձև է՝ հարկադրված սահմանափակումներով։ Արդյոք կկարողանա մեր կառավարությունը արտակարգ դրության և տնտեսական սահմանափակումների պայմաններում իրականացնել ճգնաժամային արդյունավետ կառավարում‚ դժվար է ասել։ Ավելի շուտ` ոչ` հաշվի առնելով այսօրվա մեր ղեկավարության մտավոր ունակությունները։ Սակայն այն‚ որ այս իրավիճակը որոշակի խուճապ առաջացրեց հանրության շրջանում, տնտեսության տարբեր ճյուղերում‚ փաստ է։
Մարդիկ շտապեցին խանութներ՝ մեծ քանակությամբ պարենային և կենցաղային լայն սպառման ապրանքներ գնելով։ Այս վարքագիծը խոշոր հաշվով հանգեցնում է ապրանքների սուբյեկտիվ, նաև՝ օբյեկտիվ բնույթի գնաճի։ Մասնավորապես, եթե փորձենք մեծ ծավալներով շրջանառությունից հանել որևէ ապրանքատեսակ, սպառման ցանցերում կարող է առաջանալ դեֆիցիտ, ինչը կբերի գների աճի։ Այս պրոցեսն արդեն ընթացքի մեջ է։
Նշենք, որ ներմուծվող ապրանքատեսակների գնաճը պայմանավորված է ձեռքբերման գների փոփոխությամբ, ինչն էլ կապված է որոշ ապրանքատեսակների պակասուրդի կամ պահանջարկի աճի հետ, իսկ որոշ ապրանքատեսակների համար՝ դոլարի փոխարժեքի աճի հետ:
Կորոնավիրուսի պատճառով առաջացած համաշխարհային ճգնաժամը իր հետևանքները կունենա հայաստանյան շուկայի վրա։ Տնտեսական անվտանգության առումով մենք պետք է պատրաստ լինենք այդ ամենին։ Ֆինանսական անվտանգության առումով որոշակի կայունություն կա, ինչը, սակայն, չի հաջողվում նյութականացնել տնտեսության մեջ` տնտեսությունը տանելով զարգացման։ Առաջին հերթին պետք է ուշադրություն դարձվի տնտեսության արտադրական ճյուղերի և արտահանման վրա։ Ըստ էության, առաջին հարվածը ստանում են հենց այս ոլորտները։ Մասնավորապես, այս պահին արդեն Ռուսաստանի Դաշնություն արտահանվող ապրանքների խմբաքանակները նվազել են՝ պայմանավորված ինչպես սահմանների փակ լինելով, այնպես էլ ՌԴ-ում գնողունակության անկմամբ։
Մեծ վնասներ են գրանցվում զբոսաշրջության ոլորտում‚ ու հասկանալի չէ‚ թե այս ոլորտում իրավիճակը երբ կշտկվի։
Հավանաբար հնարավոր ճգնաժամը մեղմելու համար ՀՀ պարետը որոշում ընդունեց ապրիլի 13-ից թույլատրել մի շարք ոլորտներում գործունեությունը‚ մասնավորապես‚ բացօթյա շինարարությունը։ Յուրաքանչյուր օր, եթե շինարարությունը կանգնում է, շինարարին պատճառվում է մեծ ֆինանսական վնաս։ Էլ չենք ասում ճանապարհաշինության մասին‚ որը սեզոնային աշխատանք է‚ և գարնանային բարենպաստ եղանակային պայմաններում այս բնագավառում գործունեության սահմանափակումը կորսված ժամանակ է ճանապարհաշինարարների համար։
Մեկ այլ լրջագույն թեմա է գազի սակագինը։ Այս թեման բարձրացվեց ընդամենը օրեր առաջ‚ երբ պարզ դարձավ‚ որ երկիրը կորոնավիրուսի տարածմամբ պայմանավորված խնդիրներ ունի առկա սակագնով գազը գնելու‚ մանավանդ որ եվրոպական շուկայում գազի գնի որոշակի նվազման միտում կա։ Իրականում Մոսկվան կարող է իջեցնել գազի սակագինը Հայաստանի համար. ՀՀ շուկան շատ փոքր է‚ և Ռուսաստանի համար մեր երկրին հատկացվող գազի սակագինը խնդիր չէ։ Գազի գինը‚ որպես կանոն‚ միջպետական հարաբերությունների արդյունք է‚ և այդ հարաբերությունների որակն էլ արտահայտվում է սակագնի վրա։ Այսօր‚ երբ Ռուսաստանը մտադիր է բարձրացնել գազի սակագինը‚ խոսում է ՌԴ-ի հետ մեր հարաբերությունների մակարդակի մասին։ Խոշոր հաշվով գազի շուկայում այս օրերին տեղի ունեցողը Հայաստանում էներգետիկ քաղաքականության բացակայության հետևանք է։
Սերգեյ ՍԱՂՈՒՄՅԱՆ
Մեկնաբանություններ