«Սահմանադրական դատարանի դատավորներին վաղաժամ թոշակի ուղարկելն առևտուր է»
10.12.2019 | 00:49
«Իրատեսի» զրուցակիցն է «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր ՍՐԲՈՒՀԻ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ:
-ԱԺ պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովը հավանություն է տվել ՍԴ անդամներին վաղաժամ կենսաթոշակի հնարավորություն տվող օրինագծին։ Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում օրինագիծը, և եթե կան վտանգներ, որո՞նք են դրանք։
-Սա առևտուր է, ուրիշ ոչինչ. ես քեզ գումար եմ տալիս քո հեռանալու դիմաց: Ներկա իշխանության համար, հեղափոխական թիմի համար շատ էժանագին քայլ եմ համարում:
-Ձեր կարծիքով՝ սա գործա՞րք է ՍԴ անդամների հետ, և արդյո՞ք դրանով հնարավոր կլինի լուծել ՍԴ-ի շուրջ առաջացած խնդիրը՝ հաշվի առնելով, որ ՍԴ մի քանի անդամներ արդեն հայտարարել են, որ չեն համաձայնի վաղաժամ անցնելու կենսաթոշակի։
-Իհարկե, դա լուծում չէ, մանավանդ այն պարագայում, երբ իշխանությունը վստահ չէ, որ ՍԴ անդամներն ուզում են վաղաժամ անցնել թոշակի: Իսկ ի՞նչ են անելու հետո, ավելի մեծ գումա՞ր են առաջարկելու այլ նախագծի շրջանակներում:
-Իշխանություններն ինչու՞ են առանձնացնում ՍԴ-ի դատավորների հարցը: Ինչու՞ այս նախագիծը, օրինակ, մյուս դատարանների դատավորների վրա չի կարող տարածվել: Եվ, առհասարակ, որքանո՞վ է արդարացված ՀՀ «հպարտ և արժանապատիվ քաղաքացիների» հաշվին դատավորներին այդքան գումար տրամադրելը:
-Օբյեկտիվ է հարցադրումդ՝ ինչու՞ միայն ՍԴ դատավորներին: Այդ ոլորտում, այո, իրական բարեփոխումներ են պետք, ինչի մասին մեկ անգամ չէ, որ խոսել ու խոսում են մեր իրավաբան գործընկերները: Դատական համակարգի նկատմամբ առհասարակ վստահություն չկա, ու այդ ուղղությամբ պետք է աշխատանք տանել ոչ թե դատավորներից ազատվելով կամ դատարանների դռները փակելով, այլ մասնագիտական քննարկումներով, հասկանալով՝ որտեղ են խութերը, ինչպես լուծել առկա խնդիրն ու առողջացնել համակարգն առհասարակ:
-Այս օրերին քննարկվում է ևս մեկ խնդրահարույց նախագիծ՝ առողջապահական պարտադիր ապահովագրության մասին: Ի՞նչ մտահոգություններ ունեք այդ նախագծի առնչությամբ: Թույլատրելի՞ է 6 տոկոսով ավելացնել աշխատող քաղաքացիներից գանձվող հարկը:
-Այստեղ հակասական շատ հարցեր կան, միանգամից պարտադիր ապահովագրության անցնելը հեշտ չէ, բժշկական կենտրոններն արդյո՞ք պատրաստ են դրան, և արդյո՞ք մարդիկ պատրաստ են իրենց աշխատավարձի 6 տոկոսը տրամադրելու կասկածելի որակով ապահովագրության համար: Կարծում եմ՝ նախ պետք է սկսել կամավոր ապահովագրության մեխանիզմների մշակումից, հասկանալ, որ ծառայությունների մատուցման որակն է թերի, շտկել դրանք, ուժեղացնել առողջապահական համակարգն առհասարակ, ապա նոր անցնել առողջապահական պարտադիր ապահովագրությանը: Բացի այդ, քաղաքացիներ կան, որ արդեն իսկ ընտրել են ապահովագրական ընկերություններ, պայմանագրեր կապել ու վճարում կատարել: Ի՞նչ է ստացվում, նրանցից երկրորդ անգա՞մ պետք է գումար գանձվի:
Անհասկանալի է նաև, թե, օրինակ, բարձր աշխատավարձ ստացողին, ումից, ենթադրաբար, ավելի շատ է գումար պահվելու, ի՞նչ ծառայություն են մատուցելու՝ ի համեմատություն նվազագույն աշխատավարձ ստացողի, թոշակառուի կամ գործազուրկի: Այս բոլոր հարցերն այժմ անպատասխան են, իսկ ցանկացած ռեֆորմ պետք է առաջ տանի, ոչ թե խճճի մարդկանց: Այո, մենք պետք է գնանք պարտադիր առողջապահական ապահովագրության, մեր քաղաքացիներն այդ ոլորտում ամեն օր բազմաթիվ խնդիրների հետ են բախվում, բայց քանի դեռ երաշխիք չկա, որ գումար վճարելուց հետո ընդհանրապես չեն բախվելու, պետք է պատրաստվել, որոշել՝ ինչպես անել, որ խնդիրներն ավելի քիչ լինեն:
-«Բարձրագույն կրթության մասին» օրենքի փոփոխությունները լուրջ քննարկումների առիթ են տվել: Այդ մտահոգություններից է, օրինակ, ռեկտորների ընտրության կարգը փոփոխելու հարցը, հայագիտական առարկաների դասավանդումը ոչ պարտադիր դարձնելը: Ինչպե՞ս եք վերաբերվում այդ փոփոխություններին:
-Բուհերում առարկաների բեռնաթափումը մայրենիի հաշվին չպետք է արվի: Ծրագրերն այնպես պետք է փոխվեն, որ ուսանողը հետաքրքրությամբ սովորի մայրենին: Դպրոցներում այնքան են ծանրաբեռնում երեխաներին, որ նրանք թեմաները չեն հասցնում ընկալել, մարսել: Դպրոցական ծրագիրը թեթևացնելու կարիք կա, դրա մի մասը պետք է բուհ տեղափոխել: Ինքս էլ դասավանդում եմ բուհում ու կարող եմ վստահեցնել, որ բոլոր ծրագրերը պետք է վերանայվեն: Ինչ վերաբերում է հայագիտական առարկաների՝ պարտադիր կամ ոչ պարտադիր լինելուն, հարց է առաջանում՝ բուհերը պատրա՞ստ են կամավոր ինչ-որ բան ընտրելուն, թե՞ քմահաճույքով են առաջնորդվելու: Մրցունակ գիտություն ունենալու առումով պետք է նշեմ, որ ֆինանսավորումը, այո, մեծ դերակատարում ունի, մինչդեռ գիտության ֆինանսավորման ուղղությամբ, կարծես, առանցքային քայլեր չեն կատարվում։
-Իսկ ո՞րն է դրա պատճառը, և ե՞րբ պետք է այդպիսի առաջնահերթություն որդեգրի կառավարությունը։
-Մենք հիմա չենք կարող գիտության մասին մեծ-մեծ խոսել: Նայեք բուհերի աշխատողների աշխատավարձերը. ժամավճարային կարգով աշխատող ասիստենտները մարզերի բուհերում ամսական 9000 դրամ են ստանում, դե արի ու այդ մարդկանց ասա՝ գնացեք գյուտ արեք, դիսերտացիա պաշտպանեք, դա ռեա՞լ է: Իհարկե ռեալ չէ: Կարծում եմ՝ այս հարցի պատասխանը ստանալու համար պետք է շատ հետ գնալ, հասնել մինչև չնորոգված, քանդվող մանրահատակով, փայտի վառարաններով, ծխահամ և ուսուցիչների պակասով դպրոցներ: Համայնքներում մտածող երեխաների հսկա ներուժ ունենք, որը խեղդվում է այդ ամենի մեջ: Սյունիքի մարզի Գորայք համայնքի դպրոցում, ինչ-որ մի ծրագրի շրջանակներում, մի երիտասարդ ուսուցչություն էր անում: Այդ ընթացքում Գորայքի երեխաները սկսել էին հաղթել օլիմպիադաներում, բայց երիտասարդի՝ գյուղը լքելուց հետո այլևս նման ակտիվութուն չնկատվեց: Սա մտածելու, լրջորեն մտածելու տեղիք է տալիս:
-ԿԳՄՍ նախարար Արայիկ Հարությունյանի հետ հանդիպում պահանջող ՀՅԴ-ական երիտասարդների նկատմամբ ոստիկանությունը ուժ է կիրառել ու 24 մարդու բերման ենթարկել: Դուք այցելել եք նրանց, աջակցություն հայտնել: Ինչպե՞ս եք մեկնաբանում երևույթը:
-Ժողովրդավարական ուղի բռնած երկրում ցույցն այդպես չեն ցրում: Կարծում եմ՝ կառավարության ներկայացուցիչները ցուցարարների հետ հանդիպման պետք է գնային, քանի որ իրավիճակը գնալով պրկվում էր: Պետք էր հանդարտ, խաղաղ խոսել: Եթե ես լինեի ԿԳ նախարարը, կիջնեի, կխոսեի ցուցարարների հետ, նրանց հետ մի քանի հայրենասիրական երգ կերգեի, ու կսկսեինք քննարկել առաջարկներն ու հաշվի նստել դրանցից ամենառացիոնալի հետ:
Զրույցը` Սևակ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆԻ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ