Ե՞րբ պետք է մեր միջից դեն նետենք մեր ինքնավնասակար էությունը

Երբ կարդացի «Ազգ»-ում Նաիրի Յանի «Քարահու՞նջ, թե՞ Զորաց քարեր» հոդվածը, ակամայից մտաբերեցի մեր ինքնավնասակար էությունը, էություն, որով տառապում է ցանկացած հայ: Միտքս ցանկանում եմ սկսել տարիներ առաջ կատարված մի դեպքով, որը հաճախ եմ հիշում, երբ խոսք է լինում հայ միասնականության մասին, սկսած կենցաղային հարցերից մինչև կարևոր ազգային հարցերը:

Մեր բակին հարող փողոցում հավաքել էի մոտ 15 կարող տղաների, որ օգնեին ինձ` ծխնելույզի մետաղյա խողովակը կանգնեցնելու գետնից մոտ մեկ մետր բարձրության վրա նախօրոք նախապատրաստված մետաղյա հենարանին: Ես կանգնել էի տանիքին՝ խողովակից կապված պարանը ձեռքիս և հրահանգում էի, թե ինչպես մետաղյա խողովակը բարձրացնեն և դնեն հենարանին: Հարևանս, որն ամբողջ կյանքում ապրել է չարությամբ ներծծված, ասաց, թե հնարավոր չէ, հարկավոր է վերամբարձ կռունկ բերել: Ես ուշադրություն չդարձրի նրա խոսքերին և շարունակեցի պնդել իմը, ասելով` մտածենք, որ կռունկ չկա, և մենք պիտի ապավինենք մեր ուժին, մեր հնարամտությանը: Երբ հարևանս իրենը պնդեց, զգացի, որ շատերը թևաթափ եղան և հեռացան խողովակի մոտից, համոզված, որ խողովակը հնարավոր չէ կանգնեցնել հենարանին: Այդ ժամանակ թևաթափ եղած խմբին մոտեցավ կիսահարբած ռուս Վոլոդյան, որը Ռուսաստանից հյուր էր եկել դարձյալ իմ հարևան Մարգարին: Նա հազիվ էր ոտքի վրա կանգնում և լեզուն փաթ ընկած հարցրեց.
-В чем проблема, ребята?
Բացատրեցի խնդրի էությունը: Նա մոտեցավ խողովակին և, դառնալով ավելի քան քառասուն րոպե տարբեր իրարամերժ տեսակետներ առաջարկող տղաներին, ասաց.
-А ну-ка, ребята, раз, два, взяли!
Երդվում եմ ամենայն անկեղծությամբ, հարբած Վոլոդյայի խոսքերը, պոռթկացող էներգիան ստիպեցին կանգնած տղաներին լրջորեն գործի անցնել, և ընդամենը տասը րոպեում մետաղյա ծանր խողովակը կանգնեցվեց մետաղյա հենարանին: Երբ զոդողը խողովակն ամրացրեց հենարանին, ու այն այլևս չէր կարող պոկվել տեղից, տանիքից շնորհակալություն հայտնեցի Վոլոդյային և ծանր խոսքեր ասացի բազմակարծիք ազգիս հերոսներին.
-Տղերք, վիրավորական է, նույնիսկ անբարո, որ դուք չկարողացաք կատարել իմ խնդրանքը, հորդորներս: Պիտի հայտնվեր մի ռու՞ս, այն էլ հարբած, որ ձեզ ձեր ուժերի նկատմամբ հավատ ներշնչեր:
Պրովոկատոր հարևանս գլուխը կախ հեռացավ: Դրանից հետո էլ բազմիցս համոզվել եմ, որ ցանկացած հարցի լուծման ժամանակ բոլորը կասեն իրենց նշանավոր կարծիքը, անգամ ամենատգետ հայն այդ պահին չի հրաժարվի իր հեղինակավոր կարծիքն ասելուց: Ցավոք, սա է մեր դժբախտ էությունը:
Տաղանդավոր, բազմակողմանի տաղանդավոր գիտնական Պարիս Հերունին կարծես աշխարհին ապացուցել էր, որ Քարահունջի աստղադիտարանը աշխարհում հնագույնն է, ինչպես Անգլիայում գտնվող Սթոունհենջ աստղադիտարանը: Մաթեմատիկոս Վաչագան Վահրադյանը Պարիս Հերունուց հետո սկսել է Քարահունջի ուսումնասիրությունները: Եթե Հերունին ասում էր, թե աստղադիտարանը 7,5 հազար տարեկան է, ապա մաթեմատիկոսը հավատում էր, որ այն ավելի հին է: Նա պատրաստ է իր հաշվարկները բացատրելու յուրաքանչյուրին, միայն պետք է լսելու համբերություն և ժամանակ ունենալ: Եվ հանկարծ այսօր հայտնվում է ՊՈԱԿ-ի աշխատակազմի ղեկավար, հնագետ Աշոտ Փիլիպոսյանը և աստղադիտարանի վարկածը համարում է հեքիաթ ու վառ երևակայության արդյունք: Եղել եմ Հերունու ուսանողը և կարող եմ ասել, որ այդ մարդը ո՛չ արկածախնդիր էր, ո՛չ հեքիաթագիր, և ոչ էլ գիտական հիմքից զուրկ վառ երևակայություն ուներ: Ես հավատացել և հավատում եմ այդ տաղանդավոր գիտնականին, իսկ ինչ վերաբերում է հնագետին, ապա նրա վարկածը բացասման բացասումի ինքնավնասակար բացասումն է: Հիմա լսեք, թե ինչ է ասում Օնիկ Խնկիկյանը: Դեռ այն ժամանակ մի խումբ գիտնականներ իրեն ստիպել են աշխատության միջից հանել աստղադիտարանի փաստն ապացուցող հատվածները, բայց ինքն անդրդվելի է մնացել: Օնիկ Խնկիկյանից հետո աստղաֆիզիկոս Էլմա Պարսամյանն էլ է նույն համոզմունքը հայտնել, նրան հաջորդել է Պարիս Հերունին, որի հայտարարությունը միջազգային լայն արձագանք գտավ: Արտասահմանյան լրատվամիջոցները հետաքրքրվեցին Հայաստանով և Քարահունջի աստղադիտարան լինելու տեսակետի դեմ ոչ ոք չէր խոսում, քանի դեռ ողջ էր Հերունին:
Հետաքրքիր է նաև մաթեմատիկոս Վաչագան Վահրադյանի կարծիքը: Ըստ նրա, Արևմտյան Հայաստանի Պորտասարի և Քարահունջի աստղադիտարանների միջև նմանություն կա, երկուսն էլ Կարապի համաստեղության տեսքով են կառուցված և թվագրվում են նույն ժամանակաշրջանով: Երբ 2012 թվականը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն հռչակել էր աստղագիտության տարի, թուրքերը «Պորտասարի» վերաբերյալ «Թուրքական աստղագիտական ժառանգությունը» թեմայով Եվրոպայի քաղաքներում երկու ցուցահանդես են կազմակերպել: Երբ մաթեմատիկոսը դիմել է հայ հնագետներին, թե ինչու չեն ցանկանում հակադարձել թուրքերին, որ Պորտասարը հայկական աստղագիտական ժառանգություն է, նրան պատասխանել են՝ զահլա կա՞:

Սոկրատ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ

Հ.Գ. Օտարները գողանում են մեր ունեցածը, նրանց հետ գլուխ չենք դնում, ասելով՝ զահլա չկա: Մինչև ե՞րբ: Ե՞րբ պետք է մեր միջից դեն նետենք մեր ինքնավնասակար էությունը: Պետք չէ ամեն անգամ խելացիից ավելի խելոք երևալու համար ուղեղին զոռ տալ, այլ զոռ տալուց առաջ պետք է հիշել, թե որն է օգտակարը Հայաստանի, հայի համար:

Հեղինակի նյութեր

• Նիկոլին «քարշ տալու» սրբազան գործը դրված է հայ ժողովրդի վրա
• Ո՞վ է Գագիկ Ջհանգիրյանը
• Երբ այլևս չես լի­նի իշ­խա­նու­թ­յան, զին­վո­րա­կան տրի­բու­նա­լը վեր կհա­նի մեզ պար­տադր­ված պար­տու­թ­յան բո­լոր պատ­ճառ­նե­րը
• Հիմ­նա­կան մե­ղա­վո­րը հայ կա­ռա­վա­րող­ներն են
• Իմ գնա­լուց ա­ռաջ թող Հա­յաս­տա­նում ջր­հե­ղեղ լի­նի
• Ո՞րն է քո մատ­նու­թ­յան գի­նը, դա­վա­ճան պա­պի` ֆա­շիստ­նե­րին ծախ­ված ե­նո­քա­վան­ցի Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նի դա­վա­ճան թոռ
• Խրախ­ճանք ժան­տախ­տի պա­հին
• Ո՛վ մարդ­կա­յին ար­դա­րու­թ­յուն, թո՛ղ ես թք­նեմ քու ճա­կա­տիդ
• Զոհ­ված­նե­րի ա­ր­յու­նը երկն­քից կան­չում է` պա­տե­րազ­մը հասց­նել հաղ­թա­կան ա­վար­տի
• «Պրո­ֆե­սիո­նալ» «իմ­քայ­լա­կան­նե­րը» կե­րան իմ 800 հակ յոն­ջան և …
• Նի­կոլ, իսկ դու ար­դա­րաց­վե՞լ ես, մաքր­վե՞լ ես քո քրեա­կան ան­ց­յա­լից
• Վե­հա­փա՛ռ, կրկ­նեք Գևորգ Հին­գե­րոր­դի օ­րի­նա­կը, ժամն է գոր­ծե­լու
• Պատ­մա­կան դեպ­քե­րի և դեմ­քե­րի հա­մե­մա­տա­կան վեր­լու­ծու­թ­յուն
• Որոշ բա­շի­բո­զուկ­ներ փոր­ձում են զրո­յաց­նել մեր կես­դա­ր­յա պայ­քա­րի ի­մաս­տը
• Արտա­կարգ և լիա­զոր դես­պան Ար­ման Նա­վա­սար­դ­յա­նին
• Վեր­նա­գի­րը վեր­ջում թող ընտ­րի ըն­թեր­ցո­ղը (պա­խա­րա­կե­լի՞ է, որ ո՛չ գո­միկ են, ո՛չ էլ տրանս­գեն­դեր)
• ՈՒ՞ր է մեզ տա­նե­լու այս գաղջ մթ­նո­լոր­տը
• Ո՞վ դուրս թո­ղեց Ղա­րա­բա­ղը բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցից
• Ձեր հերթն էլ կգա
• Ես` որ­պես ՀՀ քա­ղա­քա­ցի, հայ­տա­րա­րութ­յուն եմ տա­լիս ժա­մա­նա­կին հորդ կա­տա­րած հան­ցա­գոր­ծու­թ­յան մա­սին

Մեկնաբանություններ