«ՈՒզում եմ՝ աշխարհում խաղաղություն լինի, բոլոր մարդիկ վերադառնան իրենց տները»

ՀՀ կառավարության ծրագրում ներառված «Մշակութային կազմակերպություն-դպրոց» աբոնեմենտային համակարգի ներդրման փորձնական ծրագիրը մեկնարկել է 2015-ին։ Ծրագրին մասնակցել է Տավուշի, Սյունիքի, Արարատի, Վայոց ձորի, Գեղարքունիքի մարզերի սահմանապահ համայնքների և Արագածոտնի, Արմավիրի, Կոտայքի մարզերի հիմնական դպրոցների միջին դասարանների շուրջ 3000 աշակերտ։ Մասնակիցներին պարբերաբար միացել են Երևանի հանրակրթական դպրոցների աշակերտներ, ինչպես նաև սիրիահայ երեխաներ և մանկատների սաներ՝ Երևանից ու Գավառից: Երեխաներն այցելել են մի շարք թանգարաններ, դիտել ներկայացումներ ու ֆիլմեր, ունկնդրել համերգներ: Կազմակերպվել են նաև գիտաճանաչողական այցեր` Ծիծեռնակաբերդ, «Մայր Հայաստան» հուշահամալիրներ, Կոմիտասի անվան պանթեոն:

Հաշվի առնելով ծրագրի դրական արձագանքները և ապրիլյան քառօրյա պատերազմից հետո երեխաների հոգեվիճակի կայունացման անհրաժեշտությունը՝ 2016-ին նախատեսվել է նաև ԼՂՀ-ի, հատկապես՝ Թալիշի, Մարտակերտի, Մատաղիսի դպրոցականների մասնակցությունը ծրագրին: Այս տարի նույնպես ծրագիրը կիրականացվի երկու փուլով՝ հունիս և սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին:

ՀՀ մշակույթի նախարարի տեղակալ ԱՐԹՈՒՐ ՊՈՂՈՍՅԱՆԻ փոխանցմամբ` ծրագիրը շարունակական է լինելու: Փոխնախարարը ուրախալի է համարում այն, որ արցախցի երեխաները ծանոթանում են քաղաքամայր Երևանին, այցելում մշակութային օջախներ, շփվում Հայաստանի տարբեր մարզերից եկած իրենց տարեկիցների հետ:
Ծրագրի մեկնարկից առաջ «Առնո Բաբաջանյան» համերգասրահում երեխաները ներկա գտնվեցին «Հայկական ֆոլկլորային երաժշտության համույթի» համերգին:
Հայպետֆիլհարմոնիայի տնօրեն ԳԱԳԻԿ ՄԱՆԱՍՅԱՆԸ նշեց, որ բաժանել են թերթիկներ, որտեղ երեխաները գրում են` ինչ կուզենային հաջորդ անգամ տեսնել, որտեղ էր ավելի լավ, որ թանգարանում կամ համերգասրահում թերություններ տեսան: Ծրագիրն այնպես է կազմակերպված, որ երեխաները ծանոթանան մշակույթի բոլոր բնագավառներին, այդ թվում` օպերային թատրոնին: Ավելին, երեխաներին հնարավորություն է ընձեռվել ներկա գտնվելու հետնաբեմի անցուդարձին, տեսնելու` ինչպես են հագնվում դերասանները, ինչպես են բեմ դուրս գալիս, ինչպես են դիմահարդարվում, որտեղ են հավաքվում երաժիշտները և այլն:
Հայպետֆիլհարմոնիայի տնօրենն ասաց նաև, որ երեխաների զգալի մասը թերթիկներում նշել է, որ ուզում է գազանանոց այցելել: Կազմակերպիչները, ընդառաջելով երեխաների ցանկությանը, միջոցառումների ցանկում ներառել են նաև այցելություն Երևանի կենդանաբանական այգի:

Մշակույթի նախարարության աշխատակազմի մշակութային ծրագրերի և մոնիթորինգի վարչության պետ ԱՐՄԻՆԵ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԸ մեզ հետ զրույցում ասաց, որ ՀՀ մարզերի հեռավոր շրջանների և ԼՂՀ-ի երեխաները գիշերում են մայրաքաղաքում: Աբոնեմենտի, օրապահիկի և գիշերավարձի հետ կապված ծախսերը հոգում է մշակույթի նախարարությունը, իսկ տրանսպորտային ծախսերը` մարզից Երևան և հակառակ ուղղությամբ, հոգում են մարզպետարանները: Արցախցիների պարագայում տրանսպորտային ծախսերը նույնպես ստանձնել է մշակույթի նախարարությունը:

«Ծրագիրը բավականին ծավալուն է և, հաշվի առնելով դրական արձագանքները, լինելու է շարունակական, ինչպես նաև նախատեսվում է տարեցտարի ընդլայնել երեխաների տարիքային խմբերը»,- հավելեց զրուցակիցս, նշելով, որ երեխաների համար ծրագիրը բավականին հագեցած է՝ համերգային ծրագիր, այց թանգարաններ, օպերա: Միայն մուտքը Օպերայի շենք արդեն նրանց համար իրադարձություն է:
Արմինե Խաչատրյանը կարևորում է արցախցի երեխաների այցը, հատկապես ապրիլյան քառօրյա պատերազմից հետո երեխաների հոգեվիճակի կայունացման անհրաժեշտությունը: Նրանք մի փոքր առանձնանում են իրենց տարեկիցներից, շատ ավելի հասուն են թվում իրենց տարիքից: Եկող տարի նույնպես կփորձեն ընդգրկել արցախցիներին: Այս տարի ծրագրին կմասնակցի շուրջ 2000 երեխա:

«Իրատեսը» զրուցեց նաև ծրագրի մասնակից երեխաներից մեկի` ԱՆԻ ՍԱՐՅԱՆԻ հետ: Անին ասաց, որ ապրել է Մատաղիսում, բայց ապրիլի 2-ի ռմբակոծությունից հետո ընտանիքով տեղափոխվել են Ստեփանակերտ, բացառությամբ հայրիկի: Հայրը` Դավիթ Սարյանը, ծառայում է զինված ուժերում: Ապրիլյան դեպքերի ժամանակ վիրավորվել է և ներկայումս բուժվում է Երևանում:
«Մեզ ավտոբուսներով տեղափոխեցին»,- ասում է Անին: Շա՞տ վախեցաք` հարցնում եմ: «Վախեցանք, բա ի՞նչ»,- ժպտում է, իսկ աչքերում հիշողության սարսափն է: «Վերադառնալո՞ւ եք»,- հարցնում եմ: «Վերադառնալու ենք, բա ի՞նչ, մեր գյուղը թողնելու ենք, գնանք ուրիշ տե՞ղ»:

Անին սովորում է 7-րդ դասարանում, ուզում է դառնալ բժիշկ` վիրավորներին օգնելու, բուժելու համար: Հաճա՞խ ես զինվորական հագուստ կրում` հետաքրքրվում եմ` ակնարկելով զինվորական վերնազգեստը: «Հա,- ասում է ու վրա բերում,- համ ուզում եմ զինվորական դառնալ, համ բժիշկ, չգիտեմ...»: «Գուցե երկուսն էլ ընտրե՞ս, ասենք` զինվորական բժիշկ»,- հուշում եմ: Գլխով է անում` համաձայն է: Ծնողներն էլ, նրա խոսքով, դեմ չեն: «Ի՞նչն է դուր եկել քեզ մշակութային այս անցուդարձի մեջ» հարցին ի պատասխան ասում է. «Ինձ դուր եկավ, որ մարդիկ բարի էին մեր նկատմամբ»: Երևանն էլ, ըստ նրա, սիրուն քաղաք է: Աղջնակը մի երազանք ունի. «ՈՒզում եմ՝ աշխարհում խաղաղություն լինի, բոլոր մարդիկ վերադառնան իրենց տները»:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ