Սթրեսը՝ սրտի թշնամի

Երբ մարդն իր առօրյայում անհանգիստ է լինում, շտապում է, ասենք, կանգառ, որպեսզի չուշանա երթուղայինից, սիրտն սկսում է արագ բաբախել, արյան ճնշումը բարձրանում է: Տեղ հասնելուն պես մենք սպասում ենք, նստում ենք երթուղային կամ բաց ենք թողնում այն, այդ ընթացքում մեր սիրտը հանգստանում է, արյան ճնշումն աստիճանաբար իջնում և կարգավորվում է, օրգանիզմը վերադառնում է իր նախկին՝ նորմալ վիճակին։ Մեկ այլ բան է տեղի ունենում սթրեսի ժամանակ:
Սթրեսը, որպես կանոն, լինում է երկարատև, պայմանավորված դրա առաջացման և ավարտման համար անհրաժեշտ պայմաններով: Սթրեսը սրտի դարավոր թշնամիներից մեկն է միայն: Եթե պատկերացնենք, որ կանգառ շտապելու փոխարեն մենք ենթարկվում ենք սթրեսի, ապա անհրաժեշտ է գիտակցել լուրջ մի խնդիր: Եթե անհանգստությունը վերջանում է ընդամենը 3-10 րոպե հետո, ապա սթրեսը օրեր, շաբաթներ, նույնիսկ ամիսներ է տևում, օրգանիզմը չի կարողանում վերականգնվել, արդյունքում լուրջ խնդիրներ են առաջանում սրտի հետ կապված: Սթրեսի ժամանակ զարկերակներում կուտակվում է խոլեստերին, սրտի զարկերը անկանոն են դառնում: Այսքանից հետո անհրաժեշտ է, որ գոնե օրգանիզմը «մեր կողմից» լինի: Սթրեսի ժամանակ օրգանիզմն անմիջապես անցնում է սթրեսին հակազդելու մեխանիզմի, արտադրվում են հորմոններ, նեյրոքիմիական նյութեր, և օրգանիզմը լցվում է դրանցով: Այս պայմաններում ուղեղը, գիտակցելով սթրեսի վտանգը, ազդակ է ուղղում, որից երիկամներում արտադրվում են հորմոններ, դրանք էլ խթանում են մկանների, սրտի և թոքերի աշխատանքը՝ օգնելով օրգանիզմին հաղթահարելու սթրեսը: Բնական է, որ այդ դեպքում հորմոնները լուրջ ազդեցություն են ունենում մեր կենսակերպի ու վարքի վրա: Սթրեսը բացասաբար է անդրադառնում նաև գիտակցության վրա: Օրինակ, եթե սովորական վիճակում ավտոմեքենան արագ սլանալիս մենք դրա ընթացքը կդանդաղեցնենք, ապա սթրեսի ժամանակ գուցե ավելացնենք արագությունը: Այս պայմանների ազդեցության ներքո սիրտը առողջ լինել ուղղակի չի կարող:

Հովհաննես ԱՍՏՎԱԾԱՏՐՅԱՆ

«Առողջ սիրտ» կայքէջի հիմնադիր

Մեկնաբանություններ