Մարդկանց կենսաբանական անվտանգության ապահովումը գոյության պահպանման հիմնական ֆունկցիան է, որի համար պահանջվում է հասկանալ կյանքի ընթացքը, վտանգի աղբյուրները, դրանցից ձերբազատվելու ճանապարհները և այլն։
Մյուս կողմից, մարդկանց մեծամասնությունը ի վիճակի չէ համակողմանիորեն հասկանալ իր առջև ծառացած խնդիրների խորքային իմաստը, մի բան, որը հասու է փոքրամասնությանն ու սակավաթիվ անհատներին։
Այս իմաստով մարդկանց կյանքի հարատևումը ապահովելու համար բնականորեն առաջանում է լիդերների կարիք, որոնք, լավագույն դեպքում, համակողմանիորեն հասկանալով իրավիճակը՝ կարող են առաջնորդել ավելի քիչ հասկացող կամ էլ անհասկացող մեծամասնությանը դեպի ապահով ապագա։
Նման դեպքերում մեծամասնության համար իրավիճակը հասկանալուն փոխարինելու է գալիս հավատը լիդերների նկատմամբ։
Ավելի պարզունակ դեպքերում լիդերներից առավել պոպուլիստական հակումներ ունեցողները լրիվ անհասկացող մասսայի համար վերածվում են կումիրների։
Ցանկացած համակարգ բնութագրվում է իր լրիվությամբ, և այս իմաստով հասարակության հասկացող փոքրամասնությունը ևս, որպես համակարգ, կարող է լինել ամբողջական ու ինքնաբավ կամ էլ կարող է չբավարարել այդ պահանջներին։
Այն ծայրահեղ դեպքերում, երբ հասկացողները սակավաթիվ են լինում ու հետն էլ՝ իրենց երևակայող, ապա նրանցով ամբողջական, ինքնաբավ ու լրիվության պահանջները բավարարող վերնախավ-համակարգի ձևավորումը անհնարին խնդիր է դառնում. Մոտավորապես՝ այնպես, ինչպես՝ մեր դեպքում։
Պավել Բարսեղյան