Հայկական «Քիրվա»-ն և ադրբեջանական «Քարե երազանքները»
Ադրբեջանցի գրող Աքրամ Այլիսլին իր հայրենիքում հռչակվեց ժողովրդի թշնամի և ենթարկվեց բռնաճնշումների «Քարե երազանքներ» վեպի համար, որտեղ նա անդրադարձել է Բաքվի հայկական ջարդերին և իր ծննդավայրում` Այլիսում (Ագուլիս) 1919-ին թուրքերի ձեռքով հայերի կոտորածներին: Հայ գրող Լևոն Ջավախյանը, որը բազմաթիվ այլ ստեղծագործությունների հետ մեկտեղ հայտնի է հայերի և ադրբեջանցիների բարեկամության մասին իր «Քիրվա» պատմվածքով, Հայաստանում թեև տոտալ ճնշումների չի ենթարկվել, սակայն նրա դեմ ագրեսիվ հարձակումներ են եղել մեկ-երկու ազգայնական ուղղվածության թերթերի կողմից: Ի դեպ, Լևոն Ջավախյանն իր այդ պատմվածքի համար տարիներ առաջ արժանացել է Հարավային Կովկասում խաղաղության և հանդուրժողականություն տարածելու համար մրցանակի:
«Հայելի» ակումբում Արցախյան պատերազմի ազատամարտիկ, թուրքագետ ՍԱՐԳԻՍ ՀԱՑՊԱՆՅԱՆՆ ու գրող ԼԵՎՈՆ ՋԱՎԱԽՅԱՆՆ անդրադարձան ադրբեջանցի գրողի ստեղծագործությանն ու նրա դեմ իրականացվող հալածանքներին: Սարգիս Հացպանյանը նշեց, որ այսօր թուրքալեզու հասարակության մեջ Լևոն Ջավախյանի «Քիրվա» պատմվածքն ամենաընթերցվողներից է, նույնիսկ Եվրոպայում ապրող թուրքերն են տարբեր կայքերում այն տեղադրել: Սարգիս Հացպանյանը կարծիք հայտնեց, որ այսօրվա Ադրբեջանում քիչ են իսկակական մտավորականները, որոնք պայքարում են երկու ժողովուրդների միջև հանդուրժողականություն սերմանելու համար, և հիշատակեց իրավապաշտպան Ռագըփ Զարաքոլուին և Սունա Արազին: Թուրքիայի գրողների արհմիության անունից մոտ քսան հոգի փետրվարի 13-ին մամուլի ասուլիս են հրավիրել և հայտարարություն տարածել` պաշտպանելով Այլիսլիին: Սրանից զատ` Թուրքիայում երեք կուսակցություններ են հանդես եկել «Ո՛չ դիկտատոր Ալիևին» հայտարարությամբ` պահանջելով պաշտպանել ադրբեջանցի գրող Այլիսլիի իրավունքները: Հայ գրողներից Լևոն Ջավախյանն է իր աջակցությունը հայտնել Այլիսլիին: Հացպանյանն ուշադրություն է հրավիրում այն հանգամանքի վրա, որ, ադրբեջանցիներն այդ ամենի հետևում հայկական պրոյեկտ են տեսնում, և հայերը հայտնվել են դժվար կացության առջև:
Թագուհի ՀԱԿՈԲՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
