Սոցիալական և բարոյական արդարություն

Արդարության մասին պատկերացումները տարբեր մարդկանց մոտ հիմնականում սուբյեկտիվ են: Սակայն ընդհանուր բաներ էլ կան, որոնք ընդունված է համարել արդար կամ անարդար: Օրինակ, երկար տարիներ բազմաթիվ մարդիկ համարել են, որ երբ երկրումդ աղքատության մակարդակը բարձր է, երբ ժողովրդիդ մի զգալի հատված օրվա հացի խնդիրը դժվարությամբ է լուծում, արդար չէ չափազանց շքեղ տներ կառուցելը և չափազանց շքեղության մեջ ապրելը: Հիմա ես չեմ ծավալվի, թե բերածս օրինակի քանի տոկոսն է սուբյեկտիվ, քանի տոկոս է կազմում նախանձը և այլ պատճառները: Ընդհանուր առմամբ, այն տեղավորվում է սոցիալական արդարության մասին չափանիշների մեջ, որովհետև տգեղ է ախորժակով ուտելը, երբ շրջապատված ես սոված մարդկանցով: Այս գրառումն այլ բանի մասին է, որքանո՞վ էին անկեղծ մատնանշածս օրինակն ու նմանատիպ բաները անարդար համարողները: Քանի որ նրանց մեծ մասը ծպտուն անգամ չի հանել, երբ պատերազմից ընդամենը օրեր էին անցել, և Սիմոնյան Ալենն ու աներձագ Հրաչը Հունաստանի ամենաշքեղ կլուբներից մեկում «տժում» էին: Ընդ որում, եթե բերածս առաջին օրինակը սոցիալական արդարությանն է վերաբերում, ապա երկրորդ օրինակը բարոյական արդարության մասին է, ինչն իրեն բարոյական համարող ցանկացած հասարակության մեջ պետք է շատ ավելի մեծ զայրույթ առաջացնի: Բայց, արի ու տես, որ մեր հասարակության զգալի հատվածի մոտ առավել ցավոտ են ընկալվում սոցիալական, ոչ թե բարոյական արդարության հետ կապված հարցերը: Այս ամենը չի՞ խոսում արդյոք այդ հասարակության բարոյական նկարագրի մասին: Իմ կարծիքով՝ խոսում է:

Որոշեցի մի քիչ ավելի մանրամասն բացատրել, թե ինչու եմ երբեմն անարժեք, ստամոքսապաշտ զանգվածին անդրադառնում՝ իրերն իրենց անունով կոչելով: Ես դեռ մեկ օրինակ բերեցի, այնինչ, շատ ավելի սարսափելի օրինակներ կան, որոնք հեշտությամբ չտեսնելու է տվել և հաճույքով մարսել է ստամոքսապաշտ ժեխը:

Արամ Աբաջյան

Մեկնաբանություններ