Կրեմլի երեք կանոնները

Վերջերս Կրեմլում պարգևատրման արարողության ժամանակ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը պատմում էր երկրի ձեռքբերումների մասին, բայց հետո ընդունեց, որ դեռ շատ չլուծված խնդիրներ կան ու զգուշացրեց «հաջողություններից գլխապտույտից»: The New York Times-ում Մաքսիմ Տրուդոլյուբովը գրում է, որ չի կարելի չափազանց վստահել այդ խոստովանություններին: Նավթային բումի տարիներին տնտեսական ցուցանիշները հաջողության չափանիշ էին: Հիմա ամեն ինչ փոխվել է: Նորությունները վատն են: Եկամուտները նվազում են երկրորդ տարին անընդմեջ: Ինֆրակառույցները սարսափելի վիճակում են, ներդրումները չորս տարի է՝ կրճատվում են: Մարդիկ կորցնում են աշխատանքը, Ռուսաստանը կորցնում է տաղանդներին: Եթե նույնիսկ ոմանք ընդունում են, որ այդ երևույթները անհաջողությունների վկայություն են, նրանք, որպես կանոն, այդ անհաջողությունների մեղավոր Պուտինին չեն համարում: Արդյունքները գուցե տպավորիչ չեն, բայց լուծումներ չեն տրվում: «Գլխապտույտ հաջողություններից» արտահայտությունը կարող է օգնել պատճառները հասկանալուն: Ցանկացած ռուս այդ արտահայտությանը լավ ծանոթ է՝ 1930-ից, երբ Իոսիֆ Ստալինը գրեց իր հայտնի աշխատությունը կոլեկտիվացման բուռն շրջանում: Երբ Ստալինը գրում էր հաջողությունների մասին, երեք միլիոն գյուղացիներ բունտեր էին անում: Միլիոնները մեռնում էին աքսորներում ու սովից: Երկրի գյուղատնտեսությունն այդպես էլ չվերականգնվեց, բայց առաջնորդը ավելի քան հանրաճանաչ էր: ՈՒղիղ զուգահեռ Ստալինի ու Պուտինի միջև չկա, բաց նրանք, կարծես, ղեկավարվում են նույն հրահանգով «ինչպես դառնալ հաջողակ ավտոկրատ»: Իրոք, եթե լիներ կրեմլյան կառավարման արվեստը նկարագրող գաղտնի դասագիրք, երեք կանոններ հաստատ կներառեր, որ հաջողությամբ կիրառում են երկու ղեկավարներն էլ: Առաջին կանոնը պահանջում է սեփական անձին վերագրել բոլոր հաղթանակները՝ անկախ ով և ինչն է տեսանելի հաջողություն բերել: Հաղթանակը պատերազմում, որ ձեռք բերեց ժողովուրդը անհնար գնով, պետք է վերագրվի ղեկավարին: Բարգավաճումը, նույնիսկ մայր բնության և շուկայական ուժերի հաշվին, ղեկավարի ձեռքբերումն է:
Երկրորդ կանոնը հաստատում է, որ ձախողումները պետք է վերագրել ենթականերին կամ արտաքին ուժերին:
Երրորդ կանոնը «կուսակցության գիծը» ձևափոխելու ունակությունն է: Այսօր Հիտլերը թշնամի է, վաղը՝ բարեկամ, հետո՝ նորից թշնամի: Այսօր ձախ ուժերը կուսակցության թշնամին են, վաղը՝ լավագույն բարեկամները: Պուտինն ապացուցել է, որ տիրապետում է երեք կանոններին էլ: Նա իրեն վերագրեց տնտեսական աճի հաջողությունը՝ ի հաշիվ նավթի գնի: Երբ տնտեսությունը փլուզվեց, նա մեղքը բարդեց նախարարների կամ Արևմուտքի վրա: Նա սովորել է գլխապտույտ ճարպկությամբ փոփոխել «կուսակցության գիծը»: Սիրիան հաջողության այդ պատմություններից է, որը ցարը վերագրում է իրեն, մինչդեռ մնացածը ստիպված են հաղթահարել ծանր հետևանքները: Միայն այդպես նա կարող է մնալ հանրաճանաչ, մինչդեռ ազգային տնտեսությունը շարժվում է դեպի ոչ մի տեղ:
The New York Times

Հ.Գ. Կա նաև չորրորդ կանոնը, որի մասին Մաքսիմ Տրուդոլյուբովը չի գրել, բայց հաստատ գիտի՝ ինչպես անել, որ հաջողություններից պտտվեն ուրիշների գլուխները, երբեք՝ սեփականը: Այդպես կործանվում են կայսրությունները, իսկ հռչակը պահպանվում է:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ