«Ազատություն» ռադիոկայանը իր առավոտյան ծրագրում խիստ բնորոշ լուր հաղորդեց: Փաստորեն եղել է հերոս ադրբեջանցի՝ Ահմեդի Ջեբրաիլովը, ՈՒխուդ գյուղի ծնունդ, որ կամավոր մեկնել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ, հերոսաբար կռվել է, ծանր վիրավորվել ու գերի է ընկել, համակենտրոնացման ճամբարից փախել է ու միացել ֆրանսիական դիմադրության շարժմանն ու ֆաշիզմից ազատագրել Բորդոն ու Փարիզը: Բայց երբ տուն է դարձել, ենթարկվել է ստալինյան բռնությունների ու աքսորվել Սիբիր: ՈՒ գուցե սիբիրներում գնար-կորչեր մեծ հերոսը, եթե 1966-ին Մոսկվա չգար Շառլ դե Գոլը: Եկել է ու ասել՝ գտեք Ահմեդի Ջեբրաիլովին՝ իմ հին ընկերոջը, ում հետ հաց ու զենք եմ կիսել: Ռուսները ստիպված են եղել գտնել Ջեբրաիլովին, վերականգնել անունն ու մեդալները ու տանել Կրեմլ: Բայց երբ այս սքանչելի պատմությունը հայտնվել է Վիքիպեդիայում, տառակեր օգտատերերը որոշել են պարզել՝ իսկ կա՞ Ահմեդի Ջեբրաիլովը իրականում, ու հերթով սկսել է պարզվել, որ ֆրանսիական որևէ աղբյուրում Ահմեդի Ջեբրաիլովի անունը չկա, Մոսկվա Շառլ դե Գոլի այցը լուսաբանած լրագրողները ոչ մի հիշատակում չունեն նրա մասին: Ավելին՝ սկզբում Փարիզն է ազատագրվել, հետո՝ Բորդոն, ու Ջեբրաիլովը միայնակ չէր կարող ազատագրել նախ Բորդոն, հետո՝ Փարիզը: Համակենտրոնացման ճամբարներից որևէ մեկի գերիների ցանկում չկա Ահմեդի Ջեբրաիլովի անուն-ազգանունը կամ գոնե նման անուն-ազգանուն: Ավելին՝ կեղծ են նրա պարգևները. համառ օգտատերերից մեկը հասել է նրա հայրենի գյուղ, գնացել նրա անվան թանգարան և համոզվել, որ Ջեբրաիլովի մեդալները Առաջին համաշխարհային պատերազմի պարգևներ են, երբ նա դեռ չէր ծնվել: Հավելեք՝ Ֆրանսիայի Տաղնե դյուշան շրջանի արխիվային դեպարտամենտը հաղորդել է, որ նման անուն ոչ մի տեղ չկա ու ոչ մի մեդալ այդ անունով մարդը չի ստացել: ՈՒ՝ Վիքիպեդիայից հանել են հերոս Ահմեդի Ջեբրաիլովի մասին հերոսական պատմությունը:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ.
Շարքային պատմություն է, չէ, շարքային հերոսի մասին, որ չի եղել: Բայց եթե մի քիչ խորանանք, այս պատմությունը այսօրվա Ադրբեջանի հայելին է: Երկիր, որ չի եղել, բայց ստեղծվել ու ապրում է ստի վրա ու ստի մեջ: ՈՒ՝ հերոսանում է Ահմեդի Ջեբրաիլովի ժառանգներով, որ մի օր կպարզվի՝ նույնպես չեն եղել ու չկան: Դաժան է պատմությունը՝ փաստեր է պահանջում: Ահմեդի Ջեբրաիլովի սուտ պատմությունն ու Ադրբեջանի պաշտոնական քաղաքականությունը ջրի երկու կաթիլ են, որոնք քիմիապես նույնը չեն լինում, բայց քաղաքականության մեջ նույնն են ու նույնը: