2020-ի նոյեմբերի 9-ին երկիրը անտեր էր։ Մի հատ, կես հատ քաղաքական ուժ ու գործիչ չհայտնվեց, որ կապիտուլյացիային դեմ հայտարարություն կաներ...

Ավտոբուս նստելուց մոտս թղթադրամներ էին: Վարորդն էլ թե բա պարտադիր պտի 100-անոց կոպեկ լինի: Ասում եմ, ես իմ գումարը վճարում եմ ու ես եմ որոշում ոնց վճարեմ:

Ամենաանհույս, ամենաամոթալի, ամենալքված, ամենաստորացուցիչ, ամենաչապրելու օրն էր 2020-ի նոյեմբերի 9-ը։ Այդ օրվանից այլևս ինձ համարում էի այս աշխարհում անիմաստ ապրած մարդ, ում ժամանակաշրջանում թշնամին հաղթանակ ունեցավ...

Զորավար Անդրանիկի խրատը Վրաստանի արտաքին գործոց նախարար Եվգենի Գեգեչկորիին՝ հայ-վրացական կարճատեվ պատերազմի առթիվ (զրույցը գրի է առել Երվանդ Փափազյանը։ Հանդիպմանը ներկա է եղել նաև Հովհաննես Թումանյանը):

ԱՄՆ-ի ընտրություններին հետևեցի մեծագույն խանդով։ Համեմատականի իմ նժարը, որն ազգային արժանապատվությանս ցուցիչն է, կանգնեց զրոյի վրա...

Նոյեմբերի 7-ն է. 1917-ի ճիշտ այս օրը տեղի ունեցավ համաշխարհային նշանակության իրադարձություն, որը միանշանակ փոխեց ողջ աշխարհակարգը. աշխարհում ստեղծվեց առաջին սոցիալիստական երկիրը: Օրվա թեմային համահունչ մի թեթև դիտարկում անեմ...

ՀՅԴ հիմնադիր սերնդին պատկանող (1893թ․), ՀՅԴ արեւելեան բիւրոյի անդամ, Հայաստանի առաջին հանրապետութեան առաջին վարչապետ (1918-1919թթ․), ճարտարապետ (1893թ․), պրոֆեսոր (1930թ․), տեսաբան՝ Յովհաննէս Քաջազնունին (1868-1938թթ․) իր «Ի՞նչ պիտի լինի Դաշնակցութիւնը» վերնագրով բովանդակալից յօդուածաշարում, 1907թ․, էական եւ խորքային բնորոշումներ է տուել ՀՅ Դաշնակցութեան գոյութեան ու լինելութեան մասին։ Յօդուածաշարի վերջաբանում, Քաջազնունին գրում է․

«Սիրո համար ենք ապրում և մեռնում։ Սերն Աստված է և Աստված սեր է»:

«Պետք է անմիջապես ըսեմ, որ ես դեմ չեմ համամարդկային գաղափարներուն, բայց սա ևս ճշմարիտ է, որ համամարդկային գաղափարներն Եվրոպային մեջ իսկ իրենց թեորիական շրջանին մեջ են, և ընկերվարական առաջնորդներն անգամ հայրենիքի գաղափարը չեն ժխտեր․- «այն օրը, որ հայրենիքիս վտանգ սպառնա օտարեն՝ կը մոռնամ ամեն բան և հրացան վերցնելով կռվի դաշտ կը հառաջանամ»։

1968 թ․ ավարտեցի Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը, և մեր կուրսը մեկ ամսով արտադրական գործուղման ուղարկեցին Մոսկվա։ Մոսկվայում մեզ տեղավորեցին «Սոկոլ» ուսանողական համալիրի հանրակացարանում։ Երկսենյականոց մի համարում տեղավորվեցինք ժողովրդի և հատկապես մտավորականության շրջաններում արդեն հայտնի երգիչ Խորեն Պալյանը, Սարգիս Բաղդասարյանը (որը հետագայում նույնպես ճանաչվեց և սիրվեց ժողովրդի կողմից որպես ազգագրական երգերի անզուգական կատարող) և ես։