Մշակութային հաստատությունները, մշակույթի գործիչները 2020-ի քովիդյան մարտահրավերները հաջողությամբ հաղթահարեցին։ Աստիճանաբար իրենց դռները բացեցին համերգասրահները, թանգարանները, թատրոնները՝ բացօթյա ձևաչափով, կրթական հաստատությունները՝ պարետի սահմանած անվտանգության կանոնները պահպանելով։ Աշնան սրացումները թերևս կանխատեսելի էին, քովիդն առանց այն էլ չէր հեռացել և դարձյալ սպառնում էր հեռավար կրթությամբ, անմշակույթ կյանքով։ Թուրք-ադրբեջանական ագրեսիան երկրորդ պլան մղեց վարակվելու վախը, թեև սահմանը վարակից պաշտպանելու համար ավելի ջանասիրաբար ենք դիմակը կրում։ Հայրենական կոչվող այս պատերազմը բացառում է մշակութային եռուզեռը՝ առցանց, թե կենդանի։ Մտավորակաները, արվեստագետները, կրթական հաստատությունները որդեգրել են թիկունքն ամուր պահելու, բանակին հնարավորինս օգնելու մարտավարությունը։ Թե՛ անհատները, թե՛ պետական ու մասնավոր կազմակերպությունները ամենատարբեր նախաձեռնություններով են հանդես գալիս։ Համերգի ու կինոյի տոմսը, վաճառված նկարի ու գրքերի գումարը, մասնակիորեն կամ ամբողջությամբ, ուղղվում է ռազմաճակատին կամ ապահովում Արցախից Երևան ու մարզեր տեղափոխված մեր հայրենակիցների կեցությունը։
ԳԱԳԻԿ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԻ «ՂԱՐԱԲԱՂ» ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՉԱԿԱՆ ՇԱՐՔԻ ՀԱՏՈՒԿ ՑՈՒՑԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
Գեղագիտության ազգային կենտրոնը հատուկ ցուցադրությամբ ներկայացնում է հայ գեղարվեստական լուսանկարչության նշանավոր ներկայացուցիչ Գագիկ Հարությունյանի «Ղարաբաղ» շարքը՝ 29 լուսանկարչական աշխատանքով։ Ցուցադրությունը բացվել է հոկտեմբերի 30-ին՝ ԿԳՄՍ նախարարության նախաձեռնությամբ, կգործի մինչև նոյեմբերի 30-ը: Մուտքի տոմսերի, պաստառների ու բացիկների վաճառքի ամբողջ հասույթը կփոխանցվի «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամին։ Նշենք, որ Գագիկ Հարությունյանը «Ղարաբաղ» շարքը ստեղծել է 1992-1997 թվականներին՝ Արցախյան պատերազմի առաջնագծում, Արցախի տարբեր շրջաններում։
«ՈՍԿԵ ԾԻՐԱՆԻ» «ՆՎԻՐՈՒՄ ԱՐՑԱԽԻՆ» ՆԱԽԱԳԻԾԸ
«Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնի «Նվիրում Արցախին» նախագիծը մեկնարկեց նոյեմբերի 1-ին, Կինոյի տանը՝ Նորա Մարտիրոսյանի «Երբ որ քամին հանդարտվի» ֆիլմի առաջնախաղով։
Մինչև նոյեմբերի 8-ը Կինոյի տանը նախատեսվում են նաև Ջիվան Ավետիսյանի՝ վերջերս մոսկովյան միջազգային կինոփառատոնից հանված «Դրախտի դարպասը», Գարեգին Պապոյանի «Բարի թռիչք», Սիլվա Խնկանոսյանի՝ Ռոտերդամի և Լայպցիգի միջազգային կինոփառատոների ծրագրերում ընդգրկված «Վախենալու ոչինչ չկա», պատերազմական թեմայով՝ Լիտվայում բնակվող մեր հայրենակից Մարատ Սարգսյանի՝ Վենետիկի միջազգային կինոփառատոնում ընդգրկված «Ջրհեղեղ չի լինելու» և Հակոբ Մելքոնյանի «Բլոկադա» ֆիլմերի համահայկական առաջնախաղերը: Նորա Մարտիրոսյանի «Երբ որ քամին հանդարտվի» ֆիլմը կցուցադրվի նաև նոյեմբերի 6-ին։
Ցուցադրությունները լինելու են բացառապես տոմսերով, և գոյացած ողջ հասույթն ամբողջությամբ փոխանցվելու է «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի «Մենք ենք, մեր սահմանները. բոլորս Արցախի համար» համազգային դրամահավաքին:
Ելնելով համավարակային իրավիճակից և դրանով պայմանավորված անվտանգության կանոնների պահպանումից, դահլիճում տեղերը լինելու են սահմանափակ: Յուրաքանչյուր ցուցադրման համար վաճառվելու է ընդամենը 150 տոմս: Նախագծի գործընկերներ IDBank-ն ու Idram-ը եռակողմ հուշագիր են կնքել «Ոսկե ծիրանի» հետ, որի արդյունքում երկու կառույցները հիմնադրամին կփոխանցեն նույնքան գումար՝ այդպիսով կրկնապատկելով նվիրատվությունը։
Ծրագրի շրջանակում կկազմակերպվի նաև պատերազմական այս օրերին տարբեր արվեստագետների կողմից ստեղծված պլակատների ցուցահանդես-վաճառք:
ՆԵՐԿԱՅԱՑՄԱՆ ՓՈԽԱՐԵՆ՝ ՔՈՂԱՐԿՈՂ ՑԱՆՑԵՐԻ ՊԱՏՐԱՍՏՈՒՄ
Համավարակի հետևանքով Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի պարապուրդի մատնված արտիստները կարծես գտել էին հանդիսատեսի հետ կապը չկորցնելու այլընտրանքը, հանդես էին գալիս բացօթյա համերգով՝ օպերային թատրոնի մեծ պատշգամբում։ Այսօր արդեն ակադեմիական թատրոնը այլ գործառույթ է իրականացնում։ Օպերային թատրոնի բեմում առաջնագծի զինվորին պաշտպանելու համար բեմում պատրաստում են քողարկող ցանցեր:
Թատրոնի ամբողջ անձնակազմը 24-ժամյա ռեժիմով աշխատում է մի քանի հերթափոխով: Աշխատանքներին մասնակցում են նաև այս գործի գիտակ կամավորներ:
Թատրոնի տնօրենի առաջին տեղակալ Կարինե Կիրակոսյանի հավաստմամբ՝ աշխատանքները կշարունակվեն այնքան ժամանակ քանի դեռ կա անհրաժեշտություն այս ձևով մեր քաջարի զինվորին աջակցություն ցուցաբերելու:
ԳՐՔԻ ՏՈՆԱՎԱՃԱՌ
Հոկտեմբերի 31-ին «Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնի» պուրակում տեղի ունեցավ գրքի տոնավաճառ: Մասնակցում էին հայաստանյան 33 հրատարակչություններ, մշակութային կազմակերպություններ և գրատներ։ Տոնավաճառի կազմակերպիչներն են ԿԳՄՍ նախարարությունը և «Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնը»: Կազմակերպիչների տեղեկացմամբ՝ գրքերի վաճառքից ստացված հասույթի շուրջ 50 տոկոսը փոխանցվելու է «Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամին»:
Հրատարակչությունները հանդես են գալիս նաև առանձին ծրագրերով։
ԹԻԿՈՒՆՔԸ՝ ՄՇԱԿՈՒՅԹ
Ամփոփելով նշենք, որ այս օրերին բարեգործական նախագծերի պակաս չունենք։ Հնարավորություն է տրվում և՛ անհրաժեշտ ապրանքը ձեռք բերելու, և՛ գիրք կարդալու, և՛ ֆիլմ նայելու, միաժամանակ աջակցելու սահմանին։ Այսպես է մշակույթը թիկունքում իր նպաստը բերում հայրենիքի պաշտպանությանը՝ մշակութային դադարը վերածելով մշակութային պատերազմի։
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ