«Յուրաքանչյուր ծխախոտ մուրճի մեկ հարված է ողնաշարին»

Երկրագնդի վրա ծխողների թիվը հասնում է 1,1 միլիարդի: Հայաստանում ծխում է տղամարդկանց 59,6 և կանանց 2,1 տոկոսը: Ծխախոտը սպանում է ամեն տասներորդին աշխարհում: Հարկ է նշել, որ ծխելու պատճառով առաջացած հիվանդությունների մահացու ելքը չի շրջանցում նաև պասիվ ծխողներին: 2004-2010 թվականներին հավաքված տվյալների համաձայն` պասիվ ծխելու հետևանքով աշխարհում տարեկան 600 հազար մարդ է մահանում, որոնց մեկ երրորդը` երեխա:
Ֆիզիոթերապևտ-մանուալիստ, ակադեմիկոս ԳԱԳԻԿ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆԸ հստակեցնում է` թեև հատուկ արգելքներ չկան, բայց փակ տարածքում ծխելն անթույլատրելի է: «Ծխախոտի ծուխը ավելի շատ վնաս է հասցնում չծխողին, որովհետև դա միայն ծուխ չէ, այլ ծխող մարդու թոքերի «արտաթորանքը»,- ասում է նա:- Մեզ մոտ հարցնում են` կարելի՞ է ծխել, և որպես կանոն մերժում չեն ստանում, որովհետև խստապահանջ չեն սեփական անձի նկատմամբ: Ինչպես մյուս պարագաներում` կեղծ քաղաքավարության զոհեր են»:
Երթուղայինի վարորդը ծխում է` հաշվի չառնելով հստակ սահմանված արգելքը և, ի պատասխան ուղևորների դժգոհության, պատճառաբանում` դրսի օդն ավելի կեղտոտ է, քան ծխախոտի ծուխը:
«Այսպես է առաջնորդվում մեր քաղաքացին, եթե փողոցը կեղտոտ է, իմ գցածը ի՞նչ պիտի անի: Մեկ հատ ավելի, մեկ հատ պակաս: Հիմա դու քո ծխախոտը թող, էկոլոգիական խնդիրն այլ կերպ կլուծենք»,-ասում է ակադեմիկիոսը:
Հաճախ կարելի է լսել նման դատողություններ` պապս 5 տարեկանից ծխել է և ապրել է 105 տարի:
«ՈՒրեմն պետք է ապրեր 206 տարի,- հակադարձում է ակադեմիկոսը:- Հնարավոր չէ, որ ծխող մարդը առողջ լինի, նիկոտինը թունավորում է օրգանիզմը օր օրի, ժամ ժամի: Կարող են նաև պարծենալ, որ 3, 4, 5 տուփ մեկ օրում ծխում են, չգիտակցելով, որ դրա համար պետք է ամաչել, ոչ թե գուխ գովել»:
Ի՞նչ է կատարվում ծխող մարդու օրգանիզմում:
«Վնասվում է սիրտ-անոթային համակարգը, թոքերը այրվում են, նիկոտինը մտնում է արյան մեջ ու վնասակար ազդեցություն է թողնում անոթների վրա,- պարզաբանում է մասնագետը:- Խաթարվում են նյութափոխանակությունը, նյարդային համակարգը: Տղամարդկանց մոտ ծխելը առաջացնում է իմպոտենցիա, քանի որ քայքայվում է լյարդը, որը պատասխանատու է նաև սեռական օրգանների համար:
Հղիության ընթացքում ծխող կինը երբեք չի կարող առողջ երեխա ունենալ, ծխի հետ օրգանիզմ թափանցող նյութերը կարող են ընդհուպ վիժում առաջացնել: Ծխող մարդն ասում է` առողջ երեխա ունեմ, նայում ես, արտաքինից լավն է երեխան, բայց պարզվում է` մտավոր խնդիրներ ունի: Ինչպե՞ս կարող է նիկոտինը չանդրադառնալ գենետիկ կոդի վրա»:
Յուրաքանչյուր ծխախոտ մուրճի մեկ հարված է ողնաշարին` այսպիսի բնորոշում է տալիս Գ. Կարապետյանը և պատմում է գիտնականների կատարած ուշագրավ մի փորձի մասին:
Հատուկ սարքի միջով անցկացրել են 400 սիգարետից առաջացրած ծուխը: Սարքի միջի ջուրը դարձել է սև գույնի: Եռացնելուց հետո ջուրը գոլորշացել է, մնացել է 7,5 գրամ սև գույնի, 400 տարրերից բաղկացած խտանյութ, որը թույն է և մահացու կյանքի համար:
Ծխելը վատ սովորություն է, որն աստիճանաբար վերածվում է օրգանիզմի պահանջի` կախվածության: Հոգեբանների կարծիքով` արգելքը միջոցը չէ ծխելու դեմ պայքարի, լավագույն ու երևի թե միակ միջոցը սեփական որոշումն է` կամքի ուժը:
Հավելենք, որ Հայաստանի Հանրապետությունը ծխողների քանակով աշխարհում զբաղեցնում է առաջատար դիրքեր, մեկ շնչին ընկնող ծխախոտի սպառման ծավալներով և բոլոր այն հիվանդություններով, որոնք առնչվում են ծխելուն: Ծխելուց մահացության դեպքերը մեր երկրում նույնպես անթույլատրելի շատ են:
«Հիվանդության ծանր փուլում մարդիկ հաճախ թողնում են ծխելը, բայց դա արդեն նման է տիեզերքում անօդ տարածության մեջ բաց թողած արբանյակի, որ անորոշության մեջ է ու մատնված բախտի քմահաճույքին»,- ասում է Գագիկ Կարապետյանը:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ