Քանի դեռ կրքով-ցասումով, սկզբունքային ու անշիջելի ատելությամբ ենք նայում նախկիններին, քանի դեռ յուրօրինակ ուրախությամբ, խանդավառությամբ ու անմիտ ոգևորվածությամբ մեղադրում ենք նախկիններին, ուրեմն չենք զղջում, որ թավիշներ բերեցինք երկրի իշխանության գագաթ, ուրեմն չի եղել ու չկա «ապաշխարած հեղափոխական»:

Էրդողանը Վիլնյուսում բարձրաձայնել է ռուս խաղաղապահների 2025թ. հեռանալու պարտավորության անխափան կատարման անհրաժեշտությունը: Փաստորեն, մնաց մի մեկուկես տարի: Շատ քիչ ժամանակ է մնացել, իսկ բանակցությունների արդյունքը դեռ զրոյական մակարդակի վրա է: Ի դեպ, պայմանագիր կնքելը մի բան է, դրա իրագործման մեխանիզմներ ստեղծելը լրիվ այլ գործ է: Պատմության փորձը ցույց է տալիս, որ կնքված պայմանագրերի լրիվ իրականացման տոկոսը շատ ցածր է: Դասական օրինակը 1939 թ. Ռիբենտրոպ-Մոլոտով պակտն էր, որը խորհրդագերմանական չպատերազմելու մասին էր: Կանխազգում եմ, որ ինչ էլ ստորագրվի Արցախի մասով, թուրքական տանդեմը չի կատարելու: Ժողովուրդն էլ ռուսական զորքի հեռանալուց հետո, բացառված չէ, որ դրանից էլ առաջ հեռանալու է Արցախից: Թերևս, ոչ մի կողմի վրա այլևս հույս դնել չի լինի: Արևմուտքը կերակրում է կոչ-հայտարարություն-որոշումներ-ցավակցություններով, ռուսական կողմը այնպես է խրված, որ հիմա ռեսուրս չունի ակտիվություն ցուցաբերելու համար, և հայտնի չի՝ ինչ է անելու: Իրանը ևս հանուն մեզ պատերազմի մեջ չի մտնի: Այն, որ ասում են մեր փրկությունը մեր հզորության մեջ է, և որը ես լուրջ չէի համարում, հիմա կարծում եմ, որ միակ լուծումն է: Նայում եմ հեռուստացույցով բանակի մասին հաղորդումը՝ զինվորականները ցույց են տալիս իրենց վարպետությունը, դա լավ է, բայց ժամանակակից պայմաններում անվտանգության առումով ոչ մի նշանակություն չունի: Մեկ ու կես տարում, եթե Հայաստանը կարողացավ ձեռք բերել հզոր հարվածային զինատեսակներ, որոնք կերաշխավորեն հակառակորդի ոչնչացումը կամ կործանարար պատասխան հարվածը, պետությունը կմնա, Արցախում էլ հայեր կապրեն:

«Ժողովուրդները կենդանիների և նրանց խարակտերիստիկ բնազդների դիմակի տակ ցուցադրեցին մարդկանց բնավորությունները և տիպերը, դասակարգային հատկությունները, մարդկանց կրքերը, ձգտումները, թերությունները և հիմարությունները: Ձաղկեցին, ծաղրեցին, խարազանեցին բարոյական այդ պակասությունները, այլանդակությունները»,- գրում է Ավետիք Իսահակյանը Իվան Կռիլովի առակների հայերեն հրատարության առաջաբանում («Առակներ» Հատընտիր, 1944թ. «Հայպետհրատ»):

20-րդ դարում մենք այնպիսի տրիումֆալ պիկեր ունեցանք՝ ռազմական, գիտական ու տնտեսական, մշակութային, որ մի քանի հազարամյակ մեզ կհերիքեր՝ ճիշտ ապրելու:

Մխիթար վարդապետ Գոշը ոչ միայն դատաստաններ ու առակներ է գրել, այլև աղոթքներ։ Պահպանվել է դրանցից միայն 3-4-ը, իսկ նրա հեղինակած աղոթքների ժողովածուն պարունակող միակ ցուցակագրված մատյանը 19-րդ դարի վերջեր կամ 20-րդ դարի սկզբներին «կորել է»։ Ինձ մի՛ հարցրեք՝ ինչպես թե կորել է, ինչու՞ է կորել, ինչպե՞ս է կորել։

Հայաստանն ու Արցախը միասին հզորանում էին, տարածաշրջանում ազդեցիկ գործոն էին դառնում։ Քայլ առ քայլ գնում էին ավելի հզորացման։ Հաշվի առնելով մեր ազգային ու կրոնական համախմբումը նաև սփյուռքում, հեռու չէր այն օրը, երբ սկսելու էինք վերածվել ցանցային կայսերության։

Լատվիան հաբռգել և սրընթաց գնում է բանդերականների ճանապարհով, այսինքն՝ նահատակման և պետության փակման: Մինչև սույն հզոր ազգին ավանսով ողորմի տալն ասեմ, որ Միացյալ Նահանգները, որը երբեք չի շեղվում թիրախից, երբեք չի հրաժարվում նպատակից, ամեն ինչ կանի, ինչ էլ լինի, իր շահերն իրականացնելու համար, կարծես ագոնիայի մեջ է, սկսել է շտապել. դեռ բանդերականների միսը չի վերջացել, որը նրանց համար խոզի մսի արժեք ունի, բայց ռուսների համար արդեն արագացված տեմպերով պատրաստում են ևս չորս տեսակի բավական որակյալ միս՝ լեհերինը, չեխերինը, լիտվացիներինը, էստոնացիներինը և լատվիացիներինը:

Անցած շաբաթ Վարդան Օսկանյանը բովանդակային ու լուրջ առաջարկ արեց: Նա, հիմնվելով միջազգային նախադեպային իրավունքի վրա, պնդում է, որ անհրաժեշտ է բանակցային գործընթացում ներառել Արցախի ինքնավարության հարցը (որն իրապես ընկալելի կլինի միջազգային հանրության համար, քանի որ ԼՂԻմ-ն ունեցել է այդպիսի ինքնավարություն), որը, Ադրբեջանի կողմից մերժվելու պարագայում, ավտոմատ հանգեցնելու է արտաքին ինքնավարության հարցի բարձրացմանը (Հայաստանին միանալու եղանակով):

Մինչև վերջերս Հայաստանն իրավամբ կովկասյան վագրի համբավ ուներ։ Որովհետև կովկասյան մյուս խոշոր ժողովուրդներն հետանկախական շրջանում արդեն պարտվել էին` չեչենները , վրացիները , ադրբեջանցիները:

Վերջերս հաճախ եմ լսում, թե ակադեմիական խոսքը ճիշտ չէ, պետք է իրերը կոչել իրենց անուններով և արտահայտվել շարքային մարդուն «հասկանալի» լեզվով՝ պատասխանելով իր իսկ ոճով։