Հիմա «Եվրատեսիլի» դռները լայնորեն բաց են մեր առաջ, բայց կցանկանա՞նք մենք մտնել այդ դռներից ներս ու զղջալ հերթական անգամ

«Եվրատեսիլ» երգի միջազգային մրցույթն արդեն վաղուց չի փայլում օրիգինալությամբ: Դանիայի մայրաքաղաք Կոպենհագենում անցկացվելիք «Եվրատեսիլ-2014» մրցույթում բեմ հանելով Ավստրիան ներկայացնող տրանսվեստիտ, կանացի զգեստով ու մորուքով Կոնչիտա Վուրստ կոչեցյալ մարդակերպին` «Եվրատեսիլը» որևէ կերպ չի նպաստում իր տարտամ նկարագրի թարմացմանը։ Կասկածելի արտաքինի, վարքագծի ու սեռական կողմնորոշման տեր բազում արարածների ենք տեսել այդ մրցույթում վերջին տարիներին: Էլ չխոսենք հաղթողի դափնին իրենց ուսերին կրող երգիչներից շատերի որակի մասին: Այո, հիմա «Եվրատեսիլի» դռները լայնորեն բաց են մեր առաջ, բայց կցանկանա՞նք մենք մտնել այդ դռներից ներս ու զղջալ հերթական անգամ:

Այս տարի, առավել քան երբևէ, «գաղափարականացված-սեռազրկված» է այս շոուն: Ազգերն ու պետությունները փորձաքարի են վերածվել` այլասերության նկատմամբ իրենց դիրքորոշումը ճշգրտելու առումով: Հայաստանը վերջին շրջանում գենդերային տխեղծ թեմայի բուռն քննարկումների մեջ է, համապատասխան կառույցների անգործությունից ճարահատյալ` առանձին պատվախնդիր անհատներ ուժերի ներածի չափով պայքար են ծավալել կոմայգու այլասերված «աշխատուժի» դեմ, իրավիճակին դիմակայելու կատաղի փորձեր են անում այլասերումի ջատագով, գրանտասուն վիժվածքները, որ առավել վտանգավոր են, քան հիվանդ, անոմալ երևույթ տրանսվեստիտները, որոնք իրենց չարաբաստիկ շեղմամբ ընդամենը կերակրատաշտի ֆունկցիա են կատարում այդ սպեկուլյանտների համար:
Եվրատեսիլյան խայտառակությանը իրենց հակազդեցությունն են դրսևորել մի շարք երկրներ` Բուլղարիան, Սերբիան, Չեխիան, Սլովակիան, Կիպրոսը, Հորվաթիան: Վստահաբար կարող ենք ասել, որ այս երկրների ցանկը կհամալրեն նորերը: Իսկ Հայաստանում շարժում է ձևավորվել (www.change.org կայքում), որի նախաձեռնողներն ու մասնակիցները դիմել են կառավարությանը, մշակույթի նախարարությանը, Հանրային հեռուստաընկերությանը` հրապարակելով հետևյալ կոչը. «Տարեցտարի «Եվրատեսիլ» մրցույթը դառնում է ավելի տհաճ և անիմաստ, բայց այս տարին մեզ` հայերիս համար, ովքեր դարեդար պայքարել են հանուն ազգային արժեքների, դարձավ անշրջելի: Ճիշտ այն պահին, երբ հայ ժողովրդի ճնշող մեծամասնությունը համախմբված պայքարում է հանուն իր իրավունքի՝ ապրելու մի երկրում, որտեղ այլասերվածությունն անընդունելի է, և որտեղ մարդիկ հավատարիմ են իրենց հավատին և ավանդույթներին, եվրոպական այլասերման մեքենան փորձում է մեկ բեմի վրա ներկայացնել հայկական մշակույթը և մի ավստրիացի արարածի` Կոնչիտա Վուրստ անունով:
Մենք` հայերս, լինելով մասնիկը մեր հայրենիքի, պայքարելով հանուն մեր հավատի, ազգային, հոգևոր արժեքների, համարելով մեզ լիարժեք տերը մեր երկրի, մշակույթի և պատմության, մեր խոր հիասթափությունն ենք արտահայտում, որ Եվրոպան մշակույթից սարքել է մի հարթակ, որտեղից փորձում է մեզ թելադրել փտած «արժեքներ»` արական սեռի մորուքավոր կանանց տեսքով:
Կոչ ենք անում մեր կառավարությանը և համապատասխան մարմիններին, որոնք պատասխանատու են «Եվրատեսիլում» Հայաստանի մասնակցության համար, հրաժարվել մրցույթից, հղում կատարելով մեծ ծախսերի աննպատակահարմարության վրա, բայց գիտակցելով, որ հայ ժողովուրդը չի ցանկանում բարձրացնել իր դրոշը այլասերվածների հետ մեկ բեմի վրա»:
Երբ մեզանում, ի պաշտպանություն անասնակերպ այդ ամբոխի, հանդես են գալիս տարբեր խմբակցություններ ու անհատներ` փոքրամասնությունների իրավահավասարությունը հասարակության մեջ պաշտպանելու հիմնավորմամբ, ես մնում եմ զարմացած: Ինչո՞ւ նույն այդ մտահոգ-սրտացավները չեն նկատում իրենց կողքին ապրող այլ փոքրամասնությունների` ծերանոցներում, մանկատներում բնակվող մեր հայրենակիցներին, հաշմանդամներին, որոնցից շատերը հաշմվել են արցախյան հերոսամարտում, որ այսօր Հայաստանն ապրի իր բաժին անկախությունն ու ապահովությունը և լինի գոնե այնքան անհոգ, որ իրեն թույլ տա այլասերության ճահճում խեղդվող տրանսվեստիտների հարցը քննարկելու ճոխությունը:
Բայց խորհենք մի փոքր. սա՞ էր Մոնթե Մելքոնյանի, Լեոնիդ Ազգալդյանի, Մովսես Գորգիսյանի, Թաթուլ Կրպեյանի, Արթուր Մկրտչյանի, մեր մյուս քաջերի արյան գինը: Նրանց անձնազոհության նպատակն այն էր, որ մենք, օրախնդիր, ազգի համար բախտորոշ հարցերը թողած, զբաղվենք գենդերի, «Եվրատեսիլ» գնալ-չգնալու հարցերո՞վ:
Ասեմ անկեղծ, ես ազգային արժանապատվությունս չափազանց վիրավորված զգացի, երբ շաբաթներ առաջ տեսա ամերիկահայ տրանսվեստիտների շքերթի լուսանկարները համացանցում: Բայց և մխիթարվելու առիթ ունեցա. բոլորիս համար էլ հասկանալի էր, թե ինչու էին նրանք մերկ հետույքներով թափվել փողոց երազանքների երկիր Ամերիկայում: Այդ դերակատարման համար էին ստացել ապաստան «բաղձալի» եզերքում, ու պիտի բացեին սեփական այլասերության բոլոր փակագծերը, որ հաստատագրեին այնտեղ բնակվելու իրենց ողորմելի իրավունքը: Ըստ էության` սա մեծ, գայթակղիչ գովազդ էր սեռական կողմնորոշման տիրույթներում անհուսորեն խարխափող փոքրամասնությունների համար: Սա ի ցույց էր դնում, թե ինչ «փայլուն» ճակատագիր է սպասում բոլոր շեղվածներին Ամերիկայում ու նրա նման այլ երկրներում: ՈՒ ես հույս ունեմ, որ մեր կոմայգու բոլոր «լեդիներն» իրենց ձեռներեցության մեջ չեն թերանա, կգտնեն ուղիներ` փախչելու Հայաստանից ու հասնելու հուսո ափ` Ամերիկա, Հոլանդիա, մեկ այլ գենդերացված երկիր: Այս հեռանկարը միայն ուրախացնում է ինձ, ապահովեցնում մեր վաղվա օրվա առումով: Սա է միակ, ընդունելի ելքը ստեղծված կացությունից: Վստահ եմ, որ այդ սեռախախտվածները գիտակցում են իրենց աննպատակ գոյության տխուր վախճանը Հայաստանում, հրաշալի գիտեն, որ ինչքան էլ գտնվեն ժամանակավոր տանիքներ իրենց տխմար գլուխների համար, միևնույն է, այդ գլուխներին իջնող բռունցքի պակաս չի զգացվելու մեր հայրենիքում: ՈՒ եթե կուզեք իմանալ, ինձ այնքան էլ չի մտահոգում` Հայաստանը կմասնակցի՞ «Եվրատեսիլ-2014»-ին, թե՞ ոչ: Առավել ոգևորված եմ մեր հասարակական պոռթկումով, ժխտողական-մարտական դիրքորոշմամբ ավստրիացի կամ ոչ ավստրիացի շեղվածների նկատմամբ: Ես իսկապես հպարտ եմ, որ մեր երկրում կարող են ոտքի կանգնել իսկական հայորդիները, իսկական ՄԱՐԴԻԿ և իրենց վճռական ձայնը բարձրացնել ընդդեմ այլասերության: Իսկ այն, որ, Հանրային հեռուստաընկերության հասարակայնության հետ կապերի բաժնի տեղեկացմամբ հարցի առնչությամբ դեռ վերջնական որոշում չի կայացվել, ինձ առանձնապես չի էլ մտահոգում: Առավել էական է հասարակության վերաբերմունքը, իսկ այն առկա է և ողջունելի:

Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Անհամբեր ու սիրով եմ սպասում իր հերթական գրին, ես էդ գրի մշտամնա ընթերցողն եմ
• Դերենիկ Դեմիրճյանի ժառանգության արժևորումը՝ ժամանակակից գիտական խոսքով
• Երախտագիտություն՝ կինոլեզվով
• Դերենիկ Դեմիրճյան-145
• «Այս մար­դիկ չեն սի­րում մեր ժո­ղովր­դին, պատ­րաստ չեն նրա հոգ­սը կրե­լու՝ ա­ռանց պարգևավ­ճա­րի»
• «Պե­տու­թ­յու­նը կորց­րել է իր դեմ­քը, և ե­թե մենք թույլ տանք, որ այս ճգնա­ժամն ա­վե­լի խո­րա­նա, ուղ­ղա­կի կկոր­ծան­վենք»
• «Կա այս­պի­սի մի կար­ծիք՝ հարկ է ստեղ­ծել Հա­յաս­տան ամ­րոց-պե­տու­թ­յուն»
• «Մի բան հս­տակ է՝ այս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը պետք է ան­հա­պաղ հե­ռա­նան»
• «Ե­թե մեր մշա­կույ­թը լի­ներ բարձր մա­կար­դա­կի վրա, մենք այ­սօր­վա ող­բեր­գու­թ­յու­նը չէինք ու­նե­նա»
• «Մեր թշ­նա­մու գոր­ծած ո­ճիր­նե­րից ու հան­ցա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րից ոչ մե­կը թույ­լատր­ված չէր ո­րևէ օ­րեն­քով»
• «Ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը»
• «Վեր­ջին տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով զին­ված հա­րուստ, ան­պարտ բա­նակ, սե­փա­կա­նին զու­գա­հեռ՝ պե­տա­կան հզոր ար­դ­յու­նա­բե­րութ­յուն պի­տի ստեղ­ծենք»
• «Ե­թե հի­մա ենք գնում փոխ­զիջ­ման, դրա տակ ի՞նչ է են­թադր­վում. ինք­նաոչն­չա­ցո­ւ՞մ, ինք­նաս­պա­նու­թ­յո­ւ՞ն»
• «Աստ­ված մեզ հետ է և մեր ար­դար գոր­ծին զո­րա­վիգ»
• «Պար­տադր­ված պա­տե­րազ­մը, ի­հար­կե, ծանր բան է, բայց մենք պատ­րաստ էինք դրան»
• «Հա­նուն ազ­գի, հա­նուն հայ­րե­նի­քի զոհ­ված­նե­րի հե­րո­սու­թ­յու­նը չա­փա­նիշ­նե­րի փո­փո­խու­թ­յան են­թա­կա չէ»
• «Ինչ­պես Հի­սու­սը, այդ­պես էլ Նա­րե­կա­ցին Աստ­ծուց նե­րո­ղու­թ­յուն է խնդ­րում բո­լո­րիս մեղ­քե­րի հա­մար»
• «Մենք աշ­խար­հի մեջ ենք, ու աշ­խարհն է մեր մեջ. պար­զա­պես, որ­պես գաղտ­նի զենք, ու­նենք Ո­գին, որ մեզ պա­հել ու պա­հե­լու է»
• «Մենք Աս­տու­ծոյ փառք կու տանք, որ հայ­րե­նի­քը կը մնայ հայ­րե­նիք եւ մեր մնա­յուն հաս­ցէն»
• «Կար­դում էի այն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րի ցան­կը, որ պատ­րաստ­վում են հա­նե­լու դպ­րո­ցա­կան դա­սագր­քե­րից, ու սար­սա­փում էի»

Մեկնաբանություններ