«Գիրք ծաղկանցը»` մնջախաղի պետական թատրոնում

Երևանի մնջախաղի պետական թատրոնը ներկայացնում է «Գիրք ծաղկանց» բեմադրությունը` ըստ Դերենիկ Դեմիրճյանի համանուն վիպակի:

Մեկ ժամ տևողությամբ միմոդրաման պատկերում է միջնադարյան հայկական բարձրաքանդակը` Մարդու, Առյուծի, Ցլի և Արծվի միֆական կերպարներով, որոնք խորհրդանշում են չորս ավետարանիչներին: Բարձրաքանդակը կենդանանում է` պատմելու գրքի ու գրի խորհրդի, մագաղաթյա մատյանների և նրանցում տեղ գտած աստվածային մանրանկարների մասին: Փոքրիկ պոետը ծանոթանում է հայոց այբուբենին և սկսում գրել ծաղիկների մասին իր գիրքը: Ժամանակը հոսում է: Գիրքը բուժում է փոքրիկ աղջկա անբուժելի հիվանդությունը: Երիտասարդ կինը բացահայտում է գրքի խորհուրդը: Գիրքը իր մշտական հանգրվանն է գտնում սրբազան գրապահոցում` Մատենադարանում:
Ներկայացման բեմադրիչը Ժիրայր Դադասյանն է, կոմպոզիտորը` Վահան Արծրունին:
Դերերում` Յուրի Կոստանյան, Նաիրա Եդիգարյան, Մարգարիտա Առաքելյան, Շուշան Սարգսյան, Ինա Հախնազարյան, Մերի Կիրակոսյան:
Դերենիկ Դեմիրճյանի տուն-թանգարանի վարիչ, գրականագետ Կարինե Ռաֆայելյանը բեմականացման առիթով ասաց, որ բովանդակային աղերսներն այստեղ այնքան շատ չեն, որքան մթնոլորտն է հիշեցնում «Գիրքր ծաղկանցը», այսինքն` մեր համաժողովրդական պաշտամունքն է առ գիրք, նրա անցած ճանապարհը և բազում դեգերումներից հետո հանգրվանումը Մատենադարանում:
«Այս ստեղծագործության մեջ ես տեսա հայկական մանրանկարչություն, հայ բեմարվեստ, հայ կինոարվեստ, և՛ Փարաջանովին տեսա, և՛ Ժիրայր Դադասյան բեմադրիչ արվեստագետին տեսա, և, իհարկե, Դեմիրճյանին,- ասաց նա:- Ամեն ինչ ժեստերի, երաժշտության լեզվով է մատուցվում, այստեղ տեքստ էլ չկա, որ մենք բովանդակային աղերսների մասին խոսենք: Գործը ստեղծված է ուղղակի Դեմիրճյանի հենքով: Վահան Արծրունու երաժշտությունը շատ համահունչ է թեմային, շատ պլաստիկ են արտիստները, և ընդհանրապես, դասական այս գործի անունը ոգեղեն մթնոլորտի առկայություն է ապահովում դահլիճում: Ցավոք, այն հանիրավի մոռացության է մատնված»: Կարինե Ռաֆայելյանը նշեց, որ երջանկահիշատակ Լևոն Անանյանը շահագրգիռ էր, որ Դեմիրճյանի «Գիրք ծաղկանցը» և «Քաջ Նազարը» ներմուծվեն հանրակրթական ծրագիր, Ժիրայր Դադասյանը նրան նույնպես ասել է, որ կողմնակից է այդ նպատակին:
Ժիրայր Դադասյանը մեզ հետ զրույցում «Գիրք ծաղկանցի» առիթով ասել էր. «Գրականությունը մեզ համար առիթ է, ըստ էության, մենք ինքներս ենք ստեղծում դրամատուրգիան, մնջաղաղում մենք ենք հեղինակը: Նա, ով ծանոթ է «Գիրք ծաղկանց» ներկայացմանը և վիպակին, կտեսնի ինչ-որ ներքին կապ, բայց ոչ վերարտադրություն: Այսինքն, մնջախաղը ոչ թե բեմականացում է, այլ տվյալ գրական գործի ներքին ազդեցության, տրամաբանության վերարտադրությունն է` այս տեսքով: Մնջախաղը չունի պատրաստի դրամատուրգիա, չի գրվում, մարմինն ինքն է ստեղծում դրամատուրգիան, և ներկայացումը ձևավորվում է աշխատանքի մեջ»:
Նշենք, որ «Գիրք ծաղկանցի» հերթական բեմադրությունը կկայանա այսօր Երևանի պատանի հանդիսատեսի թատրոնի շենքում:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ