Հակավարչապետական «մուտիտ»-ը չաշխատեց

Վերջին տարիների հայաստանյան ներքաղաքական պայքարին վերաբերող առաջնային թեմաներից է եղել վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի դեմ ուղղված «PR արշավը»: ՈՒշագրավ է, որ այդ արշավն ուղեկցվել է տարատեսակ մեթոդների կիրառմամբ՝ սկսած ամենակեղտոտ «մուտիտների» տարածումից, վերջացրած «վերլուծականներով»: Պատճառը հասկանալի է. Հայաստանն այն երկիրն է, որտեղ վարչապետի պաշտոնը կարևորագույն նշանակություն ունի թե՛ քաղաքական, թե՛ ֆինանսական առումով (ըստ ճաշակի և ցանկությունների):
Նշենք, որ այս տարիներին պտտված հակավարչապետական լուրերի շարքում առաջնային դերակատարություն է ունեցել այն «տեղեկությունը», թե վարչապետի պաշտոնում Տիգրան Սարգսյանին դեմ են հատկապես ռուսները, քանզի Տիգրան Սարգսյանն արևմտյան կողմնորոշում ունեցող գործչի համբավ ունի, ընկալվում է եվրոպական շրջանակներում և կայուն հարաբերություններ է պահպանում «եվրատլանտիստների» հետ: Առաջին հայացքից այս «մուտիտ»-ը կարող է ճշմարիտ թվալ, հատկապես, երբ հաշվի ենք առնում առկա աշխարհաքաղաքական իրողությունները և այն փաստը, որ Ռուսաստանը և Արևմուտքը շարունակում են մրցակցությունը, իսկ Հարավային Կովկասում այդ մրցակցությունն ավելի սուր բնույթի է, քանզի տարածաշրջանը գտնվում է ռուսական կենսական շահերի ապահովման գոտում: Բնականաբար, թե՛ ռուսները, թե՛ «եվրատլանտիստները» Հայաստանում ունեն իրենց շահերը և որոշակի աշխատանք են ծավալում կարևորագույն պետական պաշտոններում «իրենց մարդկանց» տեսնելու համար:
Հաշվի առնելով Հայաստանի ներքին ու արտաքին քաղաքականության առանձնահատկությունները, պետք է նաև փաստել, որ ՀՀ վարչապետը չի կարող լինել մեր երկրի ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանի համար անընդունելի գործիչ: Դա, նախ և առաջ, կվնասեր հենց Հայաստանին: Մեր երկրի իշխանական համակարգի գլխավոր ռեսուրսներից մեկը միշտ էլ համարվել է ռուսական քաղաքական էլիտայի հետ ունեցած կայուն հարաբերությունը, և Հայաստանի 20-ամյա անկախության շրջանում դժվար կլինի մտաբերել որևէ վարչապետի, որի հետ գործ ունենալուց հրաժարվել են ռուսական իշխանությունները կամ էլ կասկածել են ռուսական շահերին խոչընդոտելու գործում: Լինենք անկեղծ. մենք ռուսներից մեծ կախվածություն ունենք և տեսանելի ապագայում չենք կարող աշխարհաքաղաքական ճամբար փոխել, մանավանդ որ ռուսական ճամբարում բավականին հարմար դիրքեր ունենք:
Իսկ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի մասով ամեն ինչ ակնհայտ է: Նա սերտ հարաբերություններ ունի եվրոպական շրջանակների հետ՝ միևնույն ժամանակ հանդիսանալով «սվոյակ» ռուսական քաղաքական էլիտայի համար: Չմոռանանք, որ Տիգրան Սարգսյանը տևական ժամանակ ուսանել է Լենինգրադում, և նրա համակուրսեցիներից շատերն այսօրվա ռուսական քաղաքական ու տնտեսական էլիտայում բարձր դիրքեր են գրավում: Բավական է հիշել միայն ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի և «Գազպրոմի» տնօրեն Ալեքսեյ Միլլերի ուսանողական տարիների համատեղ լուսանկարները, որոնք ամիսներ շարունակ պտտվում էին սոցիալական ցանցերում: Հիշենք նաև այն փաստը, որ համաշխարհային ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի օրհասական օրերին հենց վարչապետ Տիգրան Սարգսյանն էր բանակցում ռուսական կողմի հետ, և հենց նրա ջանքերով էլ հաջողվեց անդնդի եզրին հայտնված տնտեսության մեջ ներդնել կես միլիարդ դոլարի ծավալով ռուսական վարկը: Կասկածից վեր է, որ այդ օրերին հայկական կողմը չէր ներկայացնի Տիգրան Սարգսյանը, եթե ռուսների համար անընդունելի գործիչ լիներ:
Ինչևէ, Տիգրան Սարգսյանի քաղաքական մրցակիցների պտտած «տեղեկատվությունը» փուչիկի նման վերջնականապես պայթեց օրեր առաջ Աշգաբադում կայացած ԱՊՀ կառավարությունների խորհրդի հերթական նիստի ընթացքում, երբ կայացավ Ռուսաստանի նախկին նախագահ և նորանշանակ վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևի և ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի հանդիպումը: Նշենք, որ նման միջոցառումների ընթացքում դիվանագիտական պրակտիկան չի պարտադրում երկկողմ հանդիպումների անցկացում, և դա կողմերի ցանկությամբ է պայմանավորված, ասել կուզի՝ կողմերն իրենք են որոշում` առանձնազրույց ունենա՞լ, թե՞ ոչ: Եվ, եթե հաշվի ենք առնում այն փաստը, որ Հայաստանի վարչապետը, համաձայն Սահմանադրության, այդ հանդիպումից մեկ օր հետո պետք է հայտարարի կառավարության հրաժարականը, և պաշտոնապես չի հայտարարվել, որ Տիգրան Սարգսյանը շարունակելու է պաշտոնավարել, ապա ստացվում է, որ այս քայլով ռուսական կողմն ընդգծված ազդակներ է հղում առ այն, որ Հայաստանի վարչապետի պաշտոնում ցանկանում է նորից տեսնել Տիգրան Սարգսյանին:
Դիվանագիտական նրբությունը կայանում է նրանում, որ աշխարհի հզորագույն երկրի վարչապետը չէր հանդիպի հայաստանցի գործընկերոջը, որը, բառիս բուն իմաստով, մեկ օր հետո վայր է դնելու իր լիազորությունները, եթե չլիներ «մեսիջ» տալու ցանկություն: Ի վերջո, մենք գործ ունենք դարերի պետականության ավանդույթներ ունեցող Ռուսաստանի հետ, որի ղեկավարների որոշումները, մեղմ ասած, երկու րոպեում չեն ընդունվում: Ինչևէ, Տիգրան Սարգսյանի հակառակորդներն այս հանդիպումից հետո ստիպված են այլ «մուտիտներ» հորինել, քանզի ռուսական տարբերակը չգործեց:

Ալբերտ ՊՈՂՈՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ