Նոր աշխարհակարգի կառուցման հիմքում բացահայտորեն դրվում է բլոկային տրամաբանությունը
Հեռավոր ձևով այն տպավորությունն է ստեղծվում, որ ռուսական աշխարհաքաղաքական միտքը բլոկային պոտենցիալ է տեսնում Իրանի և Թուրքիայի հետ հարաբերություններում։
Նոր աշխարհակարգի կառուցման հիմքում բացահայտորեն դրվում է բլոկային տրամաբանությունը, որն իր էությամբ կարող է ունենալ հիերարխիկ բնույթ։
Ճիշտ այնպես, ինչպես ԽՍՀՄ-ի ժամանակներում սոցիալիստական և կապիտալիստական լագերներից բացի կային տարբեր բլոկային կառուցվածքներ, այդպես էլ BRICS-ի ներսում Չինաստանն ու Հնդկաստանը քաղաքական և տնտեսական իմաստներով արդեն լիիրավ բլոկներ են։
Մյուս կողմից էլ, քանի որ մրցունակ լինելու համար բլոկները պետք է բավարարեն հզորության մինիմալ պահանջները, ապա այս հանգամանքը եվրասիական մյուս խոշոր պետությունների առաջ դնում է լրջագույն խնդիր, այն է՝ ռացիոնալ բլոկային կազմի ընտրությունը, հաշվի առնելով դրանից առաջացող պոտենցիալ շահերն ու կորուստները, ինչպես նաև հաճախ շատ ծանր պատմական բեռը։
Քանի որ դեպի արևմուտք և հատկապես դեպի Գերմանիա բլոկային իմաստով Ռուսաստանի ճանապարհները փակ են, ապա ռուսների համար այլ ճանապարհ չկա, բացի Իրանի ու Թուրքիայի և բոլորի արբանյակների հետ միասին մինչև 400-միլիոնանոց մի բլոկ սարքելը։
Հատկապես Ռուսաստանի ու Թուրքիայի հարաբերությունների դինամիկայից, ավելի կոնկրետ, Պուտինի և Էրդողանի հարաբերությունների դինամիկայից կարելի է եզրակացնել, որ բանը հենց գնում է դեպի նման բլոկի կառուցումը։
Պարզապես կողմերից ամեն մեկը աշխատում է հնարավորինս ավելի մեծ պոտենցիալ ու ավելի հարմարավետ նախնական պայմաններ ապահովել իր համար։
Այսինքն, եթե նույնիսկ, ինչպես Չինաստանն է պնդում, ապագա աշխարհակարգը պետք է կառուցվի միայն փոխշահավետ սկզբունքների հիման վրա, բայց նույնիսկ այդ պայմաններում մրցակցությունը մնում է մրցակցություն։
Իրադարձությունների նման դինամիկան հատկապես մեզ համար կունենա ճակատագրական նշանակություն, քանի որ բնական է նաև, որ նման բլոկի ներսում ևս պետք է լինեն բաժանարար գծեր, որը մենք չենք որոշելու, այլ՝ բլոկի ներսի ուժային բալանսը։
Չնայած իր ծայրահեղ բարդությանը, նման բլոկի կառուցումը, համարյա թե այլընտրանքի իսպառ բացակայության պայմաններում, թվում է հավանական։
Պավել Բարսեղյան
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
