Հարբեցող «Քյորփի» դողացող ձեռքերով
Ձմեռն աննախադեպ ստացվեց ոչ միայն ցրտերի, այլև քաղաքական թեժացումների առումով: Թե՛ աշխարհում, թե՛ Հայաստանում: Հայաստանի թե՛ ներքաղաքական, թե՛ արտքաղաքական, առավել ստույգ` ղարաբաղյան «ֆրոնտում»: Ղարաբաղի շուրջ ակտիվացումներ միշտ են եղել, երբեմն թվացել է` ուր որ է տեղաշարժ կլինի, սակայն կյանքն ապացուցել է` անհնար է:
Այսօր համանման վիճակ է: Հերթագայող զարգացումներն արձանագրում են` ինչ-որ խմորումներ են տեղի ունենում այդ «ֆրոնտում»:
ա) Հենց միայն օր ու գիշեր դադար չառնող ադրբեջանական կրակահերթերը, և այն էլ զինադադարի 20-ամյակի օրերին, դիվերսիոն ակնհայտ հարձակումները, բավարար են ասելու, որ գործընթաց է հասունանում:
բ) «Հասունացող» գործընթացի մասին կոնկրետ ակնարկ արեց Սերգեյ Լավրովը, ասելով` նոր առաջարկներ կան, սակայն կողմերն իրենք պետք է հասնեն հարցի հանգուցալուծմանը: Հոգեվերլուծություն անել պետք չէ, սակայն արձանագրում անհրաժեշտ է. ըստ ամենայնի, առաջարկների մոդերատորը արևմտյան համանախագահությունն է, և սա ակնհայտ է համանախագահ ՈՒորլիքի ակտիվությունից, ինչը հաստատ Ռուսաստանի սրտով չէ, դրա համար էլ ռուսական կողմը հիշել է «կողմերին»:
գ) «Կողմերից» մեկը ևս, ինչպես ասացինք, ամենևին թույլ չի տալիս իրեն մոռանալ ու կրակում է` անզուսպ ու անվերջ: Ինչն էլ իր հերթին արձանագրում է, որ առաջարկությունների ուրվագծին, որպես այդպիսին, անդրադարձ է եղել երկու տարի միմյանց չհանդիպած հակամարտող երկրների նախագահների վերջին` Վիեննայում կայացած հանդիպման ժամանակ, դրան անդրադարձ կլինի այսօր` երկու երկրների ԱԳ նախարարների, ինչպես նաև փետրվարին սպասվելիք երկու նախագահների հանդիպմանը, և այդ առաջարկները կրկին ու կրկին Ադրբեջանի ու իր հարբեցող «Քյորփի» սրտով չեն, դրա համար էլ «հարբած» կրակում է: Ասել է` հիմա էլ «ինքն» է համանախագահող կողմերին ռազմական լեզվով հասկացնում, որ չի համաձայնելու առաջարկներին։
դ) Այս համատեքստում շատ հետաքրքիր է «դառնում» Իրանից Վրաստան «անցնող» մեկ տոննա թմրանյութը, որը հայտնաբերվեց Մեղրու անցակետում:
ե) Մի բան էլ. օրերս ռուս փորձագետներից մեկն ասպարեզ նետեց մի տեղեկություն, ըստ որի, Ռուսաստանի ու Հայաստանի մաքսային կետը, ըստ ամենայնի, անցնելու է Գորիսի և ոչ Մեղրու կողմերով:
Հիշենք, որ ժամանակին «սեղանի վրա էր» Մեղրին Ղարաբաղի հետ փոխանակելու արևմտյան ծրագիրը, ինչին էլ, ըստ որոշ աղբյուրների, հաջորդեց հոկտեմբերի 27-ը։
Ինչևէ: Ղարաբաղյան բանակցությունները միշտ էլ եղել են փակ, և փշրանքներով դատել, թե իրականում ինչ է տեղի ունենում այդ «ֆրոնտում», շատ դժվար, եթե չասենք` ուղղակիորեն անհնար է, քանի որ խաղը շատ նրբերանգներ ունի: Պայմանավորվողները, այո, պետք է լինեն հակամարտող կողմերը, սակայն… գերխաղացողների ճնշման ու պարտադրանքի դեպքում լոկ:
Իսկ ղարաբաղյան հարցը չի լուծվել ու չի լուծվի ոչ այն պատճառով, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը չեն կարողանում պայմանավորվել (եթե հարցի լուծումը միայն նրանց տիրույթում լիներ, գուցե և լուծման եզրեր գտնվեին), այլ որ Ղարաբաղի հարցում առաջին հերթին հակասություններ կան գերտերությունների մոտեցումներում. Ղարաբաղը վերջիններս օգտագործել և օգտագործում են որպես ջոկեր` տարածաշրջանում իրենց հարցերը լուծելու համար:
Իսկ այսօր, առավել քան երբևէ, գերտերությունները միմյանց հետ առճակատման մեջ են ամենուր և մի այլ կերպ (տե՛ս Մայդանը), ուստի կարելի է հաստատակամ պնդել` այս փուլում ևս տեղաշարժ չի լինի: Եթե, իհարկե, աշխարհի «տերերը» խելագարության կանխավարկածով չառաջնորդվեն` ղարաբաղյան ֆրոնտում նույնպես «Մայդան» չսարքեն` հարբեցող «Քյորփի» դողացող ձեռքերով:
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
