Իրանի Ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհուրդը որոշում է ընդունել Իսրայելին պատասխան ռազմական հարված հասցնելու վերաբերյալ։ Հերքվել է արևմտյան ԶԼՄ-ների տեղեկությունը, թե Իրանը մտադիր է գրոհել Իսրայելը Իրաքի տարածքից առաջիկա օրերին՝ մինչև ԱՄՆ-ի նախագահի ընտրությունները։ «Իրանի պատասխանը Իսրայելի ագրեսիային իրավունքի հարց է, որը մեզ համար հստակ որոշված է, և այն, թե ինչպես ենք գործելու, կախված է պլանից»,- ասել է իրանցի բարձրաստիճան պաշտոնյան։

Նորություններ » «Եթե ընկերությունը շահույթ չունի, ինչպե՞ս է մարելու վարկը»

«Եթե ընկերությունը շահույթ չունի, ինչպե՞ս է մարելու վարկը»

26.05.2020 | 00:28

Covid-19-ից բացի, այսօր մեր ժողովրդին մտահոգող խնդիրը քաղաքական է։ Մոտ մեկ ամիս է, ինչ մեր քաղաքացիների շուրթերին է ՌԴ ԱԳ նախարար Լավրովի հայտարարությունը, ըստ որի բանակցային սեղանին դրված է Արցախի հարցի փուլային լուծման տարբերակը։ Սրա կողքին ՀՀ վարչապետը օրենսդիր մարմնի ամբիոնից հայտարարեց, որ ինքը միայն ժողովրդի առջև է հաշվետու այս հարցում։ Արդյունքում այդպես էլ պարզ չդարձավ, թե ինչ փաստաթուղթ է դրված բանակցային սեղանին։ Այս հարցի քննարկումից սկսեցինք մեր զրույցը Արցախի ազատագրական պայքարի մարտիկ, ֆիդայական կամավորական ջոկատներից մեկի հրամանատար, «Վեդի Վայն» ընկերության նախագահ ՄԱՆՎԵԼ ՂԱԶԱՐՅԱՆԻ հետ։

-Եթե մենք բոլորս միասնական լինենք այնպես, ինչպես եղել ենք Սարդարապատի, Արցախի ազատագրական պատերազմում, ինչպես 2016-ի քառօրյայում, երբ ամբողջ ազգը միասնաբար ոտքի էր ելել, և արտերկրի մեր հայրենակիցները պատրաստվում էին գալ ու կռվել Արցախի համար` մենք հաղթանակ կունենանք,- ասում է պարոն Ղազարյանը։- Մենք չենք կարող կորցնել Արցախը։ Հակառակը, ես ամեն օր պահանջատեր եմ, մենք պետք է մտածենք ոչ միայն Արցախի, այլև Արևմտյան Հայաստանի՝ մեր կորուսյալ հայրենիքի մասին։ Ճիշտ է ասված` մինչև երեխան լաց չլինի, մայրը կաթ չի տա։ Մենք ամեն օր աշխարհից պահանջելիք ունենք։

-Այդ դեպքում ինչու՞ պաշտոնապես չի հերքվում Լավրովի հայտարարությունը։

-Գիտեք` քաղաքական դաշտում այդ կարգի տեղեկություններ այնքա՜ն են եղել տարիների ընթացքում։ Ասվում է մի բան, արվում է մեկ այլ բան։ Եվ հետո, ինչու՞ ենք ուզում, որ յուրաքանչյուր հայտարարության հետևից ազգովին ընկնենք, որ հասկանանք։ Վարչապետը հստակ հասկացրեց, որ առանց ժողովրդի կամքի այդ հարցը չի կարող լուծվել։ Հիշեցի Արթուր Աղաբեկյանի հարցազրույցներից մեկը, որտեղ նա պատմում է, թե 1996-ին Լևոն Տեր-Պետրոսյանը ինչպես է գալիս Արցախ, հանդիպում բոլոր հրամանատարների հետ և ասում. «Տղերք, Արցախը տվողն էլ եք դուք, չտվողն էլ»։ Այժմ մոտավորապես նույն բանն ասում է Նիկոլ Փաշինյանը. «Ժողովուրդը պետք է որոշի»։

-Ես Ձեզ ճի՞շտ հասկացա, ուզում եք ասել, որ ոչ ոք Արցախը զիջել չի՞ կարող։

-Այո, ավելին, սրանից հետո էլ ով լինի ՀՀ վարչապետ, առանց ժողովրդի կամքի չի կարող այդ հարցը լուծել։

-Իսկ եթե արտաքին ճնշումներ լինեն իշխանության վրա, և Հայաստանին խոստանան տնտեսական շահեկան պայմաններ զիջման դիմա՞ց։

-Այդ ճնշումները եղել են և՛ 91-ին, և՛ 96-ին, և՛ հետո, սակայն մենք իրավունք չունենք ընկրկելու։ 1994-ին ազերիների խնդրանքով զինադադար կնքվեց, և այն ժամանակվանից մինչ օրս միջազգային կառույցները այս հարցում երկակի ստանդարտներ են կիրառում։ Նույն այդ եռանախագահությունը, երբ պետք է աչք է փակում ադրբեջանցիների սադրանքների վրա, ոչ ոք շահագրգռված չէ խնդրի կարգավորմամբ, քանի որ չլուծված հակամարտությունն իրենց ձեռք է տալիս։ Անիմաստ է հույս դնել օտարների օգնության վրա, հույսներս մեզ վրա պիտի դնենք, քանի որ աշխարհում ամեն ինչ հարաբերական է։

-Ի՞նչ եք կարծում, եթե սոցիալ-տնտեսական լարվածությունը մեծանա, հնարավո՞ր է, որ Արցախի հարցը դառնա երկրորդային։

-Չի կարող նման բան լինել, բացառում եմ։ Մենք սոցիալապես ավելի ծանր ժամանակներ ենք ունեցել` 1991-1992-ին, և հակառակը, ազգովին կանգնած էինք Արցախի կողքին։ Ճիշտ է ցուրտ ու մութ տարիներ էին, բայց բոլորիս հոգիները լուսավոր էին՝ վառվում էին հայրենիքի համար կռվելու և այն ազատագրելու կրակով։ Գաղափարը մեկն էր, թեկուզ և մեռնեինք, բայց մեր սերունդները ազատագրված հայրենիք պետք է ունենան։ Այնպես որ, սոցիալական վիճակը երբեք չի կարող ազդել մեր ազգային գերակայությունների վրա։

-ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանը մայիսի 9-ի ԱԺ-ի նիստին Շուշիի ազատագրման օրը մոռացավ նա իր գործընկերոջ ծնունդը շնորհավորեց ժողովրդի ընտրյալների ծափերի ներքո, իսկ Շուշիի ազատագրման օրը շնորհավորեց հուշումից հետո։ Ըստ Ձեզ սա ինչպե՞ս է տեղավորվում ազգային գաղափարների, արժեքների համատեքստում։

-Ամաչում եմ։ Գուցե պահի տակ շատ բան կարելի է մոռանալ, բայց Շուշիի ազատագրման օրը` երբեք. խոսքս շարքային քաղաքացիների մասին չէ, այլ պետական պաշտոնյաների։ Բոլոր ժամանակներում նրանք պարտավոր են հիշել և մեծ շուքով նշել այդ օրը։ Եթե չազատագրվեր Շուշին, մենք այսօր չէինք ունենա Արցախը, չէինք ունենա այդ նույն հպարտ քաղաքացուն։ Մեր պատմության այդ էջով ես շատ հպարտ եմ։ Պատկերացրեք մեր վիճակը, եթե հանկարծ պարտված լինեինք։ Հայաստանի կանոնավոր բանակը և կամավորները իրենց արիությամբ զարմացրել էին ադրբեջանցի զինվորներին, ինչի մասին վկայում են նաև դոկումենտալ ֆիլմերը։ Ընդհանրապես չի կարելի մոռանալ մեր ազգային արժեքները։ Իհարկե ֆետիշացնելուն ևս դեմ եմ և չեմ կիսում այն պնդումները, որ դարեր շարունակ նման հաղթանակ չենք ունեցել։ Շատ հաղթանակներ ենք ունեցել, ուղղակի չենք կարողացել պահպանել այդ արժեքները։ Աստված տա, որ հիմա կարողանանք պահպանել՝ վերջնականապես հասնենք մեր նպատակին, Արցախը տեսնենք ազատագրված և միջազգայնորեն ճանաչված։

-Երբ Դուք ասում եք «հպարտ քաղաքացի», ինչո՞վ է այսօր այն արտահայտվում։ Օրինակ, 2018-ի մայիսին մարդկանց մեջ հույսը մեծ էր, այսօր հուսահատությունը շատ է, սպասումները չիրականացած։

-«Հպարտ քաղաքացի» դիմելաձևը առաջինը օգտագործել է Գարեգին Նժդեհը իր նամակներում` ուղղված ղափանցիներին։ Իմ խոր համոզմամբ` մարդն ընդհանրապես պետք է հպարտ լինի որպես ՀՀ քաղաքացի, և դա պետք է լինի բնական, ոչ թե արհեստական։ Մենք լավ ժողովուրդ ենք, բարի, ստեղծարար, ազատատենչ, մեր ազատության համար պայքարող։ Մենք չունենք թուրքերի բարբարոսությունը, բայց արի ու տես, որ թուրքերն իրենց լավ պրոպագանդում են, ստեղծել են լավագույն կարգախոս` «Հպարտ եմ, որ թուրք եմ», չնայած այն բանին, որ շատ ազգերի համար «թուրքը» բացասականի հոմանիշն է։ Մի խոսքով, մենք մշտապես պետք է մեզ հպարտ զգանք։ Ինչ վերաբերում է 2018-ին, իրոք մեր ժողովուրդը հպարտ էր. առանց ծեծ ու ջարդի իշխանությունը հանձնվեց ժողովրդին, և նա Նիկոլ Փաշինյանին տվեց իր վստահությունը։ Այլ հարց է, թե մարդկանց քանի տոկոսն է այսօր գոհ, քանի տոկոսն է դժգոհ։ Դա էլ է բնական, հիասթափության համար կարող են լինել և՛ օբյեկտիվ և՛ սուբյեկտիվ պատճառներ. մի դեպքում հնարավոր է երկրի ղեկավարը սխալ լինի, մյուս դեպքում` ժողովրդի մի հատվածը։ Այնպես որ, այս հարցում գործոնները բազմաթիվ են։ Բոլոր դեպքերում օրախնդիր պահերին, երբ վարչապետը կոչով դիմի ժողովրդին, կարծում եմ բոլորը կմիախմբվեն։

-Ըստ Ձեզ` օրհասական պահին ժողովրդի համախմբումը վարչապետի անձո՞վ է պայմանավորված։ Օրինակ, նույն 2016-ի ապրիլյան քառօրյայի ժամանակ բոլորը մի բռունցք դարձան։

-Դա սերն է դեպի հայրենիքը և ոչ թե սերը դեպի երկրի առաջին դեմքերը։

-Պարոն Ղազարյան, քաղաքական դաշտից անցում անենք տնտեսականին։ Վերջին երկու տարում Հայաստանի տեղեկատվական դաշտը լի է կալանքների վերաբերյալ տեղեկատվությամբ։ Շատ մեկնաբանների կարծիքով էլ հասարակությանը սև ու սպիտակի են բաժանել։ Ի՞նչ եք կարծում, այս ամենը զգուշավորություն չի՞ առաջացնում օտարերկրյա ներդրողների շրջանում, ինչը պասիվացնում է ներդրումների ընթացքը։ Կիսու՞մ եք այս կարծիքը, և ընդհանրապես, տնտեսական հատվածում կոնկրետ ի՞նչ է փոխվել։

-Բոլոր ժամանակներում դրսի մեր հայրենակիցներից լսել եմ. «Վախենում ենք գալ Հայաստան, բիզնեսը ձեռքներիցս կխլեն»։ Անկեղծ ասեմ` վերջին երկու տարում դրսի մեր գործարար հայրենակիցների մոտ նման մտավախություն չեմ նկատել։ Հակառակը, նրանց մեջ ցանկություն կա Հայաստանում ներդրումներ անելու։ Այս երկու տարում իշխանությունները որևէ գործարարի վնաս չեն տվել, չեն խանգարել։ Մարդիկ հանգիստ իրենց համար աշխատում են` անկախ այն բանից, նիկոլակա՞ն են, թե՞ ոչ։ Գոնե ես տեսնում եմ, որ կան գործարարներ, ովքեր ջերմ հարաբերություններ են ունեցել նախկին ռեժիմի հետ, այսօր էլ հանգիստ աշխատում են, և ոչ ոք նրանց չի խանգարում։

-Համոզված եմ, որ Ձեր այս խոսքից հետո ընթերցողների զգալի հատված ենթադրելու է, որ Դուք «ճամբար» եք փոխել, քանի որ բոլորս էլ լավ գիտենք և հիշում ենք, որ 1998-ից սկսած Դուք բարձր դիրք եք զբաղեցրել, պատգամավոր եք եղել։

-Ինձ ճանաչողները գիտեն իմ սկբունքայնությունը և երբեք չեն կարող մեղադրել «ճամբար» փոխելու մեջ։ Ես համակարգի հիմնադիր եմ եղել և հետո դարձել եմ այդ համակարգի ամենափոքր հիմնարկը։ Այսքանով ավարտենք այս թեման, քանի որ սովորություն չունեմ նախորդ իշխանությունների հետևից քննադատելու։ Դուք որպես լրագրող ևս կհիշեք՝ ես բոլոր իշխանություններին ժամանակ բարձրացրել եմ ամենասուր խնդիրները, խոսել եմ ուղիղ մարդկանց երեսին։ Հիշեցնեմ նաև, որ խորհրդային ժամանակներից սկսած պաշտոն եմ զբաղեցրել։ Այնպես որ Ռոբերտ Քոչարյանի կամ Սերժ Սարգսյանի ժամանակ չէ, որ ես որևէ դիրքի եմ հասել։ 1991-1994 -ին ժամանակ առ ժամանակ պաշտոնս թողել զենք եմ վերցրել և կռվել եմ հայրենիքիս համար, որպես ֆիդայի։ Կանոնավոր բանակ չտարան, քանի որ Սպարապետն ասաց. «Մանվել, քեզ նման մասնագետները մեզ տնտեսությունում են պետք»։

-Ամեն դեպքում, որպես արհեստավարժ մասնագետ, ի՞նչ խնդիր եք տեսնում այսօր տնտեսությունում և լուծման ի՞նչ առաջարկ ունեք։

- Խնդիրները շատ-շատ են տնտեսության բոլոր ոլորտներում, այստեղ իշխանությունը մշտապես անելիք ունի։ Մենք պետք է կողք կողքի մտածենք խնդիրների լուծման ուղղությամբ, չմոռանալով հայկական ասացվածքը. «Եղունգ ունես` գլուխդ քորի»։ Ես մեր ընկերության ծրագրերն ու զարգացումը որևէ իշխանության հետ չեմ կապում, իմ ու իմ թիմի, նրանց տաղանդի և աշխատասիրության վրա եմ հենվում։ Կարևորը` կողքից մեզ չխանգարեն։

-Այդ դեպքում վերաձևակերպեմ հարցս. Դուք ի՞նչ հարց ունեք, որ կբարձրացնեիք այսօր։

-Ձեր հարցը ինձ մի պատմություն հիշեցրեց։ Տարիներ առաջ ՀՀ-ում գյուղատնտեսական տարի էր հայտարարված։ Այդ հարցով քննարկում էր, վերջում ինձ հարցրին, թե ասելիք չունե՞մ։ Բոլորի ուշադրությունը հրավիրեցի մի կարևոր խնդրի վրա, ասացի, որ Արարատյան դաշտում ոռոգման պիկին ջուրը «կորչում» է 10 օրով, 20 օրով, ուր է կորչում` չգիտեմ։ Միևնույն ժամանակ նշեցի, որ ջրի կորուստը մեր երկրի վրա շատ թանկ է նստում՝ բերքը փչանում է, ինչի մասին լավ տեղյակ է գյուղնախարարը։ Հարցս մնաց անպատասխան։ Հիմա գործընկերներս ասում են. «Մանվել, բայց քեզ պե՞տք էր, որ խոսեցիր»։ Այդ նույն խնդիրը մնում է չլուծված մինչ օրս։ Եթե մենք այդ ջուրը չենք օգտագործում, հինգ րոպե հետո այն հասնում է Ադրբեջանի սահման, և նրանց երկիրը շենանում է մեր ջրով։ Այս հարցը պետք է լուծվի, և մեր բնակչությանը անվճար ոռոգման ջուր տրվի։ Խոշոր տնտեսավարողները ջրի դիմաց պետք է վճարեն, բայց ժողովրդին, որը մշակում է իր 500, 1000 քմ հողամասը, ջուրը պետք է տրվի անվճար: Պետք է մշակվի հստակ քաղաքականություն, համաձայն որի անվճար ոռոգման ջուր կտրամադրվի մինչև որոշակի մակերեսով հողակտոր մշակող գյուղացուն: Ներկայումս ձևավորված տնտեսական և սոցիալական պայմանների համակցության պայմաններում ոչ անմիջական կապ ունեցող մեկ գործոն վերջնական արդյունքում հանգեցնում է տնտեսական, ժողովրդագրական, սոցիալական մեկ այլ խնդրի կամ արդյունքի: Անվճար ոռոգման ջրի տրամադրումը կավելացնի հասարակ գյուղացու մասնակցության բաժինը գյուղմթերքի արտադրությունում, արդյունքում բարելավելով գյուղացու սոցիալական վիճակը, որն էլ իր հերթին ոչ միայն որոշ չափով կկասեցնի սեզոնային արտագնա աշխատանքի մեկնումը, այլև կավելացնի մշակովի հողերի ծավալը, գյուղացին կդառնա իր երկրի արտադրողն ու սպառողը: Սա շատ կարևոր խնդիր է, և բոլորովին էլ ուշ չէ գտնել լուծումը։

-Կարանտինով պայմանավորված` մոտ 40 %-ով նվազել է շուկայում ալկոհոլի սպառումը։ Ի՞նչ կանխատեսում ունեք, և որքանո՞վ է տրամաբանական գործարարներին անտոկոս վարկ տրամադրելու քաղաքականությունը։

-Իսկապես սպառման հարցում լուրջ խնդիր կա, և դա միայն Հայաստանում չէ։ Իրականում ալկոհոլի սպառումը նվազել է մոտ 60%-ով: Բնականաբար, սպառման նվազումը բացասական ազդեցություն ունի մեր շահույթների վրա, զգալիորեն նվազել են արտահանման ծավալները։ Համաշխարհային իրադարձությունների ընթացքն ու կանխատեսվող տնտեսական ճգնաժամը հասարակության համար ձևավորել են այնպիսի պայմաններ, երբ հացի խնդիրն է դարձել առաջնայինը: Այս պայմաններում ալկոհոլի շուկան մեծ վնասներ է կրում։ Փորձում ենք լուծումներ գտնել։ Ինչ վերաբերում է անտոկոս վարկերին, ապա դրանք տրամադրվում են գործարարներին աշխատավարձ հատկացնելու նպատակով և ոչ արտադրության զարգացման համար։ Կարծում եմ` պետությունը պետք է հոգա քաղաքացիների սոցիալական խնդիրները և ոչ գործարարները։ Աշխատավարձերի համար հատկացվող վարկերը արդարացված չեմ համարում, քանի որ վարկը, միևնույն է, պետք է վերադարձվի, և այդ գումարը մնում է տնտեսավարողի ուսերին։ Եթե ընկերությունը շահույթ չունի, եկամուտ չունի, ինչպե՞ս է մարելու վարկը, թեկուզ և` անտոկոս։

Զրուցեց

Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆԸ

Դիտվել է՝ 24732