«Իրատեսի» զրուցակիցն է Ազգային ժողովի «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր ԱՆՆԱ ԿՈՍՏԱՆՅԱՆԸ:
-«Լուսավոր Հայաստանը» վարչապետի իր թեկնածուն ունի՝ կուսակցության ղեկավար Էդմոն Մարուքյան: Արտախորհրդարանական ուժերի հետ, փաստորեն, երկխոսությունը չստացվեց, ու դուք առաջադրեցիք ձեր թեկնածուին, ինչո՞ւ:
-Տրամաբանական է, որ խորհրդարանական ուժը, որ քաղաքացիների տված քվեով է ներկայացված խորհրդարանում, պետք է ունենար իր թեկնածուն, և Մարուքյանի առաջադրումը, առաջին հերթին, պայմանավորված է մեր ընտրողների պահանջով։ Ինչ վերաբերում է արտախորհրդարանական ուժերի հետ երկխոսությանը կամ կոնսենսուսին, այն պետք է համընդհանուր, ոչ թե մեկ խմբի (տվյալ դեպքում՝ 17 ուժերի) համար ընդունելի լինի: Անկեղծ ասած, ինձ մեկ այլ հարց է հետաքրքրում՝ 17 ուժերի առաջադրած թեկնածուն ընդունելի՞ է ՀՀ բոլոր քաղաքացիների համար:
-Ձեր հարցազրույցներից մեկում ասում եք, թե Վազգեն Մանուկյանի առաջադրումը հետ նայել է նշանակում: Նման գնահատականն ինչո՞վ է պայմանավորված:
-«Լուսավոր Հայաստան» կուսակցությունը հիմնադրման առաջին օրվանից մշտապես շեշտել է, որ հայ քաղաքական դաշտում նոր դեմքեր են պետք, նոր մոտեցումներ, նոր ուժեր, նոր գաղափարներ, որպեսզի երկար ու ձիգ տարիներ ամորֆ դարձած քաղաքական դաշտն սկսի վերափոխվել։ Ամենայն հարգանքով առաջադրված թեկնածուի՝ Հանրապետության առաջին վարչապետի հանդեպ, ինչպես նաև գնահատելով նրա ներդրումը հայոց պետականության կայացման գործում, պետք է նշեմ՝ ճգնաժամային կառավարման փորձի նախկին շեշտադրումները ժամանակավրեպ կարող են լինել, քանի որ այս իրավիճակն աննախադեպային է, այնպիսի իրողություններ են տեղի ունեցել, որոնք նախկինում ավագ սերունդը չի տեսել կամ ապրել։ Մեր պատկերացմամբ՝ այս պարագայում հիրավի կոնսենսուսային թեկնածուն պետք է ոչ միայն փորձառու լինի, այլև կարողանա իրական կոնսոլիդացիա ապահովել՝ իր շուրջը հավաքել պետական կառավարման կամ առհասարակ կառավարման փորձ ունեցողներին և ոլորտային լուրջ մասնագետներին: Այն անհատներին, ովքեր տարիների հաջողակ փորձ են կուտակել, իսկ հիմա պատրաստակամ կլինեն իրենց գիտելիքները ծառայեցնելու հանուն հայրենիքի փրկության։ Ես՝ որպես ԱԺ պատգամավոր, վստահորեն կարող եմ ասել, որ «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության առաջնորդը կարող է իր շուրջը հավաքել նման մարդկանց ու լինել անցումային կառավարության վարչապետի այլընտրանքային թեկնածու։
-Եթե արտախորհրդարանական ուժերն ասեին՝ համաձայն են Մարուքյանի թեկնածությանը, կմիանայի՞ք:
-Քաղաքական ուժերի միավորման հրամայականն այսօր ոչ միայն քաղաքական, այլև, առաջին հերթին, համաժողովրդական պահանջ է: Չոռանանք՝ վարչապետի հրաժարականի լեգիտիմ գործընթացի մեկնարկը կախված է խորհրդարանական մեծամասնության ներկայացուցիչներից, որ պետք է գիտակցեն՝ հայրենիքի փրկությունն իրենցից է կախված: Ազգային ժողովի պատերից դուրս տեղի ունեցող ցանկացած գործընթաց ապակայունացնում է պետության՝ առանց այն էլ երերացող սյուները։ Բազմիցս կրկնել ենք, հիմա էլ վերահաստատում եմ՝ վարչապետի օրինական պաշտոնանկությունը կարող է և պետք է տեղի ունենա միայն խորհրդարանում՝ Սահամանադրական ճանապարհով՝ անվստահության միջոցով, առաջադրված թեկնածուին ընտրելով։ Ցանկացած այլ գործընթաց վտանգելու է պետությունը։
-Ստացվում է՝ ԼՀԿ-ն նորից երրորդ ճանապարհն է ընտրում:
-Ինչպես կուզեք անվանեք, թեկուզ հենց երրորդ ճանապարհ, եթե այն առավելապես մեղմելու կամ կայունացնելու է պետության վիճակը, ուրեմն թող այն կոչվի երրորդ՝ փրկության ճանապարհ։ Ընդհանրապես այս օրերին ամենաշատ շահարկվող թեմաներից մեկն էլ հենց այս եզրույթն է, երբ տարբեր շրջանակներ փորձում են հասարակությանն անորոշության մեջ գցել՝ պնդելով, թե «Լուսավոր Հայաստանը» ո՛չ սև է, ո՛չ՝ սպիտակ, ո՛չ աջ և ո՛չ էլ ձախ կողմում է: Սա կեղծ պարտադրանք է, քաղաքական ուլտիմատում, ինչի միջոցով փորձում են ստիպել անել այս կամ այն գործողությունը, ինչը, ըստ էության, ինչ-որ մեկի ծածուկ շահը պաշտպանելուն է միտված: Այսինքն, մեզ փորձում են ահաբեկել, թե իբր ինչ-որ մեկի խաղն ենք խաղում։ Սա ոչ մի տեղ չտանող քաղաքականություն է։ Հասկանալի է, թե ինչի համար է տարվում մեր դեմ այս արշավը: Տարբեր ուժերի համար արենա մտնելու և ինքնադրսևորվելու համար քաղաքական պարարտ հող է ստեղծվել, և այդ ճանապարհին օրենսդիր մարմնի երկրորդ ընդդիմադիր ուժը, գուցե, խանգարող հանգամանք է, որին ուղղակիորեն պետք է պիտակավորել և մարգինալացնել։ Այս ամենով հանդերձ, երբ խոսվում է երրորդ ճանապարհի մասին, դա ինքնին հենց «Լուսավոր Հայաստանի» տեսլականն է, օրակարգն ու այլընտրանքը կամ մեր ուրույն խաղը:
-Ստեղծված իրավիճակից ելքեր գտնելու համար Ազգային ժողովում լսումներ էիք կազմակերպել, բայց ի՞նչ երաշխիքներ ունեք, որ իշխանությունն ականջալուր է լինելու:
-Խորհրդարանական լսումները, որպես կանոն, իշխանության համար չեն լինում. դա հարթակ է, որտեղ Հայաստանի Հանրապետության ցանկացած քաղաքացի պետության ինչ-որ իրավիճակի վերաբերյալ կարող է իր պատկերացումներն արտահայտել: Ելույթներում հնչած արժեքավոր մտքերը հավաքվում և նյութականացվում են հետագա որոշումների տեսքով՝ կա՛մ օրենսդրական նախաձեռնության, կա՛մ քաղաքական որևիցե գործընթացի մակարդակում։
-Արտախորհրդարանական ուժերը ժամանակ են տվել Նիկոլ Փաշինյանին: Կհեռանա՞, ու ինչո՞վ է հղի նրա չհեռանալը:
-Բարդ է ասել՝ կհեռանա, թե ոչ, քանի որ նրա բոլոր գործողությունները հուշում են, որ բոլորովին էլ ճամպրուկային տրամադրություն չունի. ավելին, մեկը մյուսի հետևից քայլեր է կատարում, որոնք տպավորություն են ստեղծում, թե նրա համար խորապես միևնույնն է՝ ինչ է մտածում ժողովուրդը։ Մյուս կողմից էլ, կարելի է մտածել, որ գուցե միտումնավոր է բորբոքում ժողովրդի զայրույթը՝ օր առաջ իրեն պատասխանատվության բեռից ազատելու համար։ Ակնհայտորեն այս լարված իրավիճակը գնալով պայթյունավտանգ է դառնում, քանի որ երկկողմանի քաղաքացիական բախման նախադրյալներ են ստեղծվել։ Սա հիմնավոր փաստարկ է, որպեսզի Փաշինյանն օր առաջ հեռանա վարչապետի պաշտոնից՝ հստակ գիտակցելով, որ այս քայլի ձգձգումը, նոր պատերազմի առկախված վտանգի ֆոնին, բերելու է ներքաղաքական մթնոլորտի շիկացման։ ՈՒնենք սահմանափակ ժամանակ՝ կարգի բերելու ներքաղաքական դաշտը, հստակեցնելու առաջնահերթությունները, հավաքագրելու առաջատար ոլորտային մասնագետներին և կազմելու իրական համազգային կոնսենսուսով ձևավորված կառավարություն։
-Իշխանական ձեր գործընկերները հավատացնում են, թե զօրուգիշեր տքնաջան աշխատում են՝ լուծելու համար առաջնային ու անհետաձգելի հարցերը։ Նկատու՞մ եք այդ աշխատանքը։
-Անկեղծ ասած, պատերազմի մեկնարկից ի վեր նրանց հետ գրեթե կապ չի եղել, քանի որ ներխորհրդարանական աշխատանքները բոլոր ուղղություններով խաթարված են։ Հանձնաժողովի նիստերը չեն կայացել, քննարկումներ չեն ծավալվել ոչ միայն այս իրավիճակի, այլև ընթացիկ նախագծերի շուրջ։ Աշխատում են, թե ոչ, չեմ կարող ասել, տեղյակ չեմ, թե ինչպե՞ս, ի՞նչ միջոցներով, ո՞ր ուղղություններով են աշխատանքներ տարվում, հետևաբար կդժվարանամ գնահատական տալ։ Եթե իրոք տքնաջան աշխատում են, ինչպես իրենք են ասում, ապա այդ աշխատանքը հավուր պատշաճի ներկայացնելու խիստ անհրաժեշտություն կա։
Զրույցը՝ Սևակ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆԻ