«Ադր­բե­ջան­ցի­նե­րի խորհր­դան­շա­կան օ­րե­րը գա­լիս-գնում են, բայց նրանց հաղ­թա­նա­կը չի գա­լիս ու չի էլ գա­լու»

Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի «Իմ քայ­լը» խմ­բակ­ցու­թյան պատ­գա­մա­վոր ՏԱ­ԹԵ­ՎԻԿ ՀԱՅՐԱ­ՊԵ­ՏՅԱՆՆ ա­սում է, որ ադր­բե­ջան­ցի­նե­րը, ի­րենց ա­վագ եղ­բայր­նե­րի՝ թուր­քե­րի նման, ինչ-ինչ խոր­հր­դան­շա­նա­կան օ­րեր են գտ­նում, ու ի­րենց սին ե­րա­զանք­նե­րը փոր­ձում այդ օ­րե­րի հետ կա­պել:

«Ի­րա­տե­սի» հետ զրույ­ցում ման­րա­մաս­նում է. դեռևս սեպ­տեմ­բե­րի 29-ին ադր­բե­ջան­ցի պատ­գա­մա­վոր Թու­րալ Գան­ջա­լիևը Facebook-ով հան­րա­յին մի­ջո­ցառ­ման հրա­վեր էր ու­ղար­կել, որ­տեղ նշ­վում էր, թե հոկ­տեմ­բե­րի 18-ին՝ Ադր­բե­ջա­նի ան­կա­խու­թյան օ­րը, հա­վաք­վե­լու են Ստե­փա­նա­կեր­տում: Սիմ­վո­լիկ այդ օ­րե­րը գա­լիս-գնում են, բայց հաղ­թա­նա­կի օրն այդ­պես էլ չի գա­լիս ու չի գա­լու, վս­տա­հեց­նում է մեր զրու­ցա­կիցն ու ա­վե­լաց­նում՝ այս պա­տե­րազ­մը մեզ հա­մար գո­յու­թե­նա­կան կռիվ է, մեկ տար­բե­րակ կա միայն՝ ապ­րել, իսկ ապ­րել նշա­նա­կում է հաղ­թա­նակ տա­նել:

«Ադր­բե­ջա­նա­կան հա­սա­րա­կու­թյան ներ­սի տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րը տար­բեր են: Օ­րի­նակ, երբ նա­խա­գահ Ա­լիևն օ­րերս հայ­տա­րա­րել էր Զան­գե­լա­նի շր­ջա­նի մի շարք գյու­ղե­րի «ա­զա­տագր­ման» մա­սին, սո­ցիա­լա­կան ցան­ցե­րի օգ­տա­տե­րե­րը հարց­նում էին՝ ներ­կա­յաց­ված գյու­ղե­րի ա­նուն­ներն ար­դեն մի ան­գամ բարձ­րա­ձայն­վել են որ­պես Ադր­բե­ջա­նի վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ ան­ցած տա­րածք­ներ, ին­չու՞ են դրանք որ­պես նոր ա­զա­տագ­րում­ներ ներ­կա­յաց­վում: Բա­ցի Ա­լիևից՝ այս օ­րե­րին ադր­բե­ջան­ցի տար­բեր պաշ­տո­նյա­ներ ու հա­սա­րա­կա­կան գոր­ծիչ­ներ, ո­րոնք մշ­տա­պես խո­սել են հնա­րա­վոր հա­մա­կե­ցու­թյան մա­սին, ան­հե­թեթ հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րի շքերթ են կազ­մա­կեր­պել: Սո­ցիա­լա­կան ցան­ցե­րում գրում են, թե ադր­բե­ջա­նա­կան բա­նա­կը կա­րո­ղա­ցել է այն­պի­սի հա­ջո­ղու­թյուն­ներ գրան­ցել, որ հա­յե­րը ստիպ­ված պետք է հան­ձն­վեն: Ի­րենց մոտ հաղ­թա­նա­կի տպա­վո­րու­թյուն է, գա­ղա­փար չու­նեն ձա­խող­ված բա­նա­կի, բազ­մա­թիվ կո­րուստ­նե­րի, հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նա­կա­վոր լի­նե­լու ու այլ հան­գա­մանք­նե­րի մա­սին: Իսկ մենք ընդ­հա­կա­ռա­կը՝ հա­սել ենք մի կե­տի, որն ընդ­հան­րա­պես հետ­քայ­լի հնա­րա­վո­րու­թյուն չի տա­լիս: Նույն Շու­շին ա­նա­ռիկ ամ­րոց է, որ­տե­ղից մեր պաշտ­պան­վելն ու հա­կա­ռա­կոր­դին ջախ­ջա­խե­լը շատ ա­վե­լի նպա­տա­կա­հար­մար է»,- նշում է պատ­գա­մա­վո­րը:

Տաթևիկ Հայ­րա­պե­տյա­նը դրա­կան է հա­մա­րում ռազ­մա­ճա­կա­տում տի­րող ի­րա­վի­ճա­կը քար­տե­զի մի­ջո­ցով հան­րու­թյա­նը ներ­կա­յաց­նե­լու գոր­ծե­լաո­ճը: Ինչ­քան բաց ես լի­նում հա­սա­րա­կու­թյան հետ, ա­սում է, մար­դիկ այն­քան լավ են հաս­կա­նում՝ ինչ է պետք ու ինչ կա­րող են ա­նել: Շա­տե­րը, ա­վե­լաց­նում է մեր զրու­ցա­կի­ցը, հենց միայն այդ քար­տե­զին նա­յե­լով են ո­րո­շել ա­ռաջ­նա­գիծ մեկ­նել, կա­մա­վո­րա­կան խմ­բեր են կազմ­վել, թի­կուն­քում աշ­խա­տանք­ներն էլ ա­վե­լի հա­մա­կարգ­ված են դար­ձել և այլն: Մինչ­դեռ ադր­բե­ջան­ցի այն հա­սա­րա­կա­կան գոր­ծիչ­նե­րը նույ­նիսկ, որ մշ­տա­պես փոր­ձել են օ­բյեկ­տիվ լի­նել, ըստ պատ­գա­մա­վո­րի դի­տար­կում­նե­րի, ժա­մա­նա­կից շուտ հաղ­թա­նա­կի էյ­ֆո­րիա­յով են տար­վել:

Հայ­րա­պե­տյա­նը զու­գա­հեռ­ներ է անց­կաց­նում այ­սօր­վա ի­րո­ղու­թյուն­նե­րի և 1992-ի հետ, երբ Ադր­բե­ջա­նում իշ­խա­նու­թյան ե­կավ պան­թուր­քա­կան գա­ղա­փար­նե­րի տեր Ա­բուլ­ֆազ Էլ­չի­բե­յը, ո­րի գոր­ծու­նեու­թյունն ու վա­րած քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը Ա­լիևը միշտ է քն­նա­դա­տել: Հի­մա, փաս­տո­րեն, նույն ճա­նա­պար­հով է գնում ու ա­ռաջ տա­նում պան­թուր­քա­կան գի­ծը: Ի­հար­կե, հա­վե­լում է իշ­խա­նու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցի­չը, Ադր­բե­ջա­նի բռ­նա­պե­տը փոր­ձում է շատ ա­վե­լի զգու­շա­վոր լի­նել ու չփ­չաց­նել հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը Ռու­սաս­տա­նի հետ, բայց նրա գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը բո­լո­րո­վին այլ բա­նի մա­սին են վկա­յում: Ա­վե­լին. պան­թուր­քա­կան գա­ղա­փա­րա­խո­սու­թյան ա­ռաջմ­ղու­մը վտան­գա­վոր հետևանք­ներ է ու­նե­նա­լու Ադր­բե­ջա­նի հա­մար: ՈՒ թեև Ա­լիևն ա­սում է, թե Հա­յաս­տա­նի տա­րածք­նե­րի նկատ­մամբ որևէ նկր­տում չու­նի, մեկ­նա­բա­նում է ադր­բե­ջա­նա­գե­տը, բայց հու­նի­սի 3-ի ե­լույ­թի ժա­մա­նակ խո­սել է Զան­գե­զու­րի ու Երևա­նի նկատ­մամբ ու­նե­ցած հա­վակ­նու­թյուն­նե­րի մա­սին:

Ըստ «Իմ քայ­լը» խմ­բակ­ցու­թյան պատ­գա­մա­վո­րի՝ Իլ­համ Ա­լիևը լավ է հաս­կա­նում՝ ինչ վտանգ­նե­րով ու հետևանք­նե­րով է հղի Թուր­քիա­յի ան­մի­ջա­կան ներգ­րավ­վա­ծու­թյունն Ադր­բե­ջա­նի ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան դաշ­տում: Թեև Ա­լիևը փոր­ձում է տպա­վո­րու­թյուն ստեղ­ծել, թե ի­րա­վի­ճա­կի տերն ինքն է, բայց նա սոսկ խա­մա­ճիկ է Թուր­քա­յի հրա­մա­նա­տա­րու­թյան ձեռ­քին: «Ադր­բե­ջա­նի բռ­նա­պե­տը կա­րո՞ղ է ար­դյոք դա­դա­րեց­նել պա­տե­րազ­մը, երբ իր ժո­ղովր­դի մոտ հաղ­թա­նա­կի հս­տակ ակն­կա­լիք­ներ է ձևա­վո­րել, իսկ հայ­կա­կան կող­մը չի պատ­րաստ­վում ու չի ըն­դու­նում նա­հան­ջի տար­բե­րա­կը: Իր հար­ցազ­րույց­նե­րում կար­միր թե­լի նման անց­նում է այն գի­ծը, թե ին­չու հա­յե­րը չեն հան­ձն­վում: Իսկ ի՞նչ է ե­ղել ան­դառ­նա­լի, որ հան­ձն­վենք, ին­չու՞ հան­ձն­վենք: Մեր հան­ձն­վե­լը նշա­նա­կում է սե­փա­կան հայ­րե­նի­քում գո­յու­թյան դա­դա­րե­ցում: Դա անհ­նա­րին բան է, ու մենք եր­բեք էլ տա­րած­քի խն­դիր չենք լու­ծել, մեր պայ­քա­րը գո­յու­թյան պաշտ­պա­նու­թյան հա­մար է: Ա­լիևն այժմ տա­րաբ­նույթ հար­ցազ­րույց­նե­րի մի­ջո­ցով փոր­ձում է կոծ­կել այն հա­յա­տյա­ցու­թյու­նը, որ սեր­մա­նել է տաս­նա­մյակ­ներ շա­րու­նակ: Օ­րի­նակ, ա­սում է, թե Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղը, երբ Ադր­բե­ջա­նի կազ­մում գտն­վի, հա­յե­րը կա­րող են խա­ղաղ ու հան­գիստ ապ­րել այդ­տեղ: Բայց դա ուղ­ղա­կի աբ­սուրդ է, հա­մա­կե­ցու­թյան մա­սին միֆ: Ան­գամ Ռու­սաս­տա­նի նա­խա­գահ Վլա­դի­միր Պու­տի­նը, անդ­րա­դառ­նա­լով հա­կա­մար­տու­թյան պատ­մու­թյա­նը, եր­կու ան­գամ ըն­դգ­ծել է՝ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի կոնֆ­լիկ­տի հիմ­քում էթ­նիկ ա­տե­լու­թյունն է, ու հա­յե­րը ստիպ­ված են զենք վերց­րել պաշտ­պա­նե­լու ի­րենց գո­յու­թյու­նը, որ սկս­վում է Ար­ցա­խից ու ա­վարտ­վում Երևա­նում: Ա­լիևն իր գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րով այն­պի­սի ի­րա­վի­ճակ է ստեղ­ծել, որ աշ­խար­հում որևէ մե­կին չի կա­րող ա­պա­ցու­ցել, թե հա­յե­րը, լի­նե­լով Ադր­բե­ջա­նի կազ­մում, կա­րող են անվ­տանգ ապ­րել: Սե­փա­կան հա­սա­րա­կու­թյան մեջ սա­ֆա­րով­ներ դաս­տիա­րա­կո­ղը, այս օ­րե­րին խա­ղաղ բնա­կիչ­նե­րին, դպ­րոց­ներն ու հի­վան­դա­նոց­նե­րը հր­թի­ռակ­ոծո­ղը, ման­կա­պար­տե­զից սկ­սած հա­յե­րին ա­տել սո­վո­րեց­նողն ինչ­պե՞ս է հա­մա­կե­ցու­թյան մա­սին խո­սում: Եվ երբ ա­սում էինք անվ­տան­գու­թյան գո­տի, որ մեզ հնա­րա­վո­րու­թյուն կտար պաշտ­պան­վելու կրա­կից, այ­սօր­վա հա­մար էինք ա­սում նաև, հա­կա­ռակ դեպ­քում ուղ­ղա­կի չեմ ու­զում պատ­կե­րաց­նել՝ ինչ կա­րող էր պա­տա­հել մե­զա­նից յու­րա­քան­չյու­րի հետ: Մեկ այլ աբ­սուրդն էլ այն է, թե Ադր­բե­ջա­նում մոտ 30 հա­զար հայ է բնակ­վում: Ինչ­պե՞ս է դա հնա­րա­վոր, երբ Ար­ցա­խում մաս­նա­գի­տա­կան պար­տա­կա­նու­թյուն­ներն ի­րա­կա­նաց­նող ար­տա­սահ­ման­ցի լրագ­րող­ներն ան­գամ Ադր­բե­ջա­նի «սև ցու­ցա­կում» են հայ­տն­վում, սպառ­նա­լից նա­մակ­ներ ստա­նում: Եվ­րո­պա­կան տար­բեր քա­ղաք­նե­րում հա­յե­րի ու հայ­կա­կա­նու­թյան դեմ ի­րա­կա­նաց­վող բռ­նու­թյան ու վան­դա­լիզ­մի մա­սին էլ դեռ չեմ խո­սում: Ե­թե այդ­քան հայ կա, ին­չու՞ նրանց գո­յու­թյան մա­սին երբևէ չի խոս­վել: Ե­թե այդ­քան անվ­տանգ եր­կիր է, ին­չու՞ էին ա­սում, թե Հեն­րիկ Մխի­թա­րյա­նի անվ­տան­գու­թյու­նը չեն կա­րող ա­պա­հո­վել: Նրանց հա­մար հայ լի­նե­լը վի­րա­վո­րանք է, ու բո­լոր այն պաշ­տո­նյա­նե­րը, որ հայ ծնող­ներ կամ նախ­նի­ներ ու­նեն, հան­րա­յին պար­սա­վան­քի են ար­ժա­նա­նում»:

Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• «Ես թոռն եմ Սեդա Վարդումյանի»
• ՆԱ` լույս-փրկության Արահետը
• Սիրերգ
• Սերակարոտ
• Ախթալան և հարակից 6 բնակավայրերը 5 օրով նորից կկտրվեն արտաքին աշխարհից
• Ինչու՞ և ինչպե՞ս
• Աղոթք
• «Հունվարին պարենային մի շարք ապրանքատեսակների գծով երկնիշ գնաճ է գրանցվել»
• Իշխանությունը պայքարում է իր իսկ ծնած երևույթի դեմ
• Բուհի ռեկտոր ընտրողը նախարարն է լինելու
• Աղջիկներս Շուշիում տուն են կորցրել, բայց ամենամեծ կսկիծն այնտեղ մնացած մյուս դստերս շիրիմն է
• Երազել ու թռչել, այո, պետք է, բայց ձեր իշխանությունը բոլորին է թևաթափ անում
• Պատերազմի պատրաստվելը դպրոցական հանդես չէ, որ չհասցնեիք
• Արծրուն Հովհաննիսյանը մեկ բառ պետք է ասեր՝ ներողություն
• «Հայաստանի ու Ադրբեջանի մասով Իրանը փոխել է հռետորաբանությունը»
• Իշխանությունն արտահերթ ընտրության թեման 2-րդ պլան է մղում
• Փաշինյանն ու Ալիևն Շուշիի մասին նույն բանն են ասում
• Լենա Նազարյանին գործուղեք Մառնեուլի
• Ինքնաթագադրված «թաղապետը»
• Դավիթ Տոնոյան՝ մեծ-մեծ «փրթողը»

Մեկնաբանություններ