Արևմուտքը դեռ հեռու է իրական ռազմավարության ստեղծումից

Վերջնահաշվում Մեծ Բրիտանիան բնավ մեկուսացած չէ` նվազագույնը 28 երկիր որոշել է 150 ռուս դիվանագետների արտաքսել համատեղ պատասխանի շրջանակում` ռազմական նշանակության քիմիական թունամիջոցի կիրառմամբ մահափորձի Սոլսբերիում: Թեպետ Ռուսաստանի ղեկավարությունը շարունակում է վարկածներ առաջադրել, թե ինչ կարող էր լինել Սերգեյ Սկրիպալի հետ (Մեծ Բրիտանիայի ԱԳՆ-ի տվյալներով` արդեն 24 վարկած կա), թեպետ ՌԴ կառավարությունը պատրաստվում է հայելային պատասխան տալ, Արևմտյան տերությունների մեծ մասն ընդունում է բրիտանական վարկածը: Նրանց համաձայնության մակարդակը չափազանց նշանակալից է` ռուս դիվանագետների այդպիսի մասշտաբային արտաքսում չի եղել սառը պատերազմի տարիներից:

Իրավիճակը պետք է գնահատել խորքից` հասկանալու, թե որքա՞ն լուրջ է Արևմուտքը վերաբերվում ռուսական ազդեցությանը և որքա՞ն անկանխատեսելի կարող են լինել այդ ազդեցության հետևանքները: Հատկապես զարմանալի էր Ֆրանսիայի ու Գերմանիայի միասնական արձագանքը` երկու երկրներ, որ թիրախ են դարձել ռուսական ներգործության: Ֆրանսիայի անցած տարվա նախագահական ընտրություններում Ռուսաստանը բացահայտ պաշտպանում էր ուլտրաաջ «Ազգային ճակատ» կուսակցությանը, վարկեր էր տալիս: Ռուսական տրոլներն ու գործակալները օնլայն արշավներ էին կազմակերպում ՙԱյլընտրանք Գերմանիայի համար» կուսակցության օգտին անցյալ տարվա խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ: Ռուսական ընկերություններն ու ռուսական փողերը օգտագործվել են ֆրանսիացի ու գերմանացի առավել կենտրոնամետ քաղաքական գործիչներին գնելու համար: Գերմանիայի նախկին կանցլեր Գերհարդ Շրյոդերը հիմա Կրեմլին պատկանող մի քանի ընկերությունների տնօրենների խորհրդի անդամ է և Ռուսաստանի ակտիվ պաշտպանն է Գերմանիայում: Երկու երկրներում էլ Ռուսաստանի աջակցությունն ունեցող կուսակցություններն ու քաղաքական գործիչները տանուլ են տվել, և դա մասամբ բացատրում է` ինչու՞ Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնն ու Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելը վճռել են հիմա պատասխանել Ռուսաստանին: Մերկելն անվստահությամբ է վերաբերվում Մոսկվայի մտադրություններին Եվրոպայում Ռուսաստանի ՈՒկրաինա ներխուժման պահից, առանց նրա աջակցության հազիվ թե Ռուսաստանի նկատմամբ պատժամիջոցներ սահմանվեին: Ինչպես Մակրոնը, Մերկելը գիտի, որ Ռուսաստանն աջակցում է իր քաղաքական ընդդիմախոսներին և ռուս հաքերները փորձել են կոտրել գերմանացի ու ֆրանսիացի քաղաքական գործիչների կայքերը: Բայց մյուս երկրները այլ տեսակետ ունեն Ռուսաստանի քաղաքական միջամտության վերաբերյալ: Իտալիայում, որտեղ ընտրություններից հետո նոր կառավարություն պետք է կազմավորվի, հրաժարական տված ղեկավարությունը արտաքսել է 2 ռուս դիվանագետի: Մատեո Սալվինին` ռուսամետ ՙՀյուսիսի լիգայի» նախագահն ու հնարավոր վարչապետը, կտրուկ քննադատել է այդ որոշումը: Նրա օրինակին հետևել է ավելի փոքր ուլտրաաջ կուսակցությունը, որ նույնպես կարող է լինել ապագա կոալիցիայում, որ ընդգծել է` «անընդունելի է, որ ժամանակավոր կառավարությունը ՌԴ դեսպանատան երկու աշխատակիցների է արտաքսում»:

Հունաստանը, որտեղ կառավարող ուլտրաձախ կառավարությունն ու նրա ուլտրաաջ կոալիցիոն գործընկերները (այո, տարօրինակ միավորում է) ամուր կապեր են պահպանում Ռուսաստանի հետ, ՌԴ դիվանագետներին չվտարեց: Նույնպիսի որոշում ընդունեց Ավստրիան, որտեղ կառավարող կոալիցիայի կազմում է ուլտրաաջ «Ազատության կուսակցությունը», որ, իհարկե, կապեր է պահպանում Ռուսաստանի հետ:
Այլ խոսքով` ամենուր Սկրիպալի գործն արտացոլում է ռուսական ազդեցությունը տեղական քաղաքականության վրա (կամ այդ ազդեցության դեմ պայքարելու վճռական մտադրությունը): Այդ ապշեցուցիչ փաստը ստիպում է ուշադրություն դարձնել ԱՄՆ-ի արձագանքի տարօրինակության վրա: Առաջին հայացքից` ԱՄՆ կառավարությունը ամենավճռականն է արևմտյան բոլոր երկրներից` վտարել է 60 դիվանագետի ու փակել Սիեթլում ՌԴ հյուպատոսությունը: Այդ որոշմանն աջակցել են ԱՄՆ Ազգային անվտանգության խորհուրդը և պետդեպարտամենտը: Թրամփը նույնպես աջակցել է որոշմանը, սակայն նրա հռետորաբանությունը չափազանց ինքնատիպ էր: Մահափորձից մի քանի օր հետո ԱՄՆ արդեն նախկին պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնը այդ թունավորումն անվանեց աղաղակող, հայտարարելով, որ Ռուսաստանը, ակնհայտորեն, դրա հետ կապ ունի:

Ի տարբերություն նրա` Թրամփը որևէ միանշանակ հայտարարություն չարեց: Իր Թվիթերում, որտեղ պարբերաբար գրում է իսլամիստական ահաբեկչության մասին, նա ոչ մի խոսքով չհիշատակեց թունավոր քիմիական նյութը: Բացի այդ` նա թեման նույնիսկ չքննարկեց ՌԴ նախագահի հետ հեռախոսազրույցում: Նրա իսկական վերաբերմունքը Ռուսաստանի կառավարությանը, ինչպես նախկինում, հանելուկ է մնում: Նվազ հանելուկ չեն և հետագա գործողությունները: ԱՄՆ որևէ այլ նախագահ, ում նպատակը Եվրոպայում ռուսական ազդեցության վերացումն էր, արդեն կսկսեր մտածել երկարաժամկետ պատասխան Մոսկվային: Այդ նախագահն արդեն կհամագործակցեր Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Թերեզա Մեյի, Մակրոնի ու Մերկելի հետ, որ լիովին գիտակցում են ռուսական քաղաքական միջամտության վտանգավորությունը: Պատասխան միջոցառումները կարող էին ներառել ոչ միայն վիզային սահմանափակումները, այլև ավելի լուրջ քայլերը` ռուսական կոռումպացված քաղաքական գործիչների ու բիզնեսմենների փողերի դուրսբերման: Այդ միջոցները կարող էին կենտրոնանալ Պուտինի հետ սերտ գործակցող օլիգարխների վրա, որոնցից շատերն ապրում են Եվրոպայում: Այդ միջոցները կարող էին խանգարել նրանց փողերը լվանալուն` Լոնդոնի ու Նյու Յորքի անշարժ գույքի շուկաներում ներդնելով: Բայց մենք գիտենք, որ այդ նախագահը բիզնեսմեն է, որ շահ է ստանում Նյու Յորքի անշարժ գույքի շուկայով հոսող ռուսական փողերից, դա չի անի: Եվրոպացիները նույնպես գիտեն: Նկատեցի՞ք, որ բրիտանացիները եվրոպական երկրների աջակցությունը որոնեցին ոչ թե ՆԱՏՕ-ի շրջանակներում, այլ` ԵՄ-ի, որի անդամ է մեծ Բրիտանիան դեռ, իսկ ԱՄՆ-ը` ոչ: Այս արտաքսումները ցույց տվեցին, որ Արևմուտքը նախկինի պես բավականաչափ համերաշխ է, որ կարողանա միասնական ռազմավարություն մշակել Ռուսաստանի գրոհներին, բայց նաև ցույց տվեցին, որ մենք դեռ հեռու ենք իրական ռազմավարության ստեղծումից:
Էնն ԷՊԼԲԱՈՒՄ, The Washington Post

Հ.Գ. Համարյա մեկ ամիս է անցել Սկրիպալների թունավորումից, հրապարակավ Մեծ Բրիտանիան որևէ ապացույց չի ներկայացրել, որ Ռուսաստանը կապ ունի թունավորման հետ, բայց Սոլսբերիի դիվանագիտական պատերազմը հասել է գագաթնակետին` 150 ռուս դիվանագետներ են արտաքսվել Եվրոպայից ու ԱՄՆ-ից, նույնքանը ճամպրուկներն է հավաքել Ռուսաստանում: Փաստացի` այս արտաքսումները ոչ թե Սկրիպալների թունավորման պատասխանն են, այլ Արևմուտքը հարմար պատրվակ է գտել պատասխանելու Պուտինին այն ամենի համար, ինչ արել է ու չի արել: Սա տասնամյակներ Կրեմլի վարած հակաարևմտյան քաղաքականության հետևանքն է, որ սպառնում է վերջնականապես դառնալ սառը պատերազմ: Ո՞վ կանգ կառնի ու կանի առաջին ընդառաջ քայլը` հասկանալով առճակատման հնարավոր հետևանքները: Հարց է, որի պատասխանը կողմերը գցում են միմյանց վրա:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ