Մակրոնը կանգնում է Էրդողանի ճանապարհին

Ֆրանսիան չի ծրագրում նոր ռազմական գործողություն Սիրիայում` ԻՊ արմատական խմբավորման դեմ միջազգային կոալիցիայի շրջանակներում պայքարին զուգահեռ` հայտարարել է Ֆրանսիայի նախագահի աշխատակազմը` հերքելով ԶԼՄ-ներով տարածված սիրիական Քրդստանի ղեկավարության ներկայացուցիչների տեղեկությունները, որ Ֆրանսիան կուժեղացնի իր ռազմական ներկայությունը Սիրիայի հյուսիսում:

Le Parisien-ը հղում անելով` «Սիրիայի Դեմոկրատական ուժերի» պատվիրակության ներկայացուցիչ Ասիա Աբդելահին` հաղորդել էր, որ Ֆրանսիան զինվորականներ կուղարկի Մանբիջ` քրդերին օգնելու համար: Հենց այդ քաղաքն են թուրքերը պատրաստվում գրոհել Աֆրինը գրավելուց հետո: Ելիսեյան պալատում արաբաքրդական պատվիրակության հանդիպումից հետո մամլո ասուլիսում էր Աբդելահն արել այդ հայտարարությունը: Սիրիայի հյուսիսի քրդերի դեմ Թուրքիայի ռազմական գործողությունները սկսելուց հետո դա առաջին այցն էր Փարիզ: Որ Մակրոնը խոստացել է ուժեղացնել ռազմական ներկայությունը Սիրիայում, հայտարարել է և Փարիզում հյուսիսային Քրդստանի ներկայացուցիչ Խալեդ Իսան, որ ներկա է եղել հանդիպմանը:

«Պարոն Մակրոնը հայտարարեց, որ համագործակցությունը կուժեղացվի և բոլոր հնարավոր միջոցներով աջակցություն ցույց կտրվի «Սիրիայի դեմոկրատական ուժերին»: Մենք կշարունակենք գործել Սիրիայի հյուսիսի և այդ ուժերի ազատագրած տարածքների վերականգնման ու անվտանգության ապահովման ավելի վաղ կազմած ծրագրով»` հայտարարեց Խալեդ Իսան: Լրագրողի ճշտող հարցին` նախատեսվու՞մ են լրացուցիչ ռազմական ուժեր, Փարիզում սիրիական Քրդստանի ներկայացուցիչը պատասխանեց` «այդ թվում ռազմական միջոցներով»: «Զինվորականների թիվը կորոշեն մասնագետներն ու իրավասու մարմինները: Իրավիճակը պահանջում է լրացուցիչ ուժեր, որովհետև Էրդողանն ու նրա ենթակաները չեն թաքցնում իրենց հավակնությունները Մանբիջի ու Սիրիայի հյուսիսում արաբաքրդական ուժերի ազատագրած մյուս շրջանների նկատմամբ: Թուրքիայի կառավարությունը սպառնալիք է նրանց համար»` ընդգծեց Խալեդ Իսան Ելիսեյան պալատում հանդիպման արդյունքներն ամփոփելիս: Հերքելով լրացուցիչ զինուժ Սիրիա ուղարկելու տեղեկությունը, Ելիսեյան պալատը «Սիրիայի դեմոկրատական ուժերին աջակցություն արտահայտեց` մասնավորապես Սիրիայի հյուսիս-արևելքում անվտանգության գոտին կայունացնելու և ԻՊ-ի վերադարձը թույլ չտալու համար քանի դեռ գտնված չէ սիրիական կոնֆլիկտի քաղաքական լուծումը»: Սիրիայի դեմոկրատական ուժերի ներկայացուցիչների հետ հանդիպման ժամանակ Էմանուել Մակրոնը նաև աջակցություն է հայտնել այդ ուժերի ու Թուրքիայի երկխոսությանը` ֆրանսիացիների ու միջազգային ուժերի միջնորդությամբ: Հենց Սիրիայի դեմոկրատական ուժերն էին ԻՊ-ի դեմ ցամաքային գործողություններ վարում միջազգային կոալիցիայի ավիացիայի աջակցությամբ: Փարիզը ԱՄՆ գլխավորած կոալիցիային միացել է 2014-ին: ԻՊ-ի դեմ ռազմական գործողությունները Ֆրանսիայի նախագահն անվանել է գերակա` պահպանվող ահաբեկչական սպառնալիքի առկայությամբ և նշել, որ այդ պայքարը կշարունակվի: Փարիզն անհանգստացած է հունվարի 20-ին Սիրիայի հյուսիսում Թուրքիայի սկսած «Ձիթենու ճյուղ» ռազմարշավից քրդերի դեմ, որոնց Անկարան անվանում է «ահաբեկիչներ»: Թուրքական ուժերը վերահսկողություն են հաստատել Աֆրինի ու նրա շրջակայքի նկատմամբ մարտի 18-ին: Այդ քաղաքը գրավելուց հետո Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը հայտարարել է, որ «պայքարելու է Սիրիայում, քանի դեռ չի վերացվել Մանբիջով, Քոբանիով, Թել Աբյադով, Ռաս էլ Այնով ու Կամիշլիով անցնող ահաբեկչական միջանցքը»: Անկարան միշտ դեմ է եղել իր սահմանների մոտ Սիրիայի հյուսիսում քրդական ինքնավարության ստեղծմանը: Մեկնաբանելով Ելիսեյան պալատում արաբաքրդական պատվիրակության հետ հանդիպումը` Անկարան կոշտ մերժեց երկխոսության ֆրանսիացիների միջնորդությունը: «Ես ուզում եմ ընդգծել, որ վշտացած եմ Ֆրանսիայի սխալ մոտեցումից: Ո՞վ եք դուք, որ խոսեք Թուրքիայի ու ահաբեկչական կազմակերպության միջև միջնորդության մասին»` զայրացել է Էրդողանը: Ավելի վաղ Անկարան զգուշացնում էր Ֆրանսիային քրդերին ռազմական օգնություն ցույց տալուց` նշելով, որ ֆրանսիական զորքերը կարող են թուրքական ուժերի թիրախ դառնալ: Ֆրանսիական հատուկ ջոկատայիններն արդեն Սիրիայում են, սակայն Փարիզը չի հրապարակում իր ուժերի թվաքանակը:
RFI

Հ.Գ. Ֆրանսիացիները մեղմացնում են: «Քեզ չվերաբերող հարցերին մի խառնվիր, մենք միջնորդի կարիք չունենք: Թուրքիան բանակցությունների չի նստում ահաբեկիչների հետ, այդ դուք եք բանակցում ահաբեկիչների հետ, մինչդեռ մենք կռվում ենք նրանց դեմ Աֆրինում»,- դիմելով Մակրոնին` ասել է Էրդողանը: «Մակրոնն իր տեղը չի ճանաչում»` հայտարարել է Էրդողանը: «Լսում ե՞ք, Մակրոնն ասել է՝ մենք երաշխավորում ենք մեր աջակցությունը Սիրիայի քրդական ուժերին, կամ թե՝ մենք կարող ենք միջնորդ լինել թուրքերի և քրդերի միջև: Նման հայտարարություններ անող մարդն իր տեղը չի ճանաչում: Ո՞վ է քեզ նման իրավունք տվել: Քեզ չվերաբերող հարցերին մի խառնվիր, մենք միջնորդի կարիք չունենք»,- ասել է Էրդողանը:

Ոչ միայն Էրդողանը` Մևլութ Չավուշօղլուն է զանգահարել Ֆրանսիայի ԱԳ նախարար Իվ Լե Դրիանին ու հարցրել` ի՞նչ կմտածեին, եթե Էրդողանն Անկարայում հյուրընկալեր ահաբեկչական խմբավորման առաջնորդների, որ հարձակումներ են իրականացնում Ֆրանսիայի դեմ: «Փարիզը, ցավոք, ազնիվ չէ և լիովին կորցրել է իր չեզոքությունն ու սթափութունը»,- ասել է Մևլութ Չավուշօղլուն: Թուրքիայի փոխվարչապետ Բեքիր Բոզդաղը սպառնացել է Ֆրանսիային: «Նրանք, որ համագործակցում են կամ համերաշխություն են հայտնում Թուրքիայի դեմ գործող ահաբեկչական խմբավորումներին, նույն այդ ահաբեկիչների նման, կհայտնվեն Թուրքիայի թիրախում»։ «Հուսով ենք, որ Ֆրանսիան կխուսափի նման անտրամաբանական քայլերից»: «Այդպիսի դիրք գրավելուց հետո Ֆրանսիան այլևս իրավունք չունի բողոքելու որևէ ահաբեկչից ու ահաբեկչական հարձակումից: Նրանք, որ ապրում են ահաբեկիչների հետ և անգամ նրանց հյուրընկալում են իրենց նստավայրում, վաղ թե ուշ հասկանալու են, թե ինչ սխալ են արել: Նրանք, որ անամոթաբար աջակցում են ահաբեկիչներին, պետք է պատրաստ լինեն բացատրություններ տալու իրենց արածների համար»,- ամփոփել է Էրդողանը:

Նահանջելու՞ է Մակրոնը: Բնավ: Ելիսեյան պալատը վերահաստատել է, որ Ֆրանսիան շարունակելու է ԱՄՆ-ի հետ աջակցել Սիրիայի քրդերին և համագործակցել նրանց հետ՝ «Իսլամական պետության» դեմ պայքարում: «Ռոյթերզի» հետ զրույցում Ելիսեյան պալատի ներկայացուցիչն ասել է.
«Եթե նախագահը զգա, որ «Իսլամական պետության» դեմ պայքարի համար անհրաժեշտ է ամրապնդել մեր ռազմական միջամտությունը, մենք դա կանենք, սակայն միջազգային կոալիցիայի շրջանակներում»: Փարիզը համամիտ է Վաշինգտոնի դիրքորոշմանն ու անընդունելի է համարում Սիրիայի տարածքում ավելի խորանալու և մինչև Մանբիջ հասնելու Անկարայի մտադրությունը: Էրդողանը իրեն բնորոշ ոճով հակադարձել է. «Մեզ Արևմուտքի կարծիքը չի հետաքրրքում, Անկարան շարունակելու է պայքարը՝ սահմանից քրդական խմբավորումներին հեռացնելու համար»: «Հե՛յ, Արևմուտք, ուզում եք Սիրիայի դեմոկրատական ուժեր կոչեք, ուզում եք՝ այլ անուն տվեք, միևնույն է՝ նույն ահաբեկչական խմբավորումն է: Մի փորձեք մեզ մոլորեցնել: Մենք նրանց վաղուց ենք ճանաչում ու գիտենք՝ ուր են տանում արմատները: Մենք շարունակում ենք մեր հարձակումն Աֆրինի ուղղությամբ, ծրագրում ենք շարժվել Մանբիջ ու վերացնել ահաբեկիչներին նաև Սիրիայի մյուս շրջաններից»:

Փաստացի` ձևավորվում է ԱՄՆ-Ֆրանսիա գործակցություն ընդդեմ Անկարայի` Մակրոնը կանգնում է Էրդողանի ճանապարհին: Ի՞նչ է նա ուզում: Միջամտելով Մանբիջի հիմնախնդրին՝ Ֆրանսիան ուզում է վերականգնել իր դիրքերը տարածաշրջանում և խառնվել գլոբալ խաղին ու գլոբալ առևտրից իր շահաբաժինը ստանալ: Բնականաբար` եթե իրոք Ֆրանսիան մտնում է Սիրիա լրացուցիչ զինուժով` նա ստացել է ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի համաձայնությունը և գուցե հենց այդ համաձայնությունից հետո Թրամփը հայտարարեց, որ ԱՄՆ-ը հեռանում է Սիրիայից: Քրդերը կշահեն` Ֆրանսիան շատ ավելի կոշտ ու անզիջում կլինի ԱՄՆ-ից` երիտասարդ ու եռանդուն Մակրոնը փորձում է վերականգնել Ֆրանսիայի դերը համաշխարհային քաղաքականության մեջ և անսպասելի չէր ամենասուր կոնֆլիկտին նրա միջամտության ցանկությունը: Թուրքիան այլևս չի կարողանա խաղալ ԱՄՆ-ՌԴ հակասությունների վրա կամ օգտվել ՌԴ-ի թողտվությունից: Մայիսին սպասվում է Մակրոնի ու Պուտինի հանդիպումը Սանկտ Պետերբուրգում: Եթե թուրքերը շարունակեն գրոհը Մանբիջի ուղղությամբ ու փորձեն մտնել Իրաք, ինչպես խոստացել են, այդ հանդիպումը կարող է դառնալ սկզբունքային ու շրջադարձային Մերձավոր Արևելքի համար: Չի բացառվում, որ մինչ այդ Մակրոնը նաև քայլեր ձեռնարկի Ասադի հետ պայմանավորվելու շուրջ: Ճիշտ է` Սիրիայի հյուսիսը վերահսկող քրդերը խնդրում են Ֆրանսիայի աջակցությունը, բայց Սիրիայում նրանք չունեն սուբյեկտայնություն` ինքնուրույն որոշումներ ընդունելու համար, ուստի Մակրոնին պետք է նաև Ասադի խնդրանքը, որ շատ ավելի բարդ է ստանալ` Պուտինը դա կդիտարկի հարված թիկունքից, եթե մինչ այդ Մակրոնի հետ որևէ համաձայնության չգա: Խաղը բարդանում է ու անսպասելի լուծումներ կարող է բերել ոչ միայն տարածաշրջանին, այլև` Եվրոպայում ու Ռուսաստանում:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ