Ի՞նչ են որոնում թուրք պատմաբանները մեր արխիվներում: Ըստ ամենայնի, նրանց հետաքրքրում են ցեղասպանությանը վերաբերող փաստաթղթերը: Ցեղասպանության մեկդարյա տարելիցին ընդառաջ ակտիվացել են ուսումնասիրությունները: Արդյո՞ք ուսումնասիրությունների նպատակը ցեղասպանությունը հաստատող փաստեր գտնելն է:

Եվ ահա 1886-ից Ֆրանսիայի «Ռոտշիլդ եղբայրներ» բանկիրական տունը, գնելով Կասպից-Սևծովյան նավթարդյունաբերական և առևտրական ընկերության բաժնետոմսերը, սկսեց ակտիվ մասնակցություն ցուցաբերել Կովկասում նավթի ճյուղի զարգացման գործում։

Պատմական Երուսաղեմի կենտրոնում է Հայկական աշխարհը՝ Հայոց թաղը, Սրբոց Հակոբյանց մայր եկեղեցին, Հայոց Պատրիարքարանը, վարժարանը, հայկական տարածքում են Հիսուսի հետ կապված սրբավայրերը՝ նրա առաջին ու երկրորդ բանտախցերը, հնամենի ձիթենին, որ այսօր էլ պտղաբերում է, Պոնտացի Պիղատոսի տան ավերակները, Գեթսեմանի պարտեզները, վերջապես Հայոց Սիոնը, որի մասին հրեաներն ասում են՝ Սիոնը Աստծո աչքն է՝ Երուսաղեմի վրա բացված:

Ռոտշիլդները, բնականաբար, «կռիվ էին տալիս» նաև ԱՄՆ-ում, այդ թվում՝ այդ երկրի նախագահի, այլ քաղաքական գործիչների հետ։ Դա ապացուցում է, որ Ռոտշիլդների համար միևնույն է, թե ում են սպանում` հայերի՞, ռուսների՞, ամերիկացիների՞, թե՞ արաբների։

Հայերուն ու հույներուն ազատութիւն տալը տերութեան կործանում կը նշանակի, և Օսմանեան կայսրութիւն արդեն կանգնած է կործանման վիհին առաջ, ուստի իսլամի ճշմարիտ բարեկամները լուրջ կերպով պիտի մտածեն ու միջոցներ ձեռք առնեն հայերը ջնջելու և պետութիւնը անկումից փրկելու համար:

Երախտագիտությամբ ես մտածում մեծագույն հարգանքի արժանի մարդկանց մասին։ Այդ հարգանքը նրանք իրենց ազնիվ աշխատանքով են վաստակել, իրենց համեստությամբ ու բարությամբ։ Իմ կյանքի ճանապարհին հանդիպած այդպիսի մարդկանցից է ՄԱՆՎԵԼ ԱՎԱԳՅԱՆԸ։

1988-ի փետրվարն էր, Արցախյան շարժման առաջին օրերը։ Օպերայի հրապարակում հավաքված բազմահազարանոց ժողովուրդը պատասխանի էր սպասում Հայաստանի կոմկուսի կենտկոմի ղեկավարությունից, Կարեն Դեմիրճյանից։

Եթովպիայի տարածքում կան զբոսաշրջիկների համար անչափ գրավիչ ու հետաքրքիր հուշարձաններ, որոնց տարիքը գերազանցում է մեկ հազարամյակը:

Մեզ համար նա Թալեաթ է, ու ամեն ինչ ասված է այդքանով: Հայոց ցեղասպանության կազմակերպիչն ու իրականացնողը, որ «Նեմեսիսի» ցուցակում իրավամբ առաջինն էր: Իր հուշերում Օսմանյան կայսրության տարածքում տեղաբնիկ հայերի ցեղասպանության համար Թալեաթը մեղադրում է ռուսներին, հայերին, բոլորին, բայց Մեզ համար նա Թալեաթ է, ու ամեն ինչ ասված է այդքանով: Հայոց ցեղասպանության կազմակերպիչն ու իրականացնողը, որ «Նեմեսիսի» ցուցակում իրավամբ առաջինն էր:ոչ թուրքերին, որ իր կարծիքով՝ պաշտպանվում էին անիրավություններից ու ձեռնարկում հարկադրական քայլեր:

Ազգերնուս Տրապիզոնի մէջ հաստատուն բնակելուն ժամանակը պատմաբաններէն ստուգելով՝ կը տեսնամք, որ ընդմէջ երեքտասաներորդ դարուն եղած է: