«Երաժիշտը պետք է հանգիստ լինի համերգից առաջ, սակայն պետք է ունենա նաև որոշակի անհանգստություն»

«Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում տեղի ունեցավ Հայաստանի պետական երիտասարդական նվագախմբի (գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր` Սերգեյ Սմբատյան) և դաշնակահար ՅԱՆ ԼԻՇԵՑԿՈՒ համատեղ համերգը: Հնչեցին Ռոբերտ Շումանի Դաշնամուրային կոնցերտը և Դմիտրի Շոստակովիչի Թիվ 10 սիմֆոնիան:
Սերգեյ Սմբատյանը լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ նշեց, որ համերգի գաղափարը ծնվել է մեկ տարի առաջ` իր և Լիշեցկու լոնդոնյան հանդիպման ժամանակ: Լիշեցկին հաճույքով ընդունել է Հայաստան գալու հրավերը, բայց համերգի անցկացման հստակ ժամկետը որոշելու համար բանակցել են շուրջ մեկ տարի:
«Մենք խոսում ենք մի երաժշտի մասին, որ 17 տարեկան է, բայց արդեն շատ կայացած է, նվագում է լավագույն նվագախմբերի, լավագույն դիրիժորների հետ: Հայաստանյան համերգից անմիջապես հետո մեկնելու է հյուրախաղերի: Մի երաժշտի, ով բոլորովին վերջերս «Դոյչեգրամոֆոն» ձայնագրման ստուդիայի հետ կնքել է բացառիկ պայմանագիր»,- ասաց Սերգեյ Սմբատյանը:
17-ամյա երաժիշտը հասցրել է գրավել աշխարհի հեղինակավոր համերգասրահների հանդիսատեսին` ներկայանալով ավելի քան 100 համերգով այնպիսի նվագախմբերի հետ, ինչպիսիք են Փարիզի, BBC-ի սիմֆոնիկ, Լայպցիգի սիմֆոնիկ, Տորոնտոյի սիմֆոնիկ, Մոնրեալի «Մետրոպոլիտեն» և այլ հանրահայտ նվագախմբերը:
«Առաջին անգամ եմ Հայաստանում: Երջանիկ եմ, որ այստեղ եմ: Միշտ հետաքրքիր է տարբեր երկրներ այցելելը, տարբեր մարդկանց տեսնելը: Երևանը ֆանտաստիկ քաղաք է»,- ասաց Յան Լիշեցկին: Հարցին` համերգից առաջ ունի՞ որոշակի լարվածություն, երաժիշտը պատասխանեց, որ համերգից առաջ ավելի շատ ոգևորված է, կա նաև պատասխանատվության զգացում, որ հանդիսատեսը գոհ մնա համերգից: «Երաժիշտը պետք է հանգիստ լինի համերգից առաջ, սակայն պետք է ունենա նաև որոշակի անհանգստություն»,- ասաց նա: Խոսելով ժամանակակից դասական երաժշտության մասին, նշեց, որ պետք է պահպանել բալանսը. եթե համերգի ընթացքում միայն մոդեռն երաժշտությունը հնչի, հանդիսատեսին այդքան էլ հետաքրքիր չի լինի, որովհետև նրանց դա ծանոթ չէ: Կոմպոզիտորները, որոնց գործերը միշտ կատարում է, շատ են` Շոպեն, Բեթհովեն, Մոցարտ, մեծ ցանկ կարող է ներկայացնել: Իսկ եթե առանձնացնի մեկին, որ շատ բարդ է, ապա կառանձնացնի Բախին:
Յանը ասաց նաև, որ նվագել սկսել է 5 տարեկանից: «Ամեն ինչ այնքան բնական է ստացվել իմ կյանքում, ես ոչինչ հատուկ չեմ արել»,- ասաց նա:

Ստորև ներկայացնում ենք ՅԱՆ ԼԻՇԵՑԿՈՒ` «Իրատես de facto»-ի հարցերին տված պատասխանները:
-Ծանո՞թ եք հայ դասական երաժշտությանը և Ձեր համերգային ծրագրերում հնարավո՞ր է ընդգրկվի նաև հայ կոմպոզիտորի ստեղծագործություն:
-Իհարկե, ծանոթ եմ: Շատ ճանաչված կոմպոզիտոր է Արամ Խաչատրյանը, և ընդհանրապես, ինչպե՞ս կարելի է չսիրել հայկական երաժշտությունը:
Կոնկրետ հայ ժամանակակից կոմպոզիտորներից առաջարկներ չեն եղել: Դեռ 17 տարեկան եմ, շատ աշխատանքներ կան, որ ուզում եմ ներառել իմ համերգացանկում, բայց ավելի ուշ:
(Սերգեյ Սմբատյանն իր հերթին կեսկատակ-կեսլուրջ ասաց, որ Յանը խոսք է տվել սովորել Խաչատրյանի դաշնամուրային կոնցերտը և հաջորդ անգամ, երբ այցելի Հայաստան, կներկայացնի այդ նոր ծրագիրը: Յանը համաձայնեց- Ա.Ս.):
-Հանդիսատեսի շրջանում ի՞նչ թիվ են կազմում երիտասարդները: Ընդունված է ասել, որ փոփ երաժշտությունն ավելի մեծ մասսայականություն ունի:
-Դասական երաժշտություն քիչ են լսում, որովհետև դեռահասը, երբ որևէ երաժշտություն է լսում, ստիպում է, որ իր ընկերներն էլ լսեն, այսինքն, եթե մեկը լսում է որոշակի տեսակի երաժշտություն, մյուսները նույնպես այդ նույն երաժշտությունն են լսում: Հպարտորեն կարող եմ ասել, որ իմ համերգներին շատ երիտասարդներ կան, ինչի համար որոշակի աշխատանք է տարվում: Կրթական համերգներ, տարբեր ակցիաներ ենք կազմակերպում, օրինակ` «Նվագել դպրոցներում» և այլն:
-Կա՞ն ժամանակակից դասական երաժիշտներ, որ կառանձնացնեիք:
-Հիմա կան շատ կանադացի կոմպոզիտորներ: Բավականին լավ գործեր ունեն նրանք:
-Ինքներդ ստեղծագործո՞ւմ եք:
-Ես փորձել եմ մի քանի անգամ ստեղծագործել` հասկանալու համար, թե ինչպես է կոմպոզիտորի ուղեղը աշխատում, երբ նա ստեղծագործում է: Դա օգնում է ավելի լավ պատկերացնելու և ընկալելու երաժշտական տարբեր ստեղծագործությունները:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ