«Խոսքը հեղինակավոր գիտնականների մասին է. նրանց բերած օգուտը կարող է շատ ավելին լինել, քան ստացած մրցանակը»

Հայաստանի ազգային հերոս, ակադեմիկոս Վիկտոր Համբարձումյանի անվան միջազգային գիտական մրցանակի 2014 թվականի մրցանակակիրներն են Ֆելիքս Ահարոնյանը (Իռլանդիա և Գերմանիա), Իգոր Կարաչենցևը (Ռուսաստան) և Բրենթ Թալին (ԱՄՆ):
Մրցանակը սահմանել է ՀՀ նախագահը, 2010-ից այն շնորհվում է աստղագիտության բնագավառում կատարած մեծ նվաճումների համար: Համարվում է աշխարհի խոշորագույն գիտական մրցանակներից մեկը: Մրցանակային ֆոնդը 500 հազար ԱՄՆ դոլար է:
Ինչպիսի՞ն է մրցույթի ընթացակարգը: Բյուրականի աստղադիտարանի առաջատար գիտաշխատող, Հայկական աստղագիտական ընկերության համանախագահ ԱՐԵԳ ՄԻՔԱՅԵԼՅԱՆԻ տեղեկացմամբ` գործում է անվանի աստղագետներից և ֆիզիկոսներից կազմված միջազգային հեղինակավոր հանձնաժողով, որի կազմում է նաև ՀՀ ԳԱԱ նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսյանը: Մրցանակին կարող են ներկայացվել առանձին գիտնականներ կամ գիտական խմբեր` բաղկացած ոչ ավելի, քան 3 գիտնականներից: Եթե մեկ գիտնականի աշխատանք է առանձնանում, կարող են մրցանակը շնորհել մեկին, կամ ոչ ոքի, եթե արժանի աշխատանք չներկայացվի:
Հարց է առաջանում` ի՞նչ է տալիս հայ աստղագետներին սույն մրցանակը, եթե հիմնական հաղթողները արտասահմանից են, մինչդեռ այդ գումարը կարելի էր հատկացնել հայրենի գիտությանը:
Արեգ Միքայելյանը չժխտեց, որ գիտնականների շրջանում նման բողոքներ լինում են, բայց հիշեցրեց, որ միշտ էլ պատասխանը եղել է այն, որ այդ գումարը ընդհանրապես գիտության համար չի սահմանված, այլ կոնկրետ մրցանակի. «Ո՞րն է նպատակը. նպաստում է երկրի հեղինակությանը, ճանաչմանը: Հաղթող գիտնականների հետ համագործակցության սկիզբ է դրվում, և մրցանակակիրները դառնում են հայ գիտության աջակիցներ: ՈՒ քանի որ խոսքը հեղինակավոր գիտնականների մասին է, նրանց բերած օգուտը կարող է շատ ավելին լինել, քան ստացած մրցանակը»,- ասաց Արեգ Միքայելյանը, նշելով, որ Համբարձումյանի անվան մրցանակը Հայաստանի միջազգային վարկանիշը կտրուկ բարձրացնում է: Նրա խոսքով` փաստ է, որ աշխարհում ճանաչելի կարող ենք դառնալ գիտության և մշակույթի շնորհիվ: Աշխարհում տարածքով 143-րդ երկիրն ենք, բնակչությամբ` 134-րդը, տնտեսությամբ` 125-րդը, և եթե կորցնենք մեր գիտությունն ու մշակույթը, ապա ոչնչով չենք տարբերվի աֆրիկյան որևէ հետամնաց երկրից:
Հավելենք, որ Վիկտոր Համբարձումյանի անվան մրցանակը շնորհվում է երկու տարին մեկ` սեպտեմբերի 18-ին` գիտնականի ծննդյան օրը: 2009-ից այն Հայաստանում նշվում է նաև որպես Աստղագիտության օր:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ