«Դիպլոմատ» ակումբի բացմանը ներկա «Մոդուս Վիվենդի» կենտրոնի ղեկավար Արա Պապյանն, անդրադառնալով հայ-թուրքական հարաբերությունների ներկա վիճակին, նշեց. «Չեմ կարծում, թե հայ-թուրքական հարաբերություններն այսօր ավելի լավ մակարդակում են, քան տասը տարի առաջ: Թուրքիան ավելի շատ է գտնվում Ադրբեջանի ազդեցության տակ, սահմանը փակ է, Թուրքիան ցուցաբերում է մաքսիմալիստական դիրքորոշում, հարաբերությունները մնացել են սառեցված»:
Արա Պապյանի հետ բլից-հարցազրույցը ներկայացնում ենք ստորև:
-Դուք պարբերաբար քննադատում եք ներկա իշխանություններին, հայտարարում, որ Ղարաբաղի լուծման հարցը մտել է փակուղի: Ժամանակին, ՀՀ արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանի օրոք, Դուք եղել եք ԱԳՆ մամուլի խոսնակը: Չե՞ք կարծում, որ հենց Ռոբերտ Քոչարյանի և Վարդան Օսկանյանի իրականացրած դիվանագիտությունը հասցրեցին մեր երկիրն այս օրվան:
-Այո, բայց անցել է տասներեք տարի: Մենք փորձել ենք և տեսել ենք, որ այդ քաղաքականությունը հեռանկարային չէ: Այսինքն, որպեսզի դու համոզվես, որ հեռանկարային չէ, պետք է փորձես: Իսկ դա 2000-ական թվականների սկզբին էր:
-Վարդան Օսկանյանն, օրինակ, մի քանի տարի առաջ հայտարարել էր, որ փակ սահմանների դեպքում էլ մենք կզարգանանք: Համամի՞տ եք այդ տեսակետին:
-Դա կախված է նրանից, թե տնտեսական ինչպիսի կառուցվածք ունենք: Օրինակ, եթե մենք գիտելիքահեն տնտեսություն զարգացնենք, կզարգանանք, քանի որ մեզ դրա համար սահմաններ պետք չեն: Մեզ դրա համար պետք է ինտերնետ և այլն: Բայց, ցավոք սրտի, մեր տնտեսությունը, արտահանումը, դեռ այն տարիների հետ համեմատած, իջել է հումքային մակարդակի: Իսկ հումքի համար սահմաններ են պետք:
-Հիմա Դուք կարծո՞ւմ եք, որ մեզ բաց սահմաններ են պետք:
-Ե՛վ այո, և՛ ոչ: Տեսականորեն սահմանները բաց են, մենք ի՞նչ ունենք այսօր արտահանելու: Եթե Թուրքիայի հետ սահմանը բացեն, մենք ի՞նչ ենք արտահանելու: Ինչ պետք է՝ արտահանում ենք Վրաստանի նավահանգիստներով: Խնդիրն այն է, որ սահմանների բաց լինելը պետք է, եթե դու ունես հզոր տնտեսություն: Մեր տնտեսությունը չի զարգանում ոչ թե սահմանների պատճառով, այլ՝ որ չկա ազատ մրցակցություն: Մեզ մոտ չկա կապիտալիզմ: Երբ ոլորտները բաժանված են և բոլորը գիտեն, թե ով ինչքան է ուզում ներկրել, դու չես կարող հասնել որևէ արդյունքի, որովհետև չի գործում տնտեսական օրենքը:
Մենք երկու հարյուր միլիոն դոլարի ապրանքաշրջանառություն ունենք Թուրքիայի հետ, որից 198 միլիոնը Թուրքիայից ենք ներմուծում, երկու միլիոնը՝ արտահանում, հարց է առաջանում՝ ինչո՞ւ ենք երկու միլիոնը արտահանում: Պարզ է, որ ապրանք չունենք: Իմ կարծիքով՝ սահմանների փակ լինելը պատճառներից մեկն է, բայց ոչ՝ գլխավոր պատճառը:
-Մեր դիվանագիտությունը, արտաքին քաղաքականությունն այսօր այն վիճակում են հայտնվել, որ Զորի Բալայանը կարող է ՌԴ նախագահին նամակ հղել և ցանկություն հայտնել, որ Լեռնային Ղարաբաղը մտցնեն Ռուսաստանի կազմ: Սա հարի՞ր է քսանմեկերորդ դարի մտածողությանը, և դեպի ո՞ւր է նայում մեր ԱԳՆ-ն:
-Սա քսանմեկերորդ դարի մտածողություն չէ ընդհանրապես: Դա անհատական նախաձեռնություն է, դիվանագիտություն չէ: Պարզապես Զորի Բալայանը կապ է ունեցել Ղարաբաղի շարժման հետ, դրա համար է այս ամբողջ աղմուկը:
Թագուհի ՀԱԿՈԲՅԱՆ