Այն մասին, թե ով է մեր թշնամին և ինչպես պետք է վարվել թուրքի հետ...
Ղաթարի կռիվը տևեց 15 ժամ։ Եվ այսքան ժամանակ Բարաբաթումում նստած ռուս ոստիկանապետը դիտում էր հարձակումը` առանց միջամտելու փորձ անելու։ Երեկո էր։ Հայերը հավաքեցին իրենց զոհերին ու տեղափոխեցին նրանց հայրենի գյուղերը։
... Ղաթարի կռիվը անողոք վրիժառության օրինակ եղավ, որի մասին սոսկումով պիտի հիշեին թուրք ազերիները։ Նրանք իրենց մեռյալներին թաղելու հնարավորություն չունեցան։ Նրանց մեռյալներին և գերիներին լցրեցին Կավարտի հանքերը։ Հայդուկապետ Մուրատ Սեբաստացու հրամանով ու կավարտցիների խնդրանքով Կալոյի ու Պապիի աճյունները տեղափոխում են Կավարտ (Գ. Սմբատյան, «Սյունիքը փորձության մեջ, Հայ-թաթարական բախումները»):
Պապի Այվազյան։ Նա շիկահողցի Այվազի թոռն էր, Հարությունի որդին։ Ծնվել է 1880 թ։ Զորակոչվել է ցարական բանակ, լքել ծառայությունը` ըմբոստանալով բանակում տիրող բարքերի դեմ։ Գնում է Բաքու, հաստատվում Բալախանիում։
Այնտեղ էլ է արտահայտվում Պապիի քաջ ու ըմբոստ բնույթը։
Կռիվ է տալիս ժանդարմների դեմ և փախչում է Գորիս-Կապան։
Զինված շրջում էր լեռներում, սաստում ավազակներին։
Դեռևս հայ թաթարական բախումներից առաջ հայտնի էր Քաջ Պապի անունով։
Համարվում էր թուրքական քոչի վայրենությունները զսպողը։ Նրա և ընկերների օգնությանն էին դիմում տեղից տեղ գնացող առևտրականները։
Փայլել է Ղաթարի կռվում իր քաջությամբ։ Կռվի մասնակիցների վկայությամբ հենց Պապին է սպանել Ղաթարի թուրքական ուժերի հրամանատարին` մեն մենակ կռվի բռնվելով և գնդակահարելով ոսոխին։
Կապանում Պապիին գրեթե չգիտեն։
Մեր օրերում, սակայն, մոռացված լեգենդը վավերագրերում և զինակիցների հիշողություններում հայդուկ է, զինվոր և հրամանատար...
Դավիթ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
-
Ասում են
Ադրբեջանը վերսկսել է պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղի դեմ՝ գնդակոծելով խաղաղ բնակիչներին և քաղաքացիական ենթակառուցվածքները
-
Ասում են… Մենք առաջարկել ենք համաձայնության գալ Ադրբեջանի հետ այնպես, որ Քելբաջարն ու Լաչինը, նաև ամբողջ Ղարաբաղը, փաստացի մնան Հայաստանի իրավասության ներքո
-
Ասում են Ռուսաստանը գնահատում է Հայաստանի հետ կառուցողական հարաբերությունները, սակայն հնարավոր չէ համաձայնել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի թեզերի հետ՝ ռուս խաղաղապահների առաքելության ձախողման մասին:
Տարածաշրջանային
