Ստամբուլում հայության նոր հուզումներն այս անգամ կարող են ավելի մասշտաբային լինել

Կոստանդնուպոլսի (Ստամբուլի) Հայոց պատրիարքարանում այս տարվա մարտի 15-ին, ինչպես արդեն հայտնի է, տեղի են ունեցել պատրիարքի տեղապահի ընտրություններ: Ընտրություններին մասնակցել են Գերմանիայի Հայոց թեմի առաջնորդ Տ. Գարեգին արքեպիսկոպոս Բեքչյանը և Պոլսի Հայոց պատրիարքական ընդհանուր փոխանորդ Արամ արքեպիսկոպոս Աթեշյանը, ինչը հուշում է, որ նա չի հրաժարվել Կ. Պոլսի պատրիարք դառնալու հավակնությունից:

Ընտրությունների ժամանակ պատրիարքարանի 34 հոգևորականի կողմից քվեարկությունն իրականացվել է դռնփակ, արդյունքում՝ Արամ արքեպիսկոպոս Աթեշյանը խայտառակ պարտություն է կրել, իսկ ընտրողներից 23-ի քվեն ստացած Գերմանիայի Հայոց թեմի առաջնորդ Գարեգին արքեպիսկոպոս Բեքչյանն ընտրվել է Պոլսի պատրիարքի տեղապահ, ինչն առաջացրել է մի կողմից` գրեթե ողջ ստամբուլահայության ցնծությունը, մյուս կողմից՝ թուրքական իշխանությունների դժգոհությունն ու հակառակությունը:

Արդեն հայտնի է, որ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում փետրվարի 23-24-ին, նախագահությամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն հայոց կաթողիկոսի, տեղի ունեցած հանդիպումների և քննարկումների արդյունքում, որոնց մասնակցել է նաև Արամ արքեպիսկոպոս Աթեշյանը, ձեռք է բերվել ընդհանուր համաձայնություն մի շարք կետերի և, առաջին հերթին, հետևյալ կետի շուրջ. «Պատրիարքության Կրոնական ժողովի հրավերով Եկեղեցական համագումար ժողովը մինչև ս. թ. մարտի 15-ը կատարում է տեղապահի ընտրությունը: Տեղապահի ընտրությամբ, ըստ եկեղեցու կանոնակարգի, դադարեցվում են պատրիարքական ընդհանուր փոխանորդի լիազորությունները»:

Սակայն համաձայնության այս կետը, դատելով Գարեգին սրբազանի ընտրությունից հետո ծավալված իրադարձություններից, ձեռնտու չէ Աթեշյանին ու նրա հովանավոր թուրքական իշխանություններին: Տեղապահի պաշտոնում Տ. Գարեգին արքեպիսկոպոս Բեքչյանի ընտրությունը, ըստ էության, անընդունելի է համարել Ստամբուլի կուսակալը, ինչն արտահայտվել է նրանով, որ սրբազանի ընտրությունից կարճ ժամանակ հետո կուսակալի անունից վերջինի տեղակալ Ազիզ Մերջանը Կ. Պոլսի պատրիարքարանին մի գրություն է ուղարկել, որում նշել է, թե «Քանի դեռ փոխանորդը (նկատի ունի Աթեշյանին) իր պաշտոնին է, իրավական առումով Պոլսի պատրիարքի ընտրություններ տեղի ունենալ չեն կարող»:
Կուսակալն այսպիսով հակադրվել է Ստամբուլում և Թուրքիայում ապրող գրեթե ողջ հայության կամքին ու ցանկությանը:
Պատրիարքության Կրոնական ժողովի ատենապետ գերաշնորհ Տ. Սահակ եպիսկոպոս Մաշալյանը Թուրքիայում լույս ընծայվող հայկական «Ակօս» պարբերականի հետ զրույցում նշել է, որ Ստամբուլի նահանգապետարանից ուղարկված գրությունը ծանր և անորոշ վիճակի մեջ է դրել հայկական եկեղեցին, անհրաժեշտություն է առաջացել մոտ ժամանակներս նահանգապետից հանդիպում խնդրելու, նրանից պարզաբանումներ պահանջելու և ներկայացնելու:

«Սա կրոնական հարց է,- ասել է Սահակ սրբազանը:- Աշխարհիկ պետության կողմից սահմաններն անցնելով կրոնական գործին միջամտելը բոլորիս հիասթափեցրեց»:
Սահակ եպիսկոպոս Մաշալյանն ընդգծել է, որ Արամ արքեպիսկոպոս Աթեշյանը տեղապահի ընտրությամբ և եկեղեցական օրենքներով այլևս փոխանորդ չէ, սակայն միաժամանակ ասել է, որ «Աթեշյանի հրաժարականով ամեն բան կկարգավորվի: Հրաժարականի պարագայում կվերջանա նաև փոխանորդությունը»:

Պոլսի Հայոց պատրիարքի տեղապահ ընտրված Գարեգին արքեպիսկոպոս Բեքչյանը նույնպես, ըստ «Ակօսի», պատրիարքի ընտրությունների հետ կապված խնդրի միակ լուծումը համարել է պատրիարքական փոխանորդ Արամ արքեպիսկոպոս Աթեշյանի հրաժարականը:
Անհասկանալի է, թե ինչ հրաժարականի մասին է խոսքն այն պարագայում, երբ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում Արամ Աթեշյանը բոլորովին վերջերս տվել է իր համաձայնությունն առ այն, որ տեղապահի ընտրությամբ դադարեցվում են պատրիարքական ընդհանուր փոխանորդի լիազորությունները: Կարելի է ենթադրել, որ թուրքական իշխանությունների հովանավորությունը վայելող Արամ Աթեշյանը հիմա արդեն հրաժարվում է իր տված այդ համաձայնությունից, այլապես ինչո՞ւ պետք է նորից առաջանար նրա հրաժարականի անհրաժեշտությունը:

Արթուր ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-12
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-11
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-10
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-9
• Աշխարհը միջուկային պատերազմի շեմին-50
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-8
• ՈՒղիղ մեկ տարի առաջ սկսվեց մերձավորարևելյան մղձավանջը
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-7
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-6
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-5
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-4
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-3
• Ռուսական արջն ավելացնում է այն դեպքերի ցանկը, որոնց յուրաքանչյուրի առկայության դեպքում կարող է գործադրել իր միջուկային
• Սատկացրել են նաև «հայերի» կամ Հայաստանից մեկնածների
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-2
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում
• Հայաստանի, Արցախի, հայերիս թիվ 1 ներքին թշնամին արեց և անում է այն, ինչի համար բերել էին և եկել էր իշխանության-15
• Հայաստանի իշխանության զավթման, յուրացման նախապատրաստման ու դրանում, այսպես կոչված, «ռուսական հետք»- ի վերաբերյալ
• Երրորդ համաշխարհային պատերազմի ուրվականն աստիճանաբար դադարում է ուրվական լինելուց, գնալով դառնում հստակ տեսանելի-6
• Հայաստանի, Արցախի, հայերիս թիվ 1 ներքին թշնամին արեց և անում է այն, ինչի համար բերել էին և եկել էր իշխանության-14

Մեկնաբանություններ