«Ապաշխարեցեք, որովհետև երկնքի արքայությունը մոտեցել է»

Երբ մարդու առջևից անէանում է նրա աչքերը ծածկող շղարշը և բացվում է իրական կյանքի ճշմարտությունը, և մարդը սկսում է արժևորել հոգևոր կյանքի իմաստը, որն աստիճանաբար բացահայտում է երկնային իրականության անպատմելի անսահմանությունը, անհատը հաղորդակից է լինում կյանքի հարատևության զորությանը: Բայց սա նոր չափանիշ է մարդու համար և հին էությամբ այլևս հնարավոր չէ հաղորդակցվել այս բարձրագույն իրականության հետ: Ինչպես ծղոտն է այրվում կրակի հետ հաղորդակցումից, այդպես էլ հին էությամբ մարդն ի զորու չէ ոտք դնելու այս հոգևոր տարածության մեջ: Դրա համար մարդուն անհրաժեշտ է փոփոխություն, ամբողջական փոփոխություն, որն իրականություն կդառնա Հիսուս Քրիստոսի երկրորդ գալստյանը, երբ յուրաքանչյուր անհատ հարություն կառնի, և նրանք, ովքեր լույսի որդիներն են, կարժանանան նորագույն քաղաքակրթության քաղաքացի լինելու կոչմանը, բայց մինչ այդ ամենը Ավետարանն ասում է. «Ապաշխարեցեք, որովհետև երկնքի արքայությունը մոտեցել է» (Մատթ. 3.2):
Ի՞նչ է ապաշխարությունը: Հունարեն այն կոչվում է մեթանոյիա, որը հայերենում թարգմանվել է ապաշխարություն: Նշանակում է փոփոխություն, որն իր մեջ ներառում է միտքը, սիրտը և կամքը: Ապաշխարությունը շրջադարձ է որևէ բանից և ընթացք է նոր ուղղությամբ: Արդ, մարդուն անհրաժեշտ է ապաշխարել: Այն ամբողջ կյանքի ընթացքում տևող խորհուրդ է, որովհետև մարդն ամեն պահի սխալվում, մեղքի մեջ է ընկնում: Ապաշխարությունը հոգևոր կյանքի վերանորոգումն ու զարթոնքն է: Եթե չլինի այս փոփոխությունը անձի կյանքում և չվերանորոգվի նրա էությունը, անհատը չի կարողանա հաղորդակից լինել երկնային զորությանն ու հարատև կյանքին:
Մի քանի խորհուրդներ վկայակոչենք ապաշխարության վերաբերյալ հոգևոր հայրերից, որոնք հոգեշահ են ու կարևոր: Նրանք ասում են. «Երբ տեսնում ես, որ չես ուղղվում, այլ միայն մեղքին մեղք ես ավելացնում, անհրաժեշտ է ջանալ դրանց համար ապաշխարել: Շտապիր հոգևոր խոցերդ բացել Տիրոջ առջև և փնտրել ներում և լուծում: Եվ եթե ներումից հետո կրկին նույն մեղքի մեջ ես ընկել, կրկին ապաշխարիր և այսպես մինչև վերջ: Եվ Աստված, տեսնելով քո չարչարանքները, քո ապաշխարությունը, քեզ չի թողնի առանց Իր գթության և ողորմության: Եթե Նա մեզ ավանդել է զղջացող եղբորը ներել յոթ անգամ յոթանասուն, մի՞թե մեզ ավելի շատ չի ների, երբ ապաշխարելով դիմենք Նրան: Իսկ որ մեղքերը չեն նահանջում, դա Աստծո տնօրինությամբ է»:
Սուրբ հայրերը գրում են, որ «կրքերն ու անկումները խոնարհեցնում են մարդուն, նրան բերում սրտի զղջման, դրանով իսկ դեպի նրան են ձգում աստվածային գթասրտությունը»: Սակայն մարդը չպետք է կարծի, թե այսօր մեղք գործեմ ու մեղավոր ցանկություններին հագուրդ տամ, որևէ խնդիր չկա, վաղը կապաշխարեմ և Աստծուց թողություն կստանամ: Սբ. Իսահակ Ասորին զգուշացնում է, որ լիովին անթույլատրելի է ապագայում ապաշխարելու և թողություն ստանալու հույսով մեղք գործելը, նա ասում է. «Ով ապաշխարության վրա հույս դնելով ընկնում է երկրորդ անգամ, նա խորամանկություն է անում Աստծո առաջ: Նրա վրա հանկարծակի կհարձակվի մահը, և նա չի հասնի այն ժամանակին, երբ հույս ուներ կատարելու առաքինության գործեր»: ՈՒստի, չպետք է այդպիսի ընթացք ունենալ` կարծելով, թե ինչ էլ անեմ, միևնույն է, Աստված կների և շարունակել մեղավոր նույն ընթացքով ապրել: Սուրբ Եփրեմ Ասորին պատկերավոր ու տպավորիչ է նկարագրում Աստծո մոտեցումը ապաշխարող մարդուն. «Ով մեղավոր, եթե կյանքիդ ընթացքում յոթանասուն անգամ յոթ ես մեղանչել, և թե անթիվ են քո չարիքները, քան երկնքի աստղերը, կամ անհամար են քո անօրենությունները, քան ծովի ալիքները և կամ շատ են, քան տիեզերքում տարածված ավազը և թե ավելի հաճախ են, քան անձրևի շիթերը, կամ բազում են, քան մանրագույն փոշիները, որոնք համատարած տարուբերվում են օդում: Եվ եթե մեծ ու ծանր են քո չարիքները, քան երկրի երեսին եղած բոլոր լեռները: Եվ թե անօրենություններդ երկնքից էլ բարձր են կամ երկրի ծագերի սահմաններից էլ ավելի լայն են կամ տարածված են եթերական օդի շրջաններից այն կողմ: Արդ, եթե քո մեղքերը և չարիքները ասածիս չափ լինեն, եթե զղջաս` աչքերիդ թարթումից և շնչիցդ և արտաշնչումիցդ, արեգակի ճառագայթների արագությունից և օդում կայծակի երևումից և մտքիդ ընթացքից առավել` Ես բյուրապատիկ արագ քավություն կշնորհեմ քո մտքերի ամբողջ բազմությանը, քանզի ամենակարող Արարիչ եմ և մեղքերդ ներելու համար ժամանակի կարիք չունեմ: Ո՛վ մեղավոր, իմացիր, որ դու չափավոր մարդ ես, և մեղքերդ թեկուզ շատ թվան քեզ, սակայն այն էլ է չափավոր, ըստ քո նմանության: Այնպես որ, իմացիր, որ Ես Աստված եմ անսահման, նմանապես, ըստ իմ անչափության, և իմ ողորմությունն անսահման է: Արդ, դու, որժամ քո մեղքերը խոստովանության միջոցով իմ անչափ ծով ողորմության մեջ գցես, այնպես և հեշտությամբ կհանգչի, ինչպես մի փոքր կայծ համատարած ծովի մեջ: Արդ, ինչպես բազմազան են մեղքերը, նույնպես և զանազան են ապաշխարության դեղերը, քանզի ոմանք հող ու մոխրով արդարացան, ոմանք լալով ու արտասուքով Տիրոջը հաշտեցրին: Ոմանք միայն պահքով ու աղոթքով ապրեցին, ոմանք ողորմությամբ ողորմություն գտան Ինձնից: Ոմանք մարդասիրությամբ և տկարներին ծառայելով, ոմանք խոնարհությամբ մեղքերի թողություն ստացան: Եվ դու ընտրիր սրանցից մեկը, որը քեզ թվում է հեշտ ու թեթև, նրանով կարող ես բժշկել քո մեղքերի բոլոր հիվանդությունները: Ոչ թե տարիների թվով և կամ բազում ժամանակով, այլ միայն ուղիղ դարձով և ճշմարիտ սրտով չարիքներից հեռանալով կարող ես արդարանալ»: Իսկ ճգնակյաց Հովհաննես Սանդուղքը հետևյալ կերպ է գրում ապաշխարության մասին. «Ապաշխարությունը մկրտության վերստին նորոգումն է: Ապաշխարությունը կյանքն ուղղելու վերաբերյալ ուխտ է Աստծո հետ: Ապաշխարությունը խոնարհության ավազան է: Ապաշխարությունը ինքնադատապարտման խորհուրդ է և արտաքին հոգացողություններից ազատ հոգացողություն սեփական անձի մասին: Ապաշխարությունը հույսի դուստրն է և հուսահատության մերժումը: Զղջացողը չխայտառակված դատապարտյալ է: Ապաշխարությունը նախկին մեղքերին հակառակ կատարված բարի գործերի միջոցով հաշտեցում է Տիրոջ հետ: Ապաշխարությունը խղճի մաքրագործումն է: Ապաշխարությունը բոլոր վշտերին կամավոր համբերելն է»:
Արդ, կարդալով հոգևոր հայրերի խրատներն ու խոսքերը ապաշխարության վերաբերյալ, տեսնում ենք, թե քրիստոնյայի համար ինչքան էական նշանակություն ունի այն: Եվ չմոռանանք Հիսուս Քրիստոսի խոսքերն ուղղված մեզ. «Ապաշխարեցեք, որովհետև երկնքի արքայությունը մոտեցել է» (Մատթ. 4.17):

Հովհաննես ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ

Մեկնաբանություններ