«Մի՛ գողացիր» (տասնաբանյա պատվիրաններից)

Աշխարհում ամեն տեղ էլ գողություն կա: Ոմանք մեծ գողեր են նկատվում, ոմանք էլ` փոքր: Օրինակ, եթե մեկը մեքենայից ձայնագրիչ է գողանում, ասում ենք. «Մի մեծ բան չէր, թեթև գողություն էր», և շատ ուշադրության չենք արժանացնում ու մեքենայի տիրոջն էլ ասում ենք. «Բախտդ բերել է, էժան ես պրծել»:

Սակայն ինչ լինում է, «մանրից» է առաջանում: Ժողովուրդը մի լավ խոսք ունի. «Ձու գողացողը ձի էլ կգողանա»: Տասը պատվիրանների մեջ հստակ գրված է ու պատվիրված` «Մի՛ գողացիր», և վե՛րջ, չես կարող այսքան և այնքան գողանալ, այլ ուղղակի արգելք է դրված, որը պատժելի է և՛ մարդկային, և՛ աստվածային օրենքներով:
Խորհրդային Միության տարիներին, անաստվածության շրջանում, գողությունը, դժբախտաբար, համատարած երևույթ էր, բանվորից մինչև նախագահ օղակի նման մեկը մյուսից գողանում էր: Հիշում եմ, երբ հոգևոր ճեմարանի ուսանող էի, ամառային արձակուրդներին մորս հետ գնում էի շինարարության վրա բանվոր աշխատելու, որպեսզի կարողանամ օգնել իմ ընտանիքին` մի քիչ նյութապես թեթևացնելու տան բեռը: Ամեն օր աշխատանքից վերադառնալիս մայրս իր հետ վերցնում էր մի փոքր տոպրակով ավազ կամ ցեմենտ, փայտի կամ երկաթի կտոր: Քանի որ ես հոգևոր կրթություն էի ստացել, այդ բաներն ինձ խորթ էին երևում ու մորս դառնացած ասում էի. «Մամ, շենքի վրա աշխատում են ավելի քան հիսուն բանվորներ, վարպետներ և ինժեներներ: Եթե ամեն մեկը քեզ նման մի բան տուն տանի, պատկերացնո՞ւմ ես կառուցվելիք շենքի վիճակը»: Մայրս էլ թեթև ժպիտով, անկեղծորեն, արդարացնելու համար իր արածը, պատասխանում էր. «Է՜հ, տղաս, մեր արածն ինչ է որ, ինժեները մեքենայով է տանում»: Այդ ժամանակներում «Մի՛ գողացիր» աստվածային պատգամի «մի»-ն հանված էր և թողնված էր միայն «գողացիր»-ը: Ցավալի է, բայց իրականությունն այդ էր:
Գողությունների տեսակները շատ են ու բազմազան, բայց թողնենք դրանք: Ի՞նչ եք կարծում, ո՞րն է ամենամեծ գողությունը: Վստահ եմ, որ ընթերցողներից շատերը կարող են ասել` բանկերի գողությունները, որտեղից միլիոններ են գողանում, կամ ավազակային հարձակումները ընտանիքների և այլ հաստատությունների վրա: Սակայն մեզնից ոչ մեկի մտքով չի անցնում, թե ամենամեծ գողությունը որն է: Բոլորս էլ նյութական գողության մասին ենք խոսում կամ մտածում, սակայն ամենամեծ գողությունը համարվում է այն, որ Աստծու դրամապանակից ենք գողանում: Այո՛, այո՛, մի՛ զարմացեք, Աստծու դրամապանակից: Հիմա ձեզնից շատերը ծիծաղելով կասեն` «Տեր հայրը խելքը թռցրել է, ի՞նչ է խոսում, ո՞վ համարձակություն կարող է ունենալ Աստծու դրամապանակից գողանալու, կամ արդյո՞ք Աստված դրամապանակ ունի: Աստված նյութական հարստություն ունի՞, որ դրամապանակ էլ ունենա, ու մենք հասնենք երկինք և գողանանք»: Բնական է, որ այսպիսի հարցեր բոլորս էլ կարող ենք ունենալ, երբ հարցը Աստծուն է վերաբերում:
Այս հետաքրքիր պատմությունը, վստահ եմ, կլուսաբանի ձեր որոշ հարցեր։
«Հավատացյալ մի մարդ, որ տարիներ շարունակ երազել էր ուխտի գնալ Երուսաղեմ, վերջապես կարողանում է հավաքել անհրաժեշտ գումարն ու ճամփորդել: Անշուշտ, նա իր հետ վերցնում է ճամփորդության անհրաժեշտ իրեր, գնում է մեծաքանակ գորգեր` տաճարին նվիրելու համար, բարձում դրանք ուղտերի վրա և, բավական շատ դրամ վերցնելով իր հետ, ճանապարհվում է դեպի Երուսաղեմ: Մեծ դժվարություններ հաղթահարելով, նույնիսկ ավազակային հարձակումների ենթարկվելով ու փրկվելով, վերջապես հասնում է Երուսաղեմ և նույն օրը Տաճարի լուսարարապետին տեղեկացնում իր գալստյան մասին: Հանդիպելով նրան` տաճարին նվեր բերած մետաքսե թանկարժեք գորգերը հանձնում է լուսարարապետին, որը կարգադրում է դրանք անմիջապես դնել ներսում: Ժամանակը գալիս է, Տաճարի դռները փակվում են, բոլորը գնում են հանգստանալու: Հանկարծ ժամկոչը դռան արանքից ծուխ է նկատում, տեսնում է, որ գորգերը վառվում են: Մոտ գտնվող մարդիկ նրա աղաղակը լսելով` սարսափահար վազում են դեպի տաճար, բացում դռները և, ո՜վ զարմանք, հավատացյալի նվիրած գորգերն այրվել ու մոխրացել էին: Հետաքրքիրն ու զարմանալին այն էր, որ կողքի ոչ մի գորգ ու իր չէին վառվել: Ներկաներն ավելի քան ապշած և զարմացած էին ու միմյանց հարցնում էին. «Ինչո՞ւ, ի՞նչն է պատճառը»: Լուսարարապետը սպասում էր պատասխանի, և հավատացյալը նրան առանձին պատմում է պատճառի մասին:
Նրա պատմածից հասկանալի էր, որ նա վաճառական է եղել: Ծնողները միշտ խորհուրդ են տվել նրան կիրակի օրերը նվիրել Աստծուն, չաշխատել: «Կիրակի օրերի շահը թող Աստծու Տան համար լինի քո նվիրատվություններով»,- ասել են նրան: Մարդը սկզբում լսել է իր ծնողների խորհուրդը և կիրակի օրերի շահույթը նվիրել եկեղեցիներին: Սակայն տեսնելով, որ մյուս առևտրականները կիրակի օրերին էլ էին աշխատում, մոռանալով ծնողների խորհուրդը, շահելու ակնկալիքով ինքն էլ է միանում նրանց ու կիրակի օրերին առևտուր անում: Ահա այդ հավաքած գումարով էլ գնում է թանկարժեք մետաքսե գորգեր և իր ուխտը կատարելու համար դրանք նվիրում Երուսաղեմի տաճարին:
Ծերունազարդ լուսարարապետը ուշադրությամբ լսելուց հետո, ասում է «Տղա՛ս, բայց դու այդ գումարը գողացել ես Աստծու դրամապանակից, քանի որ կիրակի օրերը Նրան են պատկանում: Այդ օրը չի կարելի առևտուր անել, ո՛չ էլ սակարկության մեջ մտնել Աստծու հետ, առօրյայի և կիրակիի դրամական հաշիվները բաժանելով: Աստված աշխարհը, ամեն ինչ և մարդուն վեց օրում ստեղծելուց հետո յոթերորդ օրը հանգստացավ ու Իր օրինակով մարդուն թելադրեց նույնպես հանգստանալ և Իրեն երկրպագել ու ոչ թե Իր հաշվին ապրել: Այդ պատճառով էլ Աստված քո ուխտն ընդունելի չհամարեց, և նվիրածդ գորգերն այրվեցին ու մոխրացան»:
Ամեն բարիքի հիմքը աստվածապաշտությունն է: Աստծուն տրված ամեն տեսակի նվերներ անարժեք են դառնում, երբ դրանք Նրան երկրպագելու փոխարեն են ձեռք բերվում, նման այն հավատացյալ մարդու գորգերին, որոնք կրակից մոխրացան: Հիշենք Աստվածաշնչից Աբելի ու Կայենի ընծաների պարագան: Աբելի ընծան մաքուր, սո՜ւրբ, անարա՜տ և անխարդախ էր, իսկ Կայենինը` հակառակը: Դրա համար Աբելի ընծան ընդունվեց Աստծու կողմից, իսկ Կայենինը` ոչ: Ի՞նչ պատահեց: Կայենն ատելությունից կուրացած, նախանձեց ու սպանեց իր եղբորը:
Այս պատմությունը լսելուց հետո, մենք` իբրև վաճառական, արհեստավոր, արվեստագետ կամ այլ մասնագիտություն ունեցող հավատացյալ մարդիկս, պիտի համարձակվե՞նք դիպչելու Աստծու դրամապանակին: Վաճառականի նվիրած գորգերն այրվեցին ու մոխրացան: Վերջապես ե՞րբ պիտի սովորենք պատմությունից դասեր քաղել:
Կարծում եմ, ամեն ինչ ավելի քան հստակ է` կիրակին Աստծու օրն է: Եկեք այդ օրն աղոթենք ու նվիրենք Նրան, որպեսզի հաջորդ օրերին Աստված մեր գործերին հաջողություն տա և մեզ առողջ պահի։ Կիրակի օրերի հանգստով միասնաբար փորձենք լցնել Աստծու դրամապանակը` մեր սիրով, հավատով և արդար ու մաքուր կյանքով: Ամեն:

Տ. Հովսեփ Ա. քահանա ՀԱԿՈԲՅԱՆ

Մեկնաբանություններ