ՈՒխ­տի ճամ­փից հետ չեն դառ­նում

Պա­պե­րիս ծնն­դա­վայ­րը, որ­տեղ ապ­րել են դա­րեր շա­րու­նակ, որ­քա­նո՞վ է ի­մը, ե­թե չեմ ծն­վել այն­տեղ, չեմ քայ­լել այդ հո­ղի վրա, մի հյու­լե ան­գամ չեմ ստեղ­ծել այն­տեղ: Նրանք մոտ եր­կու դար ա­ռաջ թո­ղել են այդ հո­ղը և գաղ­թել Ռու­սա­կան կայս­րու­թյան սահ­ման­ներ: Թո­ղել են այն վտան­գի գի­տակ­ցու­մով, որ 1828-29 թթ. ռուս-թուր­քա­կան պա­տե­րազ­մի հաղ­թա­կան ա­վար­տից հե­տո վերց­րա­ծը հետ տա­լով և ռու­սա­կան բա­նա­կի հե­ռա­նա­լով ի­րենք դառ­նա­լու են դա­րա­վոր ոչ­բա­րե­կա­մի վրեժխ­նդ­րու­թյան թի­րախ: Պատ­մու­թյու­նը մեկ ան­գամ չէ, որ ար­դա­րաց­րել է հա­յի վա­խի հիմ­նա­վոր­ված լի­նե­լը: ...Եվ նրանք թո­ղել են ի­րենց տու­նու­տե­ղը, դար­ձել տա­րա­գիր: Մեր ա­պու­պա­պե­րի վե­ցե­րորդ սե­րունդն է ար­դեն ծն­վել նոր բնա­կա­վայ­րում՝ Ջա­վախ­քի Ա­լաս­տան գյու­ղում, այդ սե­րունդ­նե­րի ծնն­դա­վայ­րը, օր­րա­նը Ջա­վախքն է, և թվում է՝ ան­ցյա­լում ներ­կա փնտ­րե­լը ժա­մա­նա­կավ­րեպ ցան­կու­թյուն է: Բայց ի՞նչ կա­րող ես ա­նել ֆի­լո­գե­նե­տիկ հի­շո­ղու­թյան հետ, ո­րը քո կամ­քից ան­կախ հա­յացքդ շր­ջում է դե­պի ան­ցյա­լը, ստի­պում ապ­րել այդ մեծ կորս­տի ան­չափ մեծ ցա­վը՝ գու­ցե նույն­քան խոր, նույն­քան զգաց­մուն­քա­յին, որ­քան մեր ա­պու­պա­պերն են ապ­րել, երբ լքել են ի­րենց տնե­րը...

Մեկնաբանություններ