Հրաչյա Հարությունյանի մեծ աղմուկ հանած գործը հրաշալի լակմուսի թուղթ հանդիսացավ՝ մեկ անգամ ևս հասկանալու, ըմբռնելու մեր հավաքական գիտակցության մեջ արմատացած այն հիվանդագին ախտերը, որոնցից, արդեն քանի-քանի դար, չենք կարողանում ձերբազատվել:
Հրաչյայի դեմ ցուցաբերած անմարդկային վերաբերմունքի նկատմամբ իսկապես արդարացի դժգոհություն արտահայտելը շատերի կողմից ընկալվեց որպես դեմարշ ռուսների և Ռուսաստանի հանդեպ:
Ենթատեքստով հասկացվում էր ավանդաբար մեզ հրամցվող այն միտքը, թե՝ քանի՞ գլխանի եք, որ հանդգնել եք բացասաբար խոսել ռուսների կամ Ռուսաստանի դեմ, որ Ռուսաստանն է մեզ պահում, որ առանց Ռուսաստանի մենք կործանված ենք, որ թուրքերը կուտեն մեզ: Մի խոսքով՝ Ռուսաստանը մեր «պապան» է:
Ես իսկապես ցավ եմ ապրում, որ մեր մեջ, ցավոք սրտի, այդպես էլ չի ձևավորվում ՀՀ քաղաքացու կերպարը, տեսակը, արժեհամակարգը, մենք այդպես էլ մնացել ենք Իսրայել Օրու ժամանակակիցը՝ դեգերումների, անհույս որոնումների, ինչ-որ փրկության հույս գտնողների սին մտայնությամբ:
Լսե´ք, ուզենք, թե չուզենք, լավ, թե վատ, ճիշտ, թե սխալ՝ սա Հայաստանի Հանրապետությունն է, այս երկիրը, վերջիվերջո, ճանաչված է որպես անկախ, ինքնիշխան պետություն ու հանդիսանում է միջազգային իրավունքի սուբյեկտ:
ՈՒ մեր խնդիրը, մեր դիրքորոշումը ոչ թե պետք է լինի կողմնորոշումը դեպի Ռուսաստան, Ամերիկա կամ Եվրոպա, մի քիչ էլ՝ Չինաստան, այլ սեփական պետության պետական շահի գիտակցումն ու դրանով առաջնորդվելը:
Լավ, որքա՞ն դժվար է հասկանալ, որ նույնքան անընդունելի պետք է լինի պուտինյան Ռուսաստանը, նույնքան և դեմոկրատական Ամերիկան կամ մեռնող Եվրոպան, եթե նրանց քաղաքականությունն ավերիչ դրսևորում ունի Հայաստանի համար:
Եվ իսկապես տգիտության դրսևորում է, որ եթե քննադատում ես Ռուսաստանին, ուրեմն ապավինում ես Արևմուտքին ու հակառակը: Սա ի՞նչ ինքնաոչնչացման մտայնություն է, մազոխիստի ձեռագիր:
Այդուհանդերձ, համաձայն եմ՝ եթե բացարձակ անկախությունը ուտոպիա է, ուրեմն բացարձակ ստրկամտությունն էլ անբարոյականություն է ու վերջնական կործանման ազդանշան: